Antoni Smętkowski
Antoni Smętkowski (ur. 28 grudnia 1898 w Ryszewie) – podporucznik pilot Wojska Polskiego, żołnierz Armii Cesarstwa Niemieckiego podczas I wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podporucznik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja |
|
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Władysława i Julii z Presslerów[1]. Po wybuchu I wojny światowej, 14 września 1914 roku, został wcielony do armii niemieckiej[2][3]. Początkowo otrzymał przydział do 49 pułku piechoty w Gnieźnie, następnie został przeniesiony do 4 pułku piechoty grenadierów. Brał udział w walkach na froncie zachodnim od 22 listopada 1914 roku do 27 września 1917 roku, kiedy to został skierowany do szkoły lotniczej w Paderborn. Po jej ukończeniu w maju 1918 roku został przeniesiony do szkoły lotniczej w Legnicy, a w październiku do szkoły lotniczej na Ławicy[4].
Po wybuchu powstania wielkopolskiego przyłączył się do oddziałów powstańczych i otrzymał 10 stycznia 1919 roku przydział do 2 Wielkopolskiej eskadry lotniczej. W jej składzie brał udział w walkach na froncie południowym. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej, 28 lipca 1919 roku, został skierowany z eskadrą na Front Litewsko-Białoruski. W dniach 6-9 sierpnia wyróżnił się podczas walk o Mińsk i Bobrujsk, do końca października wykonał ponad 16 lotów na rozpoznanie i bombardowanie. Większość przeprowadził z niskiego pułapu, narażając się na zestrzelenie[5]. 25 września na samolocie DFW C.V zaatakował i uszkodził nieprzyjacielski pociąg pancerny na linii kolejowej Bobrujsk-Żłobin. W kwietniu 1920 roku przeprowadził kolejny skuteczny atak na pociąg pancerny w rejonie Berezyny[3].
10 kwietnia 1920 roku brał udział w grupowym locie wywiadowczym samolotów 2 eskadry na trasie Bobrujsk-Parycze-Jakimowskaja[6]. Pod koniec kwietnia został skierowany do 14 eskadry wywiadowczej aby zapewnić jej osłonę myśliwską[7]. Z powodu strat wśród sprzętu i załóg pod koniec lipca por. Edmund Norwid-Kudło i sierż. Antoni Smętkowski byli jedną z dwóch załóg wykonujących loty w 13 eskadrze[8].
Po zakończeniu działań wojennych służył w dywizjonie zapasowym 3. pułku lotniczego[9], 20 października został przeniesiony do rezerwy. Pracował w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Gnieźnie oraz w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Koninie[2]. Dalsze jego losy nie są znane[10].
Ordery i odznaczenia edytuj
Za swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[11]:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2705,
- Krzyż Walecznych,
- Polowa Odznaka Pilota nr 92
Przypisy edytuj
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b Januszewski 2019 ↓, s. 415.
- ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 185-186.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 94.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 192-193.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 197.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 84.
- ↑ Abżółtowski 1928 ↓, s. 56.
- ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 186.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 247,251,257.
Bibliografia edytuj
- Smętkowski Antoni. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1177 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-05].
- Sergiusz Abżółtowski (red.): Księga pamiątkowa 3-go Pułku Lotniczego 1918-1928. Poznań: Nakładem 3-go Pułku Lotniczego w Poznaniu-Ławicy, 1928.
- Stanisław Januszewski: Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny. Polscy pionierzy lotnictwa. T. 2. Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2019. ISBN 978-83-64688-21-8.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.