Antoni Borzucki (ur. 24 sierpnia 1858[1] w Chełmnie, zm. 26 lipca 1928 w Jastrzębiu-Zdroju[2])[3] – nauczyciel, profesor[4][5][6], pierwszy polski dyrektor Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Antoni Borzucki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1858
Chełmno

Data i miejsce śmierci

26 lipca 1928
Jastrzębie-Zdrój

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Miejsce zamieszkania

Poznań

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Akt zgonu Antoniego Borzuckiego z dokumentów Archiwum Państwowego w Poznaniu
Tablica pamiątkowa w budynku I LO w Poznaniu

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Wilhelma - mistrza krawieckiego. Ukończył szkołę powszechną i królewskie gimnazjum w Chełmnie. Po zdaniu w 1879 egzaminu maturalnego studiował filozofię klasyczną i historię na uniwersytetach w Berlinie oraz w Królewcu, gdzie był sekretarzem Kółka Towarzystwa Polskiego, które organizowało odczyty z zakresu literatury i historii oraz posiadało własną bibliotekę. W 1884 ukończył studia, uzyskując uprawnienia do nauczania łaciny, greki i historii i podjął pracę jako nauczyciel pomocniczy w Chełmnie. W 1887 został przeniesiony do Herzfeldu w Hesji, następnie do Hadamaru w księstwie Nassau, od 1890 na posadzie stałego profesora. W 1906 otrzymał tytuł radcy czwartej klasy. Od 1 kwietnia 1907 do 1 października 1916 pracował w gimnazjum w Głubczycach na Górnym Śląsku, po czym przeniesiono go do katolickiego gimnazjum w Głogowie. 1 kwietnia 1919[7] mianowany przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej dyrektorem Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Funkcję tę pełnił 10 lat. Działał jako członek zarządu Zgromadzenia Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego. Kronika Miasta Poznania opisuje go: Sylwetka pierwszego dyrektora gimnazjum Antoniego Borzuckiego, który w ofiarnym trudzie przez pierwszych dziesięć lat organizował szkołę, zapisała się głęboko w świadomości współpracowników i młodzieży. Pozyskał dla szkoły takich nauczycieli, jak: Jan Berger, Oskar Callier, Zygmunt Irżabek, Edmund Łasiński, Karol Rzyski, Stefan Sikorski, Józef Widajewicz.

Wchodził w skład zarządu koła Kuratorium Ligi Obrony Powietrznej Państwa[8].

Był mężem Jadwigi ze Zborowskich (1870–1957), z którą miał córkę Marię (1895–1974), żonę Jana Adamskiego.

Zmarł nagle 26 lipca 1928 podczas pobytu na letnisku w Jastrzębiu-Zdroju[2]. Spoczywa w grobie rodzinnym na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu (pole 9 kwatera 1-2-10)[9][10].

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie edytuj

18 kwietnia 1929 odsłonięto ku jego czci tablicę w Gimnazjum im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu[12][5][6].

Przypisy edytuj

  1. Veritate et scientia: księga pamiątkowa w 125-lecie (1857–1982) Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk pod red. Antoniego Gąsiorowskiego
  2. a b Polonia z 30-07-1928 s.4; on-line: [1]
  3. Dokument śmierci nr 39 z 3 sierpnia 1928 r. [dostęp 2023-03-27].
  4. 90 lat „Marcinka”. komunikaty.epoznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. w epoznan.pl
  5. a b Historia szkoły. marcinek.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-19)]. w marcinek.poznan.pl
  6. a b Gazeta Gdańska z 19-04-1929 s. 6; on-line: [2]
  7. Według Kroniki Miasta Poznania było to 1 czerwca 1919.
  8. Goniec Wielkopolski z 29-01-1924 s. 2; on-line: [3]
  9. Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2023-03-27].
  10. Antoni Borzucki Kawaler Orderów 24 August 1858 – 27 July 1928 w BillionGraves [online], billiongraves.com [dostęp 2023-03-27].
  11. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083 „za zasługi na polu szkolnictwa”.
  12. Wydarzenia (s. 160). Kronika Miasta Poznania 2/1929. [dostęp 2012-07-18]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj