Anomalia termiczna

odchylenie temperatury od średniej

Anomalia termiczna (lub anomalia temperatury) – w meteorologii i oceanologii to odchylenie temperatury od średniej czasowej lub przestrzennej[1]. Ta różnica (odchylenie) może być obliczona dla konkretnego punktu, regionu, a nawet globu. Może być obliczana zarówno dla atmosfery jak gruntu lub wody na powierzchni Ziemi (w szczególności oceanu) na dowolnych głębokościach / wysokościach. Informacja o wartości anomalii powinna być uzupełniona informacją względem średniej jakiego okresu lub obszaru została obliczona[2][3].

Zastosowanie w klimatologii edytuj

 
Średnie roczne anomalie temperatury nad powierzchnią lądów (żółta i czerwona linia) oraz temperatury powierzchni morza (niebieskie linie) według zespołu NASA GISS. Linie grubsze przedstawiają dane wygładzone. Zastosowany okres referencyjny to 1951-1980.

W klimatologii anomalię temperatury podaje się najczęściej dla konkretnej lokalizacji (punktu, obszaru, całego globu) w odniesieniu do średniej z wybranego okresu (nazywanego okresem odniesienia, bazowym lub referencyjnym) na ogół liczącego trzydzieści lat[3].

Nie ma jednolitej konwencji doboru okresu referencyjnego. Może on wynikać z dostępności danych pomiarowych lub chęci porównania warunków panujących w dwóch wybranych okresach[3]. Przykładowo w I raporcie podsumowującym IPCC stosowano okres referencyjny 1951-1980[4], w drugim, trzecim, czwartym i piątym 1961-1990[5][6][7][8], a w Biuletynie Monitoringu Klimatu Polski wydawanym w latach 2010-2017 przez IMGW PIB używano okresu bazowego 1971-2000[9].

 
Średnia anomalia temperatury powierzchni oceanu w dniach 14-21 kwietnia 2008 Zastosowano okres odniesienia 1985–1997 (związany z dostępnością danych satelitarnych). Na mapie zidentyfikowano obszary ujemnej anomalii związanej ze zjawiskami La Niña oraz chłodną fazą PDO.

Przypisy edytuj

  1. Zmiany klimatu, „Biuletyn informacyjny Instytutu Ochrony Środowiska”, 12/13, 2003, ISSN 1426-9546.
  2. Anomaly - AMS Glossary [online], glossary.ametsoc.org [dostęp 2018-09-23] (ang.).
  3. a b c Aleksandra Kardaś, Co to właściwie jest anomalia? [online], naukaoklimacie.pl, 20 sierpnia 2018 [dostęp 2018-09-23] (pol.).
  4. Observed Climate Variations and Change, [w:] IPCC, Climate Change: The IPCC Scientific Assessment, 1990 [dostęp 2018-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-13].
  5. Observed Climate Variability and Change, [w:] IPCC, IPCC Second Assessment Report: Climate Change 1995, 1995.
  6. Observed Climate Variability and Change, [w:] IPCC, IPCC Third Assessment Report: Climate Change 2001, 2001.
  7. Observations: Atmospheric Surface and Climate Change, [w:] IPCC, Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, 2007 [dostęp 2018-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-02].
  8. Observations: Atmosphere and Surface, [w:] IPCC, Climate Change 2013: The Physical Science Basis, październik 2013 [dostęp 2018-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-22].
  9. IMGW-PIB CMKP, Rok 2016, „Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski”, 2017, ISSN 2391-6362.