Antoni Fiumel (ur. 8 lipca 1895 w Stawropolu, zm. 8 maja 1964 w Londynie[1]) – doktor nauk medycznych, internista, pułkownik lekarz Wojska Polskiego i Polskich Sił Powietrznych.

Antoni Fiumel
Ilustracja
pułkownik lekarz pułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1895
Stawropol

Data i miejsce śmierci

8 maja 1964
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

Szpital Okręgowy nr 2
Centrum Wyszkolenia Sanitarnego
Centrum Badań Lekarskich Lotnictwa → Instytut Badań Lekarskich Lotnictwa

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Lotniczy (czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Odznaka Honorowa PCK II stopnia Odznaka Honorowa PCK III stopnia Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Krzyż Wojskowy II Klasy (Belgia) Order Estońskiego Czerwonego Krzyża IV Klasy Krzyż Zasługi Węgierskiego Czerwonego Krzyża Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys edytuj

Urodził się 8 lipca 1895 w Stawropolu, w rodzinie Dymitra i Jadwigi ze Szpiganowiczów[2]. W 1913 ukończył gimnazjum w Stawropolu. Studiował na Cesarskim Uniwersytecie Charkowskim. Był prezesem Koła Medyków Polaków oraz członkiem zarządu Związku Studentów Polaków w Charkowie. W 1922 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Służbę lekarza wojskowego rozpoczął we wrześniu 1918, w 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego[3].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 27. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy, a jego oddziałem macierzystym była Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 2[4]. W latach 1923–1924 pełnił służbę w Filii Szpitala Okręgowego Nr 2 w Lublinie, pozostając oficerem nadetatowym 2 Batalionu Sanitarnego[5][6]. W 1928 roku pełnił służbę w Szpitalu Okręgowym Nr 2[7], a następnie praktykował na oddziale wewnętrznym Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Warszawie. 18 lutego 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[8]. Od 1932 roku był pracownikiem Centrum Badań Lekarskich Lotnictwa[9]. W 1934 roku został kierownikiem tej instytucji naukowej. 27 czerwca 1935 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 13. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[10]. W sierpniu 1936 roku, po przeprowadzonej reorganizacji, objął stanowisko dyrektora Instytutu Badań Lekarskich Lotnictwa i sprawował je do wybuchu II wojny światowej[11].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku ewakuował się z Warszawy w stronę Lwowa, a następnie udał się przez Zaleszczyki do Rumunii. W listopadzie 1939 przedostał się na Zachód do Francji, a po jej klęsce 22 czerwca 1940 na pokładzie statku pasażerskiego MS Batory odpłynął do Wielkiej Brytanii[12]. Został żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych, miał numer służbowy RAF P-1488[13]. Od lipca 1940 sprawował stanowisko szefa sekcji Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Od lutego do sierpnia 1945 był lekarzem w ramach polskich jednostek lotniczych PSP.

Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Od 1947 pracował jako lekarz w sanatorium przeznaczonym dla rekonwalescentów w Eastbourne. Później zamieszkał w Londynie i był zatrudniony na stanowisku lekarza rejonowego. Zmarł 8 maja 1964[14].

Publikacje edytuj

Był encyklopedystą, edytorem czterotomowej, ilustrowanej Nowoczesnej encyklopedii zdrowia wydanej w latach 1937–1939 w Warszawie[15]. Publikował prace w zakresie swoich badań naukowych[16]:

  • O stosowaniu insuliny w stanach niecukrzycowych (1930)
  • Z kazuistyki powolnego zapalenia wsierdzia (1931)
  • Astenia lotnicza (1932)
  • Ratownictwo w zatruciach (1932)
  • O tak zwanym ciśnieniu średnim (1932)
  • Przypadek żółtaczki powstałej na tle zatrucia zawodowego kwasem pikrynowym (1932)
  • Badanie układu krążenia u lotników (1934)
  • Higiena Lotnicza. Podręcznik zbiorowy do użytku personelu latającego (1937, redaktor)
  • Dziesięciolecie służby zdrowia w lotnictwie, 1928–1938 (1938)
  • Podręcznik pielęgniarstwa i ratownictwa (1939)

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Fiumel Antoni. listakrzystka.pl. [dostęp 2020-12-10]. (pol.).
  2. a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 75–76. [dostęp 2021-07-17].
  3. Makowski 2012 ↓, s. 206.
  4. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 319.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1114, 1134, 1202.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1004, 1024, 1084.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 714, 734.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 lutego 1930 roku, s. 66.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 326, 838.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 67.
  11. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 368.
  12. Wojciech Zmyślony: Stanisław Skarżyński w Wielkiej Brytanii 1940–1942. magnum-x.pl. [dostęp 2020-12-11]. (pol.).
  13. a b Krzystek 2012 ↓, s. 179.
  14. Antoni Fiumel – biogram na stronie Niebieska Eskadra. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2015-08-24].
  15. Cieszyński, t.I 1939 ↓.
  16. Fiumel, Antoni (1895–1964). WorldCat. [dostęp 2020-12-10]. (ang.).
  17. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  18. M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 280.
  20. Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
  21. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 11, 19 marca 1936. 
  22. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 367.
  23. a b Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 
  24. Ppłk Fiumel odznaczony Krzyżem Zasługi Węg CK.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 185 z 18 sierpnia 1938. 

Bibliografia edytuj