Archidiecezja Manili
Archidiecezja Manili (łac. Archidioecese Manilensis; fil. Arkidiyosesis ng Maynila; ang. Archdiocese of Manila) – jedna z 16 archidiecezji obrządku łacińskiego w Kościele katolickim na Filipinach ze stolicą w Manili. Ustanowiona diecezją 6 lutego 1579 przez Grzegorza XIII bullą papieską Illius fulti. Podniesiona do rangi archidiecezji przez Klemensa VIII 14 sierpnia 1595 i tym samym została również siedzibą prymasów Filipin.
 Bazylika archikatedralna Niepokalanego Poczęcia NMP w Manili | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Manila |
| Data powołania |
6 lutego 1579 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Archikatedra | |
| Biskup diecezjalny |
kard. Jose Advincula (metropolita Manili |
| Biskup senior |
kard. Gaudencio Rosales |
| Dane statystyczne (2016) | |
| Liczba wiernych • odsetek wiernych |
3 212 000 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
587 |
| Liczba osób zakonnych |
1 300 |
| Liczba parafii |
85 |
| Powierzchnia |
117 km² |
Położenie na mapie Filipin  | |
 14°35′29″N 120°58′25″E/14,591389 120,973611
| |
| Strona internetowa | |
 Archdiocese of Manila | |
| Typ herbu |
diecezjalny |
|---|---|
Historia edytuj
Diecezja manilska została erygowana 6 lutego 1579 bullą Illius fulti papieża Grzegorza XIII jako sufragania archidiecezji meksykańskiej (Filipiny były wówczas częścią wicekrólestwa Nowa Hiszpania). Pierwotnie diecezja obejmowała całe Hiszpańskie Indie Wschodnie. Wraz z rozwojem katolicyzmu w tym regionie z jej terytorium wydzielano kolejne diecezje.
14 sierpnia 1595 Klemens VIII podniósł diecezję do rangi archidiecezji, a jednocześnie z jej terytorium wydzielono podległe jej sufraganie: diecezję Nueva Caceres, diecezję Cebu, diecezję Nueva Segovia. Po powstaniu tej diecezji zasięg archidiecezji manilskiej ograniczył się do Manili i sąsiednich prowincji cywilnych: Rizal, Bulacan, Pampanga, Nueva Ecija, Batangas, Laguna, Cavite, Bataan, Zambales, Mindoro.
W XX i XIX wieku z terytorium archidiecezji manilskiej wydzielono kolejne diecezje:
- 10 kwietnia 1910 – diecezja Lipa;
- 11 grudnia 1948 – diecezja San Fernando;
- 25 listopada 1961 – diecezja Imus i diecezja Malolos;
- 24 stycznia 1983 – diecezja Antipolo;
- 7 grudnia 2002 – diecezja Novaliches i diecezja Parañaque;
- 28 czerwca 2003 – diecezje Cubao, Kalookan i Pasig.
Wielu duchownych archidiecezji manilskiej odegrało istotną rolę w dziejach politycznych Filipin. Niektórzy arcybiskupi byli w XVIII wieku gubernatorami generalnymi Filipin. Z kolei tzw. Gomburza, czyli Mariano Gómez, José Burgos i Jacinto Zamora, to trzej księża, którzy za zdradę stanu i bunt zostali 17 lutego 1872 straceni przy pomocy garoty przez hiszpańskich kolonizatorów.
Także kardynał arcybiskup Manili Jaime Sin odegrał istotną rolę podczas rewolucji różańcowej.
Zasięg terytorialny edytuj
Archidiecezja obejmuje większą część Regionu Stołecznego (metropolia Manili) w południowo-zachodniej części wyspy Luzon. Siedziba arcybiskupa znajduje się w bazylice archikatedralnej Niepokalanego Poczęcia NMP w Manili.
Biskupi edytuj
Biskup diecezjalny edytuj
- kard. Jose Advincula – metropolita Manili i prymas Filipin od 2021
Biskupi seniorzy edytuj
- kard. Gaudencio Rosales – metropolita Manili i prymas Filipin w latach 2003–2011, senior od 2011
- bp Teodoro Buhain – biskup pomocniczy w latach 1983–2003, senior od 2003
Linki zewnętrzne edytuj
- Archidiecezja Manili [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2020-10-12] (ang.).
- Archidiecezja Manili w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 25.03.2021]