Arboretum

obszar, na którym uprawia się różne gatunki drzew i krzewów dla celów naukowych

Arboretum (łac. arbor, arboris – drzewo), ogród dendrologiczny, dendrarium – miejsce, w którym kolekcjonuje się drzewa i krzewy oraz zwykle prowadzi się badania nad nimi. Przy arboretach działają często placówki naukowe badające morfologię, anatomię, ekologię, fizjologię i genetykę roślin drzewiastych oraz możliwości aklimatyzacji gatunków obcych[1]. Arboreta funkcjonować mogą jako placówki samodzielne, ale stanowić też mogą część ogrodów botanicznych o wszechstronnych kolekcjach. Gatunki dawniej nasadzano w kolekcjach arboretów głównie kierując się względami estetycznymi. Współczesne kolekcje gromadzą różne gatunki według kryterium ekologicznego (tworząc grupy o podobnych wymaganiach siedliskowych) lub systematycznego (grupując gatunki i rodzaje spokrewnione)[2].

Różaneczniki, z których słynie Arboretum w Kórniku

Według definicji formalnej arboretum jest szczególnym rodzajem ogrodu botanicznego[1], którego zasady tworzenia i funkcjonowania w Polsce definiuje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody[3]. Kolekcje drzew i krzewów w oficjalnym wykazie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska definiowane są jako ogrody botaniczne[4]. W szerszym ujęciu arboretum to dowolna powierzchnia służąca uprawie kolekcji drzew i krzewów[5].

Arboreta w Polsce edytuj

 
Autostrada liliowców (Hemerocallis) w Arboretum w Wojsławicach
 
Ogród Dendrologiczny w Przelewicach
  1. Arboretum – Ogród Botaniczny Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
  2. Arboretum w Bolestraszycach
  3. Ogród Dendrologiczny w Glinnej
  4. Arboretum w Gołuchowie – jeden z najstarszych i największych ogrodów założonych w stylu angielskim w II połowie XIX w.
  5. Arboretum Karnieszewice
  6. Arboretum w Kopnej Górze
  7. Arboretum w Kórniku – ok. 3000 gatunków drzew i krzewów; najstarsze i najbogatsze w gatunki arboretum w Polsce;
  8. Arboretum w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
  9. Arboretum w Kudypach
  10. Arboretum Leśne w Laskach[6]
  11. Arboretum w Lądku-Zdroju
  12. Arboretum w Lipnie
  13. Arboretum w Lusławicach
  14. Arboretum w Luzinie
  15. Arboretum w Łódzkim Ogrodzie Botanicznym
  16. Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
  17. Arboretum w MarculachRegionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu
  18. Arboretum przy Nadleśnictwie Narol[7]
  19. Arboretum w Nietkowie
  20. Arboretum – Ośrodek Badań Dendrologicznych w PawłowicachUniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu[8]
  21. Ogród Dendrologiczny w Przelewicach
  22. Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu
  23. Arboretum w Rogowie
  24. Arboretum Leśne im. Prof. Stefana Białoboka w Nadleśnictwie Syców
  25. Arboretum w Ogrodzie botanicznym PAN w Warszawie
  26. Arboretum Wirty
  27. Arboretum w Wojnowicach
  28. Arboretum Wojsławice – filia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego - ponad 14 tysięcy gatunków i odmian roślin, z których prawie 90% stanowią odmiany uprawne[9]
  29. Arboretum w Zielonce – 870 taksonów drzew i krzewów

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 38. ISBN 83-214-1305-6.
  2. Ewa Mochtak: Tajemnice ogrodów botanicznych. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989, s. 7. ISBN 83-10-09184-2.
  3. Dz.U. z 2022 r. poz. 916
  4. Wykaz ogrodów botanicznych w Polsce. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, 2017-03-30. [dostęp 2018-08-23].
  5. Marian Kiełbaska (red.): Mała Encyklopedia Leśna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 14. ISBN 83-01-08938-5.
  6. Czekalski M.. Arboretum Leśne w Laskach. „Erica Polonica. Rocznik Roślin Wrzosowatych”. 14, s. 19-24, 2003. 
  7. Wojciech Starzyk: Arboretum przy Nadleśnictwie Narol. [w:] Nadleśnictwo Narol [on-line]. Lasy Państwowe, 14.09.2016. [dostęp 2018-08-23].
  8. Arboretum – Ośrodek Badań Dendrologicznych w Pawłowicach Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Centrum Edukacyjno-Rozwojowe Pałac Wrocław Pawłowice. [dostęp 2018-08-23].
  9. H. Grzeszczak-Nowak i inni, Struktura kolekcji Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego ARBORETUM WOJSŁAWICE, [w:] Arboretum w Wojsławicach - Strona oficjalna [online], arboretumwojslawice.pl, styczeń 2020 [dostęp 2022-05-09].