Anna Ostrogska z Kostków (ur. 26 maja 1575 w Jarosławiu, zm. 30 lub 31 października 1635 w Jarosławiu[1]) – księżna herbu Dąbrowa. Córka wojewody sandomierskiego Jana Kostki i Zofii z Odrowążów.

Anna Ostrogska
Anna Kostczanka
Ilustracja
Herb
Dąbrowa
Rodzina

Kostkowie herbu Dąbrowa

Data i miejsce urodzenia

26 maja 1575
Jarosław

Data i miejsce śmierci

1635
Jarosław

Ojciec

Jan Kostka

Matka

Zofia ze Sprowy Odrowążówna

Mąż

Aleksander Ostrogski

Dzieci

Zofia Lubomirska
Adam Konstanty
Janusz Paweł
Anna Alojza Chodkiewiczowa
Katarzyna Zamoyska

Życiorys edytuj

Została szybko osierocona przez rodziców - jej matka zmarła w 1580 r., a ojciec w 1581 r.[2]. Przebywała wtedy według testamentu pod opieką brata przyrodniego Jana Kostki[3], który sprawował nadzór nad jej majątkiem[1] Prawdopodobnie po śmierci przyrodniego brata Jana w czerwcu 1592 r.[4] opiekę nad Anną i jej siostrą Katarzyną przejął stryj Krzysztof Kostka, wojewoda pomorski. W roku 1592 lub 1593[4] Anna wyszła za mąż za wyznawcę prawosławia Aleksandra Ostrogskiego. Wesele odbyło się na zamku w Golubiu[5]. Po ślubie Anna zamieszkała w Jarosławiu. W 1594 r. dokonała wraz z siostrą podziału dóbr macierzystych. Przypadła jej wówczas połowa miasta Jarosławia wraz z 19 wsiami oraz klucz kańczudzki w ziemi przemyskiej, Dzików i klucz piękoszowski w ziemi sandomierskiej, Czercz na Podolu oraz dwór w Krakowie[1]. W 1606 r. wykupiła od Katarzyny drugą połowę miasta.

Po śmierci męża w 1603 r. prowadziła bardzo pobożne życie. Choć zgodnie z umową małżeńską, córki miały być katoliczkami po matce, a synowie prawosławnymi po ojcu, po 1608 r. Anna czyniła starania o nawrócenie synów na katolicyzm[6]. Była fundatorką bursy przy kolegium, do której m.in. w 1604 r. zakupiła ubrania dla ubogich uczniów. Według legend cechowało ją wielkie miłosierdzie wobec innych. Księżna ofiarowała jezuitom folwarki w Tywonii, Łazach i Ptehorce na Wołyniu oraz pieniądze na zakup wsi Łowce[potrzebny przypis]. Sprowadziła do Jarosławia benedyktynki. Była propagatorką powstania kolegium zamiejskiego. Podarowała w 1633 r. kościołowi św. Jana srebrną podobiznę św. Ignacego wykonaną w Augsburgu. W 1624 r. sporządziła testament, w którym wyraziła wolę spoczęcia w kaplicy św. Krzyża w tymże kościele.

Zmarła po długotrwałej chorobie w 1635 w Jarosławiu. Data jej śmierci jest podawana różnorodnie: według A. Duryjewskiego był to 20 września[potrzebny przypis], według Ignacego Rychlika 30 października[7], według ks. Franciszka Siarczyńskiego 6 listopada[potrzebny przypis]. Tę ostatnią datę, jako datę śmierci Anny Ostrogskiej, przyjmuje również Krystyna Kieferling[8]. Z kolei według Jakuba Makary tego dnia odbył się już pogrzeb księżnej[9].

Polski Słownik Biograficzny podaje jako datę jej śmierci 30 lub 31 października 1635 r. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w dniach 7-9 stycznia 1636 i przewodniczył im bp przemyski Andrzej Grochowski. Kazanie pogrzebowe wygłosił m.in. prowincjał jezuitów Marcin Hińcza. Ciało księżnej spoczęło w szklanej trumnie w jezuickim kościele św. Jana w Jarosławiu[1].

Rodzina edytuj

Z małżeństwa z Aleksandrem Ostrogskim miała ośmioro dzieci. Trzech synów - Aleksander, Krzysztof i Wasyl[10] - zmarło w latach 1605-1608[1].

Tytuły od narodzin do śmierci edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Halina Kowalska, Ostrogska z Kostków Anna, Polski Słownik Biograficzny, T. XXIV, s. 478-479.
  2. Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s. 28.
  3. Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa, 2010, ISBN 978-83-89976-40-6.
  4. a b Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s. 29.
  5. Andrzej Tomczak, Kostka Krzysztof h. Dąbrowa, Polski Słownik Biograficzny, T. XIV, s. 351.
  6. Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.37.
  7. Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 170.
  8. Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.51.
  9. Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 172.
  10. Ostatni z nich, Wasyl, nie jest wymieniany przez niektórych historyków. Nie wspomina o nim Kacper Niesiecki w swoim Herbarzu polskim. Patrz: Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.36.