Astracantha bethlehemitica

*Astracantha bethlehemitica*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	Astracantha
Gatunek	Astracantha bethlehemitica
	Nazwa systematyczna
	Astracantha bethlehemitica (Boiss.) Podl.; Mitt. Bot. Staatssamml. München 19: 6 1983
Synonimy
	Astragalus bethlehemiticus Boiss.;
	Astragalus bethlehemiticus Boiss.;

Astracantha bethlehemitica (Boiss.) Podl. – gatunek roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Nazwa naukowa według The Plant List, w innych ujęciach taksonomicznych gatunek ten opisywany jest jako Astragalus bethlehemiticus Boiss (gatunek traganka)^[3].

Morfologia i biologia edytuj

Niewielki krzew o wysokości do 40 cm. Rośnie na półwyspie Synaj na suchych zboczach gór oraz na północ od Synaju, na wysokości 1200-2100 m. Jest przystosowany do warunków pustynnych. W czasie pory suchej traci liście, ale pozostają po nich osadki o długości 4-6 cm, przypominające kolce, które są ostro zakończone i twarde, skutecznie odstraszając zwierzęta roślinożerne przed zjadaniem pędów. Ponadto roślina ta w korzeniach gromadzi płynną, gumowatą substancję z ziarenkami o średnicy 2-10 mm^[4].

Znaczenie edytuj

Gumowatą substancję wydziela w okresie od czerwca do nadejścia pory deszczowej. Jest to tzw. tragakanta (guma tragankowa), która wycieka z korzenia po głębokim, podłużnym nacięciu. Początkowo jest płynna, jednak po jednym do kilku dni twardnieje. Jest jadalna. Używana przy produkcji kremów i w przemyśle spożywczym.

Guma tragankowa znana była już w czasach biblijnych. Według badaczy roślin biblijnych gatunki Astracantha bethlehemitica i Astracantha gummifera to rośliny dwukrotnie wymienione w biblijnej Księdze Rodzaju jako wonne korzenie. Znajdują się w darach niesionych przez braci Józefa do Egiptu (Rdz 37,25; 43,11) i obydwa występowały w Palestynie w czasach biblijnych^[4].

Duże zapotrzebowanie na gumę tragankową sprawiło, że traganki na Bliskim Wschodzie zostały silnie przetrzebione i obecnie podlegają prawnej ochronie^[4].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
↑ ^a ^b ^c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2014-11-20].

[rb-4] Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[3]

[1]

[2]

[4]