Ateji

Ateji (jap. 当て字 lub 宛字) – grupa znaków chińskich (kanji), służąca w języku japońskim do fonetycznego zapisu (jako fonetyczny ekwiwalent) niektórych słów. Znaki te nie odnoszą się do słów pochodzenia chińskiego. Zostały one przypisane do słów już istniejących oraz do zapożyczeń.

Współcześnie, podstawowym sposobem zapisu wyrazów obcego pochodzenia w języku japońskim jest użycie sylabariusza fonetycznego, katakany, jednakże w przeszłości posiadanie wersji kanji uważano za konieczne. Wywodziło się bowiem z tradycji chińskiej i do dziś w pewnych przypadkach ma charakter eleganckiej formy zapisu.

Zapis przy pomocy ateji może zostać dokonany ze względu na odpowiednią wartość semantyczną, fonetyczną lub obie te funkcje łącznie. Przykładem kanji użytych zarówno ze względu na znaczenie, jak i wymowę, jest wyraz „kurabu” (klub) zapożyczony z języka angielskiego (club). Oprócz zapisu katakaną (クラブ), często spotyka się wersję kanji w postaci: 倶楽部. Ciąg znaków może być przeczytany jako ku, ra(ku), bu. W wolnej interpretacji można go odczytać jako: razem, zabawa (dobre samopoczucie, beztroska lub muzyka) oraz miejsce.

Ateji mogą być również przypisane jedynie ze względu na wymowę. Za przykład mogą posłużyć znaki kanji na sushi: 鮨, 鮓 lub 寿司.

Przykład zastosowania ateji

Nazwa polska	Nazwa w katakanie	Nazwa w kanji	Transkrypcja Hepburna nazwy
Afryka	アフリカ	阿弗利加	afurika
Ameryka	アメリカ	亜米利加・米州	amerika
Anglia	イングランド	英蘭	ingurando
Argentyna	アルゼンチン	亜爾然丁	aruzenchin
Ateny	アテネ	雅典	atene
Australia	オーストラリア	濠太剌利・豪州	ōsutoraria
Austria	オーストリア	墺太利	ōsutoria
Azja	アジア	亜細亜	ajia
Belgia	ベルギー	白耳義	berugī
Berlin	ベルリン	伯林	berurin
Birma	ビルマ	緬甸	biruma
Brazylia	ブラジル	伯剌西爾	burajiru
Butan	ブータン	不丹	būtan
Cambridge	ケンブリッジ	剣橋	kenburijji
Cejlon	セイロン	錫蘭	seiron
Chicago	シカゴ	市俄古	shikago
Chile	チリ	智里・智利	chiri
Dania	デンマーク	丁抹	denmāku
Dżakarta	ジャガタラ	咬{口+留}吧	jagatara, (obecnie jakaruta)
Egipt	エジプト	埃及	ejiputo
Fidżi	フィジー	斐濟	fijī
Filipiny	フィリピン	比律賓	firipin
Francja	フランス	仏蘭西	furansu
Genewa	ジュネーブ	寿府	junēbu
Góry Ałtaj	アルタイ山脈	阿爾泰山脈・阿勒泰山脈	arutai sanmyaku
Grecja	ギリシャ	希臘	girisha
Hanoi	ハノイ	河内	hanoi
Hiszpania	スペイン	西班牙	supein
Holandia	オランダ	和蘭・阿蘭陀	oranda
Hollywood	ハリウッド	聖林	hariuddo
Indie	インド	印度	indo
Iran	イラン	伊蘭	iran
Irlandia	アイルランド	愛蘭	airurando
Islandia	アイスランド	氷州	aisurando
Jawa	ジャワ	爪哇・闍婆	jawa
Kalifornia	カリフォルニア	加州	kariforunia
Kambodża	カンボジア	柬埔寨	kanbojia
Kanada	カナダ	加奈陀	kanada
Kiribati	キリバス	基里巴斯	kiribasu
Kolumbia	コロンビア	哥倫比亜	koronbia
Kuba	キューバ	玖馬	kyūba
Laos	ラオス	老檛	raosu
Londyn	ロンドン	倫敦	rondon
Los Angeles	ロサンゼルス	羅府	rosanzerusu
Malezja	マレーシア	馬来西亜	marēshia
Meksyk	メキシコ	墨西哥	mekishiko
Mongolia	モンゴル	蒙古	mongoru
Moskwa	モスクワ	莫斯科	mosukuwa
Nauru	ナウル	瑙魯	nauru
Nowa Zelandia	ニュージーランド	新西蘭	nyūjīrando
Nowy Jork	ニューヨーク	紐育	nyūyōku
Palau	パラオ	帛琉	parao
Panama	パナマ	巴奈馬	panama
Paryż	パリ	巴里	pari
Persja	ペルシャ	波斯	perusha
Peru	ペルー	秘露	perū
Polska	ポーランド	波蘭 （lub 波蘭土）	pōrando
Rosja	ロシア	露西亜	roshia
Rzym	ローマ	羅馬	rōma
Sajgon	サイゴン	西貢	saigon
San Francisco	サンフランシスコ	桑港	sanfuranshisuko
Singapur	シンガポール	新嘉坡	shingapōru
Syberia	シベリア	西比利亜	shiberia
Szkocja	スコットランド	蘇格蘭	sukottorando
Szwajcaria	スイス	瑞西	suisu
Szwecja	スウェーデン	瑞典	suwēden
Tajlandia	タイ	泰	tai
Tonga	トンガ	東加	tonga
Turcja	トルコ	土耳古	toruko
Tybet	チベット	西蔵	chibetto
Vanuatu	バヌアツ	瓦努阿図	banuatsu
Waszyngton	ワシントン	華盛頓・華府	washinton
Węgry	ハンガリー	洪牙利・匈牙利	hangarī
Wiedeń	ウィーン	維納	wīn
Wielka Brytania	イギリス	英吉利	igirisu
Wietnam	ベトナム	越南	betonamu
Władywostok	ウラジオストク	浦塩斯徳	urajiosutoku
Włochy	イタリア	伊太利亜・伊太利	itaria