Asser (arcybiskup Lund)
Asser, także czasem Asger, Ascer, Asker (ur. ok. 1055, zm. 5 maja 1137) – duchowny katolicki, od 1089 biskup, a od 1104 pierwszy arcybiskup Lund.
| Arcybiskup Lund | |
| Data urodzenia |
ok. 1055 |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Arcybiskup Lund | |
| Okres sprawowania |
1104–1137 |
| Biskup Lund | |
| Okres sprawowania |
1089–1104 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Sakra biskupia |
18 listopada 1089 |
Życiorys edytuj
Pochodził z możnej rodziny duńskiej, spokrewnionej z rodem królewskim. 18 listopada 1089 r. został wyświęcony na biskupa Lund, podległego arcybiskupstwu Bremy. W wyniku konfliktu królów duńskich z niemieckimi arcybiskupami, ci pierwsi rozpoczęli starania o ustanowienie niezależnego arcybiskupstwa duńskiego. Wysiłki Eryka I Zawsze Dobrego dały efekt w postaci podniesienia najpóźniej w 1104 r. (już po śmierci Eryka) biskupstwa w Lund do rangi arcybiskupstwa (i jednocześnie samego Assera), któremu podległa była organizacja kościelna całej Skandynawii[1].
Uniezależnienie Lund od Bremy nie było początkowo trwałe: sprzeciwy arcybiskupów Bremy dały przejściowy efekt w 1133 r., gdy uzależniony od cesarza Lotara III z Supplinburga papież Innocenty II ogłosił bullę, którą degradował Assera do rangi biskupa, przyznając zwierzchnictwo nad Skandynawią ponownie Bremie. Asser jednak nadal używał tytułu i sprawował funkcje arcybiskupa. Ostatecznie dążenia Bremeńczyków zahamował i potwierdził prawa arcybiskupie Lund następca Assera, jego bratanek Eskil[2].
Asser podczas pełnienia stanowiska arcybiskupa rozpoczął wznoszenie w Lund nowej katedry. Próbował dyscyplinować duchowieństwo duńskie, co wywołało jednak nawet powstanie chłopskie. Wspierał go król duński Niels Stary, ale w stosunkach między nim a arcybiskupem pojawiły się rysy, związane ze sporem o prawo króla do inwestytury duńskich biskupów[3]. Rozłam między biskupem a królem nastąpił w 1134 r. (po decyzji papieskiej o odebraniu tytułu arcybiskupiego Asserowi), gdy Asser poparł uzurpującego sobie koronę duńską Eryka II Pamiętnego, który koronował się w 1133 r. i ostatecznie pokonał Nielsa w 1134 r.[4]
Przypisy edytuj
- ↑ Angelo Forte, Richard Oram, Frederik Pedersen: Viking Empires. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 372. ISBN 0-521-82992-5. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).; Eljas Orrman: The High Medieval Kingdoms: Church and society. W: The Cambridge History of Scandinavia. Knut Helle (red.). T. 1: Prehistory to 1520. Cambridge: Cambridge University Press, 2003, s. 429–430. ISBN 0-521-47299-7. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).
- ↑ Leslez Abrams. The Anglo-Saxons and the Christianization of Scandinavia. „Anglo-Saxon England”. 24, s. 238, 1994. Cambridge: Cambridge University Press. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).; Birgit Sawyer, Peter Sawyer: Medieval Scandinavia: From Conversion to Reformation circa 800-1500. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2003, s. 115. ISBN 0-8166-1738-4. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).
- ↑ Stanley Mease Toyne: Scandinavians in History. Freeport: Books for Libraries Press, 1970, s. 67–68. ISBN 0-8369-5302-9. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).
- ↑ Angelo Forte, Richard Oram, Frederik Pedersen: Viking Empires. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 374. ISBN 0-521-82992-5. [dostęp 2010-02-09]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- C. Weeke: Asser. W: Dansk biografisk Lexikon. T. 1. Kjobenhavn: Gyldendalske Boghandels Forlag, 1887, s. 368–370. [dostęp 2010-02-09]. (duń.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Frederik Pedersen: ‘A good and sincere man ... even though he looked like a Slav’: Asger of Lund, canon law, and politics in Denmark, ca 1085–1140. 2010.