Kropidlak popielaty
Kropidlak popielaty (Aspergillus fumigatus Fresenius) – gatunek grzybów z rzędu kropidlakowców (Eurotiales)[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie[2]. Jest organizmem modelowym w badaniach naukowych[3].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kropidlak popielaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Aspergillus fumigatus Fresenius Beitr. Mykol. 3: 81 (1863) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aspergillus, Aspergillace, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Takson ten po raz pierwszy zdiagnozowany został w 1863 r. przez Georga Freseniusa i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne podgatunki, odmiany i formy. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami Aspergillus fumigatus[1][4]:
- Aspergillus fumigatus var. helvolus J.L. Yuill
- Aspergillus fumigatus var. fumigatus Fresenius, 1863
- Aspergillus fumigatus mut. fumigatus Fresenius, 1863
- Aspergillus fumigatus var. tumescens Kral ex Blumentritt, 1901
- Aspergillus fumigatus var. minimus Sartory, 1919
- Aspergillus fumigatus var. cellulosae Sartory, R. Sartory & J. Mey., 1935
- Aspergillus fumigatus var. coeruleus Malchevsk., 1939
- Aspergillus fumigatus var. lunzinense Svilv., 1941
- Aspergillus fumigatus var. acolumnaris J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari, 1971
- Aspergillus fumigatus var. sclerotiorum J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari, 1971
- Aspergillus fumigatus var. fulviruber J.N. Rai, J.P. Tewari & S.C. Agarwal, 1974
- Aspergillus fumigatus var. albus J.N. Rai, J.P. Tewari & S.C. Agarwal, 1974
- Aspergillus fumigatus mut. puniceus B.S. Mehrotra & M. Basu [as 'punicea'], 1980
- Aspergillus fumigatus var. griseibrunneus J.N. Rai & A. Singh bis, 1988
- Neosartorya fumigata O’Gorman, H.T. Fuller & P.S. Dyer, 2009
Morfologia edytuj
Na podłożu Czapeka (CzA) kolonia rośnie szybko, na podłożu MEA jeszcze szybciej, na podłożu CREA wolno, wyrastają cienkie aksamitne kolonie o filcowatej strukturze głęboko pofałdowane lub skrajnie kosmate koloru białego, przechodzące stopniowo przez różne tonacje zielonego do niebiesko-zielonej, ciemnozielonej czasem szarej; spód kolonii jest bezbarwny lub podobnie jak grzybnie w różnych odcieniach zieleni, do ciemnego brązu. Główki konidioforów mają kolumnowy układ zarodników. Układ strzępek końcowych jest jednorzędowy obecne są tylko fialidy 5–10 × 2–3 μm. Zarodniki są okrągłe lub okrągławe, szorstkie oraz zielone o średnicy 2,5 × 3,0 μm[2][5][6].
Występowanie edytuj
Występuje na całym świecie[2]. Występuje w wyższych temperaturach na gnijących resztkach roślinnych, szczególnie obecny w powietrzu w oczyszczalniach biologicznych[5].
Znaczenie edytuj
- Patogenny dla ssaków, ptaków oraz owadów[2].
- Jest główna przyczyną aspergilloz u pacjentów z obniżoną odpornością (szczególnie z neutropenią i po przeszczepieniu szpiku kostnego)[5].
- Powoduje ostre i przewlekłe inhalacyjne zakażenia dróg oddechowych u ludzi(aspergiloza, aspergiloma, płuco farmera)[2].
- Jest przyczyną grzybicy uszu, przewodu słuchowego, jamy sutkowej, oka i zatok przynosowych u ludzi[2].
- Kolonizuje często płuca o chorych z mukowiscydozą[2].
- Powoduje poronienia u bydła i koni[2].
- Powoduje aspergilozę u drobiu o często śmiertelnym przebiegu[2].
- Powoduje reakcje alergiczne u ludzi pod postacią kataru siennego i astmy oskrzelowej[2].
- Wytwarza mykotoksyny[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Paweł Krzyściak, Magdalena Skóra, Anna B. Macura, Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka, Wrocław: MedPharm Polska, 2011, s. 237–239, ISBN 978-83-60466-80-3.
- ↑ Agnieszka Dzikowska, Organizmy modelowe. Grzyby filamentowe (strzępkowe) [online] [dostęp 2021-04-26].
- ↑ MycoBank [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
- ↑ a b c E. Baran, J. Zabawski, Charakterystyka częściej występujących grzybów chorobotwórczych i grzybów oportunistycznych z podgromad:Zygomycotina, Ascomycotina i Deuteromycotina, [w:] Eugeniusz Baran (red.), Zarys Mikologii Lekarskiej, Wrocław: Volumed, 1998, s. 98, ISBN 83-85564-17-9.
- ↑ Doctor Fungus [online] [dostęp 2014-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-08] (ang.).