Atak na parlament Armenii

Zamach na parlament w Armenii – zamach terrorystyczny przeprowadzony w armeńskim parlamencie 27 października 1999 roku w stolicy ArmeniiErywaniu. W wyniku ataku dokonanego przez pięciu mężczyzn śmierć poniosło ośmiu urzędników państwowych[1][2]. Zabity został między innymi premier Wazgen Sarkisjan oraz przewodniczący parlamentu – Karen Demirczian. Strzelanina przyczyniła się do licznych zmian politycznych w kraju oraz stała się obiektem wielu teorii spiskowych[3][4].

Karen Demirczian (po lewej) oraz Wazgen Sarkisjan (po prawej) w maju 1999 roku.

Zamach został przeprowadzony przez członków Armeńskiej Federacji Rewolucyjnej. Brał w nim udział Nairi Hunanjan, jeden z liderów ruchu[3][5].

Szczegóły ataku edytuj

Około 17:15 do budynku parlamentu Armenii wkroczyło pięciu mężczyzn uzbrojonych w AK-47. Broń mieli ukrytą pod płaszczami[6]. Wtargnęli do sali obrad i rozpoczęli ostrzał zgromadzonych tam polityków, raniąc śmiertelnie osiem osób, w tym premiera Sarkisjana oraz przewodniczącego parlamentu Demirczjana. Łącznie rany odniosło trzydziestu ludzi[7].

Po zamachu do stolicy ściągnięte zostały oddziały policyjne[6]. Operacji przewodził bezpośrednio ówczesny prezydent Armenii – Robert Koczarian[8]. Zamachowcy zażądali helikoptera oraz czasu antenowego w państwowej telewizji w celu wygłoszenia manifestu politycznego[9]. W budynku uwięzionych było około 50 zakładników[6]. Po całonocnych negocjacjach prezydenta z terrorystami zgodzili się oni na uwolnienie zakładników i złożyli broń nad ranem. Główną przyczyną ustępstw zamachowców było to, że przez kilkanaście godzin nie osiągnęli oni żadnego znaczącego efektu[7][10]. W międzyczasie siły zbrojne Armenii zablokowały wszystkie drogi prowadzące do miasta.

Procesy edytuj

29 października cała piątka zamachowców została oskarżona o akt terrorystyczny. Dochodzenie prowadzone przez Gagika Dżangirjana[11] zakończyło się 12 lipca 2000 roku[12]. Wszyscy oskarżeni zostali skazani na dożywotnią karę pozbawienia wolności[11].

Dżangirjan wykazywał, że prezydent Koczarian był bezpośrednio powiązany z kręgiem terrorystów. Potwierdziły to zeznania Hunanjana, który przekonywał, że w zamach zaangażowany był szef administracji prezydenta. Winy jednak jednoznacznie nie stwierdzono[3][13].

Przypisy edytuj

  1. Massacre In Armenian Parliament Still Echoes [online], RadioFreeEurope/RadioLiberty [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  2. Strzały w parlamencie – Archiwum Rzeczpospolitej [online], archiwum.rp.pl [dostęp 2022-03-22].
  3. a b c Wraca sprawa ataku na parlament w 1999 r., „Kaukaz Kaukaz”, 18 stycznia 2020 [dostęp 2022-03-22] (pol.).
  4. Armenia-atak na parlament to spisek [online], www.rmf24.pl [dostęp 2022-03-22] (pol.).
  5. KEY ARMENIAN LEADERS ASSASSINATED. [online], Jamestown [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  6. a b c Michael Wines, Prime Minister and Others Slain in Armenian Siege, „The New York Times”, 28 października 1999, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  7. a b BBC News | Europe | Killers lacked coherent goals [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2022-03-22].
  8. Petya Magdashian, Terror in parliament [online], SFGATE, 27 października 1999 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  9. Twitter, Instagram, Facebook, Gunmen Kill Premier in Armenian Attack [online], Los Angeles Times, 28 października 1999 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  10. Michael Wines, October 24-30; Assassination in Armenia, „The New York Times”, 31 października 1999, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  11. a b Prosecutor Says Oct. 27 Terrorism Was Guided By Unknown Forces – Asbarez.com [online] [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  12. October 27 Case Sent to Court. – Asbarez.com [online] [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  13. ISBN 978-1-4128-5008-7.