Atago (1887)
Atago (jap. 愛宕) – kanonierka japońskiej marynarki wojennej, trzeci okręt typu „Maya”. Wziął udział w wojnie chińsko-japońskiej i w wojnie rosyjsko-japońskiej; jako jedyny okręt swego typu został utracony w trakcie działań wojennych (wpadł na skały koło Portu Artura).
 „Atago” w 1897 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki | |
| Wodowanie |
czerwiec 1887 |
 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
| |
| Wejście do służby | |
| Los okrętu |
stracony 6 listopada 1904 na skałach koło Portu Artura |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
612 t |
| Długość |
47 m |
| Szerokość |
8,2 m |
| Zanurzenie |
2,95 m |
| Materiał kadłuba |
stalowo-żelazny |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe podwójnego rozprężania, 6 kotłów, 2 śruby, 960 ihp | |
| Prędkość |
12 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 1x210mm, 1x120mm[2] | |
| Załoga |
104 |
Budowane w stoczniach japońskich kanonierki typu „Maya” były niewielkimi okrętami o mieszanej, żelaznej lub żelazno-stalowej, jak „Atago”, konstrukcji[3]. Dla odróżnienia od innych jednostek swego typu „Atago” miał namalowany na burcie żółty pas[4]. Okręty napędzały po dwie maszyny parowe podwójnego rozprężania o mocy 960 ihp[3] (inne źródło: 700 hp[4]); parę dostarczały dwa kotły cylindryczne, a 2 śruby nadawały prędkość 12 węzłów. Zapas węgla wynosił 60 t; kanonierki miały też pełne ożaglowanie typu szkuner[3].
„Atago” zgodnie z pierwotnym planem był uzbrojony w ciężką armatę Kruppa 210 mm, o długości lufy 22 kalibry (L/22), jedną armatę 120 mm, L/22[2] i dwie sztuki broni maszynowej[4][a]; okręt miał też taran[2].
W czasie wojny chińsko-japońskiej, w lipcu 1894 patrolował wybrzeża koreańskie i eskortował japońskie transportowce[5]. Podczas operacji przeciw Weihaiwei osłaniał lądowanie sił lądowych 18 stycznia 1895 (wraz z „Yaeyamą”, „Mayą” i „Iwaki”[6]) i ostrzeliwał forty chińskie 29 stycznia[7] i ponownie 7 lutego[8]. W nocy 5 lutego, wraz z bliźniaczym „Chōkai” pozorował atak na północne wejście do portu, by odwrócić uwagę od torpedowców zbliżających się wejściem wschodnim. Nocny atak japońskich torpedowców doprowadził do zatopienia pancernika „Dingyuan” i uszkodzenia krążownika „Laiyuan”[9]. Po kapitulacji Weihaiwei, „Atago” i „Chōkai” stacjonowały w porcie jako przedstawiciele japońskich sił okupacyjnych[10].
W czasie wojny rosyjsko-japońskiej okręt operował na Liao He razem z krążownikiem Tsukushi[11]. Odwołany stamtąd, wszedł w skład zespołu mającego zapobiec próbom zaopatrywania oblężonego Portu Artura i uczestniczył w przechwyceniu pełnego wojskowych zapasów chińskiego żaglowca „Fubing”, z adiutantem gen. Kuropatkina na pokładzie, na początku października 1904 roku[12]. Podczas tych działań, 6 listopada „Atago” wpadł we mgle na skały na południowy zachód od portu, i zatonął na pozycji 38°24′N, 120°55′E[2].
Uwagi edytuj
- ↑ F.T. Jane podaje kaliber głównego działa jako 8 cali (203 mm), ale jest to prawdopodobnie nieścisłość; pozostałe źródła mówią o kalibrze 210 mm, typowym dla armat Kruppa.
Przypisy edytuj
- ↑ Jeśli nie podano inaczej, dane za Conway's...
- ↑ a b c d Hansgeorg Jentsura, Dieter Jung, Peter Mickel: Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869–1945. Naval Institute Press, 1976, s. 115. ISBN 0-87021-893-X. (ang.).
- ↑ a b c Roger Chesneau, Eugène Kolesnik: Conway's All the World's Fighting Ships, 1860–1905. London: Conway Maritime Press, 1979, s. 236. ISBN 0-85177-133-5.
- ↑ a b c Fred. T. Jane: The Imperial Japanese Navy. Londyn: W. Thacker & Co., 1904, s. 68-71. (ang.).
- ↑ Gelewski 1995 ↓, s. 36.
- ↑ Eastlake i Yamada 1904 ↓, s. 299.
- ↑ Eastlake i Yamada 1904 ↓, s. 316.
- ↑ Eastlake i Yamada 1904 ↓, s. 320.
- ↑ Gelewski 1995 ↓, s. 85-86.
- ↑ Eastlake i Yamada 1904 ↓, s. 284.
- ↑ Corbett 1994 ↓, s. 56.
- ↑ Corbett 1994 ↓, s. 67.
Bibliografia edytuj
- Julian Stafford Corbett: Maritime operations in the Russo-Japanese war: 1904 – 1905. Naval Institute Press. ISBN 1-55750-129-7. (ang.).
- Tadeusz Maria Gelewski: Jalu 1894. Warszawa: Bellona, 1995. (pol.).
- F. Warrington Eastlake, Yamada Yoshiaki: Heroic Japan: a history of the war between China and Japan. London : S. Low, Marston & Co., Ltd., 1897. (ang.).