Aszur-resza-iszi II

Aszur-resza-iszi II, Aszur-reszi-iszi II – król Asyrii w latach 971-967 p.n.e., syn i następca Aszur-rabi II, ojciec i poprzednik Tiglat-Pilesera II. Za jego rządów Asyria wciąż pozostawała słabym państwem, choć istnieją dowody, że jej wpływy polityczne sięgać mogły rzeki Chabur na zachodzie.

Kamienna stela Aszur-resza-iszi II z jednego z „rzędów stel” (niem. Stelenreihen) z miasta Aszur

Źródła edytuj

Jedyna znana inskrypcja Aszur-resza-iszi II umieszczona jest na jego steli odnalezionej w mieście Aszur[1]. Władca ten wymieniany jest też w Asyryjskiej liście królów (kopia A IV 25-28; kopia B IV 10-13; kopia C IV 7-9)[2], w Synchronistycznej liście królów (III 8)[3] oraz w inskrypcji jego wasala Bel-eresza z królestwa Szadikanni[1].

Imię edytuj

Akadyjskie imię tego władcy, brzmiące Aššur-rēša-iši[4] lub Aššur-rēšī-išši[1], znaczy „Aszur uniósł mą głowę”[1]. W transliteracji z pisma klinowego zapisywane ono jest w formie (m)aš-šur-SAG-i-ši (w inskrypcji na jego steli[5], w Asyryjskiej liście królów[1][2], w Synchronistycznej liście królów[3] oraz w inskrypcji jego wasala Bel-eresza[1]).

Tytulatura edytuj

Aszur-resza-iszi II w swojej własnej inskrypcji na steli z Aszur oraz w inskrypcji swego wasala Bel-eresza nosi tytuł „króla Asyrii” (MAN KUR aš-šur)[1].

Pochodzenie i rodzina edytuj

Zgodnie z Asyryjską listą królów Aszur-resza-iszi II miał być synem i następcą Aszur-rabi II oraz ojcem i poprzednikiem Tiglat-Pilesera II[2].

Panowanie edytuj

Według Asyryjskiej listy królów Aszur-resza-iszi II przejął władzę w Asyrii po swym ojcu Aszur-rabi II i panował przez 5 lat[1][2]. Rządy te, datowane przez uczonych na lata 971-967 p.n.e.[1][4], są bardzo słabo znane, gdyż władca ten nie pozostawił po sobie żadnych inskrypcji opisujących jego dokonania militarne czy budowlane[6]. Jedyna zachowana inskrypcja Aszur-resza-iszi II, umieszczona na jego steli znalezionej w jednym z „rzędów stel” w mieście Aszur, wymienia jedynie jego imię i tytuł: „Stela [Aszur-r]esza-iszi, króla Asyrii, [syna As]zur-[r]abi, króla Asyrii”[6]. Aszur-resza-iszi II wzmiankowany jest również w pochodzącej z Aszur inskrypcji Bel-eresza, władcy leżącego nad rzeką Chabur królestwa Szadikanni[6]. W inskrypcji tej Bel-eresz opisuje swoje prace budowlane przy kanale irygacyjnym i świątyni swego boga Sammuhy oraz przedstawia siebie jako wasala asyryjskich królów Aszur-rabi II i Aszur-resza-iszi II[6]. Króla Aszur-resza-iszi II wymienia jeszcze Synchronistyczna lista królów, która czyni go współczesnym babilońskiego włładcy Mar-biti-apla-usura[3]. Zgodnie z Asyryjską listą królów następcą Aszur-resza-iszi II na tronie asyryjskim został jego syn Tiglat-Pileser II[1][2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j Fabritius K., Aššur-rēšī-išši, w: Radner K. (red.), The Prosopography ... , s. 213.
  2. a b c d e Grayson A.K., Königslisten .... s. 113.
  3. a b c Grayson A.K., Königslisten .... s. 119.
  4. a b Grayson A.K., Königslisten .... s. 127.
  5. [maš-šur-S]AG-i-ši (imię zachowane tylko częściowo); Fabritius K., Aššur-rēšī-išši, w: Radner K. (red.), The Prosopography ... , s. 213.
  6. a b c d Grayson A.K., Assyrian Rulers ... , s. 126-128.

Bibliografia edytuj

  • Fabritius K., Aššur-rēšī-išši, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 213-214.
  • Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC I (1114 to 859 BC), tom II z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 2), University of Toronto Press 2002.
  • Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86-135.