Ardhanari, Ardhanariśwara (sanskryt: अर्धनारीश्वर, Ardhanārīśvara) – w hinduizmie jest to postać łącząca parę bogów, Śiwę i jego małżonkę Parwati (znaną również jako Devi, Shakti i Uma). Ardhanariśwara jest przedstawiana jako pół-mężczyzna i pół-kobieta. Prawa połowa jest zwykle mężczyzną i jest to bóg Śiwa demonstrujący swoje tradycyjne atrybuty. Najwcześniejsze wizerunki Ardhanariśwary są datowane na okres Kuszan, począwszy od pierwszego wieku naszej ery. Jej ikonografia ewoluowała i została udoskonalona w epoce Gupta. Podczas gdy Ardhanariśwara pozostaje popularną formą ikonograficzny w większości świątyń Śiwy w całych Indiach, bardzo niewiele świątyń jest dedykowanych temu bóstwu.

Ardhanariśvara, rzeźba Chola z XI w.

Ardhanariśwara reprezentuje syntezę męskich i żeńskich energii wszechświata (Purusza i Prakriti) i pokazuje jak Śakti, kobieca część Boga, jest nierozerwalnie związane z Śiwą, męską częścią Boga. Inny pogląd głosi, że Ardhanarishvara jest symbolem wszechogarniającej natury Śiwy[1].

Przypisy edytuj

  1. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 74, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-369-7.