Archidiecezja utrechcka
Archidiecezja utrechcka (łac. Archidioecesis Ultraiectensis, niderl. Aartsbisdom Utrecht) – rzymskokatolicka archidiecezja holenderska położona we wschodniej części kraju, największa na terenie kraju. Siedziba arcybiskupa znajduje się w parafii św. Augustyna położonej ok. 60 km od Utrechtu (do 2007 mieściła się ona w katedrze św. Katarzyny).
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra diecezjalna | |
| Biskup diecezjalny | |
| Biskup pomocniczy |
bp Ted Hoogenboom |
| Dane statystyczne (2007) | |
| Liczba wiernych |
754 000[1] |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
|
| Liczba dekanatów |
5[2] |
| Liczba parafii |
312[3] |
| Powierzchnia |
10 000 km² |
 Archidiecezja utrechcka na mapie metropolii utrechckiej | |
| 52°05′15,2″N 5°07′26,2″E/52,087556 5,123944 | |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Założycielem diecezji utrechckiej był św. Wilibrord, który był tutejszym pierwszym biskupem w latach 695–739. Założenie biskupstwa w Utrechcie związane było z tym, iż miasto to należało do zamożniejszych w regionie oraz wyróżniało się dużą liczbą kościołów. W 799 r. biskupstwo zostało podporządkowane metropolii kolońskiej.
Wraz z rozpadem terytorialnym Rzeszy Niemieckiej w ciągu średniowiecza ordynariusze utrechccy uzyskali również władzę świecką jako książęta na podległym im terytorium. Ostatnim księciem-biskupem był bp Henryk Wittelsbach w XVI w. W 1559 r. diecezja została podniesiona do rangi archidiecezji i metropolii, której jako sufraganię przydzielono biskupstwa w: Haarlem, ’s-Hertogenbosch, Middelburg, Deventer, Leeuwarden i Groningen.
W XVI w. w czasie reformacji struktura diecezji została całkowicie zniszczona przez zyskujący poparcie lokalnej społeczności oraz władców terytorialnych kalwinizm. Jego wyznawcy byli prześladowani przez Habsburgów.
Po powstaniu i antyhiszpańskiej wojnie wyzwoleńczej z lat 1566–1609 północna część Niderlandów uzyskała niepodległość, najpierw w 1579 r. zawierając tzw. Unię Utrechcką, a w 1581 r. powołując do życia Republikę Zjednoczonych Prowincji. Władze nowej republiki już w 1573 r. zakazały katolikom kultu publicznego, a w 1580 r. całkowicie zlikwidowano struktury kościelne w północnych Niderlandach. W ich miejsce Stolica Apostolska utworzyła w 1592 r. wikariat apostolski, którym zarządzali duchowni z zagranicy.
Wikariat apostolski został w 1727 r. przekształcony w misję sui iuris. W 1723 r. doszło wśród katolików holenderskich do schizmy, w wyniku której powstał Kościół Starokatolicki.
4 marca 1853 r. misja sui iuris w Holandii została przekształcona przez papieża Piusa IX w archidiecezję utrechcką, podległą bezpośrednio do Rzymu. 6 lutego 1936 r. podniesiona została ona do rangi metropolii, która objęła swoim zasięgiem cały kraj.
Według danych z 2010 roku archidiecezja liczyła ok. 754 tys. wiernych, a niecałe 32 tys. spośród nich deklarowało udział w niedzielnej Mszy św[4].
W 2019 roku ze względu na zbyt duże koszty utrzymania dla malejącej liczby wiernych rada parafii wystawiła na sprzedaż katedrę św. Katarzyny[4]
Biskupi edytuj
- diecezjalny – kard. Willem Jacobus Eijk
- pomocniczy – bp Ted Hoogenboom
- pomocniczy – bp Herman Woorts
- pomocniczy – bp Johannes Antonius de Kok (emerytowany)
Podział administracyjny edytuj
W skład archidiecezji utrechckiej wchodzi obecnie 312 parafii, zgrupowanych w 5 dekanatach.
Główne świątynie[5] edytuj
- Archikatedra św. Katarzyny w Utrechcie
- Bazylika św. Grzegorza w Almeo
- Bazylika Podwyższenia Krzyża Świętego w Raalte
- Bazylika św. Lamberta w Hengelo
- Bazylika św. Mikołaja w Ijsselstein
- Bazylika św. Pankracego w Tubbergen
- Bazylika św. Plechelma w Oldenzaal
- Bazylika św. Walburgis w Arnhem
- Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zwolle
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Stan na 2010 r.
- ↑ Stan na 2006 r.
- ↑ Stan na 2009 r.
- ↑ a b KAI: Katedra w Utrechcie wystawiona na sprzedaż, diecezjanie protestują. deon.pl, 2019-02-28.
- ↑ Lista bazylik holenderskich na gcatholic
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona domowa archidiecezji utrechckiej
- Opis na stronie gcatholic
- Opis na stronie catholic-hierarchy
- Archidiecezja utrechcka w Encyklopedii katolickiej (ang.)