Apolinary Krassowski
Apolinary Filemon Krassowski (Krasowski; h. Ślepowron; ur. 27 stycznia 1817 – zm. 18 czerwca 1875 w Paryżu) – polski inżynier architekt, profesor i teoretyk architektury, twórca kierunku „architektury racjonalnej”.
Życie edytuj
Ukończył gimnazjum w Wilnie[1], a następnie Instytut Korpusu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu (1836)[2]. Po studiach w latach 1836-1875 pracował w Instytucie najpierw jako asystent a potem profesor architektury cywilnej, awansując równocześnie do stopnia pułkownika (1863)[1]. Ponadto był jako profesor w katedrze architektury cywilnej wykładowcą budownictwa ogólnego oraz mechaniki praktycznej i teorii sztuk pięknych na uniwersytecie petersburskim (1849-1862)[3] oraz kilka semestrów w Instytucie Inżynierów Górniczych[4]. Był także w latach 1848-1875 dyrektorem średniej szkoły budowlanej, w 1851 uznanej za placówkę średnio-wyższą, a w sześć lat po jego śmierci w 1881, przekształcona została na szkołę wyższą - Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu[1]. Związany był do 1873 r. z biurem budowlanym Ministerstwa Dworu Cesarskiego, przygotował zatwierdzone 3 listopada 1857 r. Правила о производстве строительных работ по Министерству императорского двора, które stosowano w praktyce na terenie Petersburga[5]. Był również członkiem Komitetu budowy dróg kolejowych i naczelnikiem IV okręgu komunikacyjnego[5].
Był autorem wielu prac i artykułów z zakresu budownictwa ogólnego i inżynierii lądowej w rosyjskim czasopiśmiennictwie technicznym[1]. Najbardziej jednak znany jest z pierwszego w języku rosyjskim podręcznika architektury - Гражданская архитектура. Части зданий. С атласом чертежей на 102 листах, (Санкт Петербург 1851, 2 wyd. Москва 1886) w którym Sklasyfikował kierunki architektury połowy XIX w. i uzasadnił podstawy teoretyczne racjonalizmu w architekturze. Twierdził także, że funkcjonalność i prawidłowości konstrukcyjno-techniczne są podstawami współczesnej architektury, a powstanie i rozwój nowych form oraz stylów architektonicznych są zdeterminowane zarówno przez postęp techniki budowlanej, jak i pojawienie się nowych materiałów budowlanych i konstrukcji[5]. Jako zastępca redaktora czasopisma Ministerstwa Komunikacji [Журнал Министерства путей сообщения brał czynny udział w wydawaniu tego pisma[5]. Publikował także artykuły w czasopiśmie „Зодчий[5]", Przetłumaczył w 1859 na język rosyjski polski słownik fortyfikacyjny inżyniera Mikołaja Rougeta Dykcjonarz doręczny dla inżynierów, obejmujący wszelkie części fortyfikacji[1] Był od 1863 członkiem Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu[1]. Od 1873 wraz z rodziną mieszkał w Paryżu[5]. Pochowany wraz z żoną Pelagią na rzymskokatolickim cmentarzu Wyborskim w Petersburgu.
Odznaczony edytuj
Order św. Anny 3 kl. (1863)[5]
Życie prywatne edytuj
Urodził się w rodzinie inteligenckiej na Wołyniu, syn Kajetana Justyna (1784–1845) i Józefy z Poźniaków (1797–1865). Miał siedmioro rodzeństwa, w tym siostrę Emilię, zamężną z wileńskim astronomem Piotrem Sławińskim (1795–1881). Dwukrotnie żonaty: pierwszy raz z Pelagią z Arcimowiczów (1822–1863), drugi raz z Marią z Juriewiczów (1843–1900), Miał dwóch synów: inżyniera wojskowego Witolda (zm. po 1905) i generała-majora kawalerii Aleksandra (1865 – po 1929) oraz córkę Olgę[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Stanisław Brzozowski, Krassowski Apolinary Filemon, w: Polski słownik biograficzny, Wrocław–Kraków–Warszawa 1970, t. 15, s. 211
- ↑ Красовский Аполлинарий Каэтанович, w: Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона, Санкт Петербург 1895, t. 16a, s. 566;
- ↑ Красовский Аполлинарий Каэтанович, w: Русский биографический словарь А. А. Половцова, Санкт Петербург 1903, t. 9, s. 414;
- ↑ Artur Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Poznań 2000, s. 176
- ↑ a b c d e f g h Jekatierina M. Koljada, Krassowski (Krasowski) Apolinary Filemon / Красовский Аполлинарий Каэтанович (1817–1875), Polski Petersburg [dostęp 17.07.2023]
Bibliografia edytuj
- Stanisław Brzozowski, Krassowski Apolinary Filemon, w: Polski słownik biograficzny, Wrocław–Kraków–Warszawa 1970, t. 15, s. 211 (bibliografia);
- Artur Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Poznań 2000, s. 176 (bibliografia);
- Jekatierina M. Koljada, Krassowski (Krasowski) Apolinary Filemon / Красовский Аполлинарий Каэтанович (1817–1875), Polski Petersburg [dostęp 17.07.2023]