Apostoł ochrydzki
Apostoł ochrydzki – pisany cyrylicą manuskrypt średniobułgarski, pochodzący z końca XII wieku, zawierający fragmenty apostoła przeznaczone na niedziele i święta.
Zabytek składa się ze 112 pergaminowych kart[1]. Pisany jest ustawem w oparciu o pierwotny tekst głagolicki, na co wskazuje nie tylko archaiczna szata językowa, ale także fakt, iż w wielu miejscach w tekst cyrylicki wplecione są wyrazy zapisane głagolicą[1]. Głagolicą zapisano do połowy także dwie z kart manuskryptu[2].
Manuskrypt spisany został najprawdopodobniej w zachodniej Macedonii, przypuszczalnie w okolicach Ochrydy[1] i zawiera cechy charakterystyczne dla tamtejszego dialektu, m.in. wokalizację jeru twardego w pozycji mocnej w o, np. so vsĕmъ, zam. sъ vьsĕmъ, vo snĕ, zam. vъ sъnĕ, sobrany, zam. sъbьrany itp.[3]
Zabytek został odkryty w 1845 roku w cerkwi św. św. Klemensa i Pantelejmona w Ochrydzie przez rosyjskiego badacza Wiktora Grigorowicza. Obszerne fragmenty apostoła opublikował w 1868 r. Izmaił Sriezniewski w pracy Древние славянские памятники юсоваго письма (Petersburg 1868, s. 75–100, 269–300)[4]. Kompletny tekst manuskryptu wraz ze szczegółowym opisem językowym ogłosił Stiepan M. Kulbakin w 1907 r. (Охридская рукопись Апостола конца XII века, Sofia 1907). Rękopis znajduje się w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Państwowej w Moskwie.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Ѓорги Поп-Атанасов: Речник на старата македонска литература. s. 203.
- ↑ Svend Dahl: Dzieje książki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965, s. 79.
- ↑ Степан М. Кульбакин: Охридская рукопись Апостола конца XII века. s. LXXXVII.
- ↑ Степан М. Кульбакин: Охридская рукопись Апостола конца XII века. s. II-III.
Bibliografia edytuj
- Słownik starożytności słowiańskich. T. 1, cz. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1962.
- Степан М. Кульбакин: Охридская рукопись Апостола конца XII века. София: 1907.
- Ѓорги Поп-Атанасов: Речник на старата македонска литература. Скопје: Менора, 2004, s. 203.