Apolinaryzm

pogląd chrystologiczny zaproponowany przez Apolinearego z Laodycei

Apolinaryzm – jest poglądem odnoszącym się do natury Chrystusa. Nazwa pochodzi od głównego przedstawiciela tej doktryny, Apolinarego, będącego w latach około 360-392 biskupem Laodycei. Interpretując dogmat ogłoszony na Soborze Nicejskim (325), który wobec arianizmu głosił, że oprócz natury ludzkiej, Chrystus w całej pełni posiada boską naturę. Apolinary stwierdził, że aby boskość Chrystusa mogła się w nim w pełni przejawić, Jego natura ludzka musiała być niekompletna, np. nie posiadała duszy rozumnej. Apolinaryzm kwestionował zatem integralność ludzkiej natury Chrystusa, wyznając pogląd, że posiada On tylko jedną, zmieszaną i zmodyfikowaną, naturę, w myśl słynnej formuły Apolinarego z Laodycei:

Jedna jest natura /(gr.) fysis/ Słowa Boga, które się wcieliło[1].

Apolinaryzm kładł też szczególny nacisk na świętość Chrystusa.

Wynikał z błędnego zrozumienia słów z Ewangelii:

A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy.

Kryzys związany z tą doktryną doprowadził do sprecyzowania w teologii pojęć takich jak:

  • physis – natura
  • hypostasishipostaza
  • ousia – substancja, istota
  • prosopon – osoba

Określenia te w apolinaryzmie były praktycznie synonimami.

Apolinaryzm został potępiony przez sobór konstantynopolitański I (381).

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Pseudo-Atanazy (Apolinary), Ad Jovinianum, I, 1-3, wyd. H. Lietzmann, s. 251. Cytat za J.Daniélou, I. Marrou, Historia Kościoła, s. 254.