Artur Józef Kopacz (ur. 28 października 1884 w Hruszowie, zm. 6 października 1962 w Krakowie) – polski nauczyciel i działacz społeczny, współzałożyciel Klubu Demokratycznego we Lwowie (1938–1939), polityk Stronnictwa Demokratycznego, radny Lwowa i Łodzi.

Artur Kopacz
Data i miejsce urodzenia

28 października 1884ów
Hruszowie

Data i miejsce śmierci

6 października 1962
Kraków

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Rodzice

Roman, Zofi

Zjazd absolwentów rzeszowskiego gimnazjum z 1904 w 1924

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Józefa i Marii z Kaczorowskich. Ojciec był zarządcą dóbr leśnych w Dynowie. W 1904 zdał egzamin dojrzałości w C. K. I Gimnazjum w Rzeszowie (wówczas abiturientami byli Stanisław Kot, Jan Kwolek, Tadeusz Wolfenburg)[1][2][3]. Odbył studia z dziedziny polonistyki i filologii klasycznej na Uniwersytecie Lwowskim (1904–1907) i Jagiellońskim (1907–1909). Doktorat z dziedziny filologii polskiej uzyskał na UL. Podjął pracę jako zastępcą nauczyciela w II Gimnazjum w Nowym Sączu (1909–1911), następnie zaś pracował w C. K Gimnazjum w Trembowli, męskim seminarium nauczycielskim w Stanisławowie oraz w gimnazjum realnym w Łańcucie (1913–1914). W 1911 uzyskał dyplom nauczyciela szkoły średniej w zakresie polonistyki i filologii klasycznej. Po I wojnie światowej pracował jako wizytator w Wydziale I Sekcji Oświaty Publicznej Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich w Wilnie (1919–1920). Przeniesiony na teren Wielkopolski był dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Wągrowcu (1920–1921) i Słupcy (1926–1928). W 1928 został dyrektorem Państwowych Kursów Nauczycielskich we Lwowie. Pracował także jako wizytator szkół w kuratorium okręgowym we Lwowie. Został dyrektorem wydziału ogólnego kuratorium (1931). W latach 30. sprawował stanowisko dyrektora VII Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie.

W latach dwudziestych działał w Zjednoczeniu Pracy Wsi i Miast, był wiceprzewodniczącym jego struktur we Lwowie[4]. W 1938 znalazł się wśród założycieli Klubu Demokratycznego we Lwowie[5]. W marcu 1939 wszedł w skład zarządu tej instytucji[6]. W tym samym roku z ramienia organizacji lwowskiej został członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa Demokratycznego[7]. W wyborach samorządowych z maja 1939 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa, startując jako kandydat SD z listy PPS-SD[8][9]. W czasie II wojny światowej walczył w Wydziale Krajowym Rewolucyjnego Związku Niepodległości i Wolności – wraz z innymi działaczami SD Stanisławem Olszewskim[10] oraz Erazmem Kuleszą, następnie w strukturach Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej[11]. W 1943 został członkiem Rady Pomocy Żydom "Żegota" we Lwowie[12][13], współpracując z działaczką Klubu Demokratycznego i SD Larysą Chomsową. Po zakończeniu wojny przez krótki okres przebywał w Łodzi. Otrzymał rekomendację SD do zasiadania w Miejskiej Radzie Narodowej. Z ramienia Stronnictwa był członkiem Prezydium Rady (1945). W tym samym roku przeniósł się do Rzeszowa, gdzie był kuratorem okręgu szkolnego (1945–1947), a także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki (1945–1948). Wykładał historię ustroju Polski w Studium Administracyjnym w Rzeszowie. Kontynuował działalność polityczną – wchodził w skład zarządu okręgu rzeszowskiego SD. W 1948 zamieszkał w Krakowie, został dyrektorem Liceum Bibliotekarsko-Księgarskiego (1948–1951). Podjął pracę w Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej. Był członkiem zarządu okręgowego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Krakowie[14]. Przygotowywał do druku "Pamiętniki" Kajetana Koźmiana.

Żonaty z Zofią z Przybyłowiczów, miał trzy córki: Marię (Malinowską), aktorkę, Barbarę (Miller) i Annę.

Przypisy edytuj

  1. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Rzeszowie za rok szkolny 1904. Rzeszów: 1904, s. 73.
  2. Zjazdy koleżeńskie. „Kurier Warszawski”. 295, s. 4, 20 maja 1924. 
  3. W dwadzieścia lat po maturze. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 14, 19 lipca 1924. 
  4. Grzegorz Mazur, Życie polityczne polskiego Lwowa 1918–1939, Księgarnia Akademicka, Kraków 2007, s. 302
  5. Antoni Czubiński, Stronnictwo Demokratyczne (1937–1989): zarys dziejów, Poznań 1998, s. 64
  6. Antoni Czubiński, Stronnictwo..., s. 88
  7. Antoni Czubiński, Stronnictwo..., s. 98
  8. Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939. 
  9. Grzegorz Mazur, Życie polityczne..., s. 351, 373
  10. Jerzy Węgierski, Lwów pod okupacją sowiecką 1939–1941, Warszawa 1991, s. 71
  11. Jerzy Węgierski, W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 56
  12. Marek Ferdynand Arczyński, Wiesław Balcerak, Kryptonim "Żegota": z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939–1945, Warszawa 1983, s. 130
  13. Władysław Bartoszewski, Zofia Lewin, Righteous among nations: how Poles helped the Jews 1939–1945, London 1969, s. 103
  14. "Dziennik Polski", nr 245 z 14–15 października 1962, s. 9 (nekrolog)

Bibliografia edytuj