Avengers: Czas Ultrona

amerykański film akcji z 2015
(Przekierowano z Avengers: Age of Ultron)

Avengers: Czas Ultrona (oryg. Avengers: Age of Ultron) – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2015 roku na podstawie serii komiksów o grupie superbohaterów o nazwie Avengers wydawnictwa Marvel Comics. Za jego reżyserię i scenariusz odpowiadał Joss Whedon. W rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr., Chris Hemsworth, Mark Ruffalo, Chris Evans, Scarlett Johansson, Jeremy Renner, Don Cheadle, Aaron Taylor-Johnson, Elizabeth Olsen, Paul Bettany, Cobie Smulders, Anthony Mackie, Hayley Atwell, Idris Elba, Stellan Skarsgård, James Spader i Samuel L. Jackson.

Avengers: Czas Ultrona
Avengers: Age of Ultron
Ilustracja
Logo filmu
Gatunek

superbohaterski
fantastyka naukowa
akcja

Rok produkcji

2015

Data premiery

13 kwietnia 2015
7 maja 2015 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

141 minut[1]

Reżyseria

Joss Whedon

Scenariusz

Joss Whedon

Główne role

Robert Downey Jr.
Chris Hemsworth
Mark Ruffalo
Chris Evans
Scarlett Johansson
Jeremy Renner
Don Cheadle
Aaron Taylor-Johnson
Elizabeth Olsen
Paul Bettany
Cobie Smulders
Anthony Mackie
Hayley Atwell
Idris Elba
Stellan Skarsgård
James Spader
Samuel L. Jackson

Muzyka

Brian Tyler
Danny Elfman

Zdjęcia

Ben Davis

Scenografia

Charles Wood

Kostiumy

Alexandra Byrne

Montaż

Jeffrey Ford
Lisa Lassek

Produkcja

Kevin Feige

Wytwórnia

Marvel Studios

Dystrybucja

Walt Disney Studios Motion Pictures

Budżet

250 000 000 USD

Przychody brutto

1 402 805 868 USD

Strona internetowa
Chronologia
Produkcja
Daredevil
sezon 1

(2015)
Avengers:
Czas Ultrona

(2015)
Ant-Man
(2015)
Wydarzenia
Jessica Jones
sezon 1[2]

(2015)
Avengers:
Czas Ultrona

(2015)
Ant-Man[2]
(2015)
Seria Avengers
Avengers
(2012)
Avengers:
Czas Ultrona

(2015)
Avengers:
Wojna bez granic

(2018)

W filmie Tony Stark uruchamia specjalny program „Ultron”, którego celem jest osiągnięcie pokoju na świecie. Jednakże Ultron, uznawszy ludzkość za przeszkodę do jego osiągnięcia, występuje przeciwko niej. Iron Man, Kapitan Ameryka, Thor, Hulk, Czarna Wdowa i Hawkeye starają się przeszkodzić Ultronowi w realizacji jego zamierzeń. Dołączają do nich nowi bohaterowie: bliźniaki Wanda Maximoff / Scarlet Witch, Pietro Maximoff / Quicksilver oraz Vision.

Czas Ultrona wchodzi w skład II Fazy Filmowego Uniwersum Marvela; jest to jedenasty film należący do tej franczyzy, stanowiący część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego Saga Nieskończoności. Jest to sequel filmu Avengers z 2012 roku. Wyprodukowano także jego kontynuacje, zatytułowane kolejno Avengers: Wojna bez granic z 2018 i Avengers: Koniec gry z 2019 roku. Dwa kolejne filmy, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars, zostały zapowiedziane na 2026 i 2027 rok.

Światowa premiera filmu miała miejsce 13 kwietnia 2015 roku w Los Angeles. W Polsce zadebiutował on 7 maja tego samego roku. Film zarobił ponad 1,4 miliarda dolarów przy budżecie 250 milionów. Otrzymał również przeważnie pozytywne oceny od krytyków.

Fabuła edytuj

We wschodnioeuropejskiej Sokowii, grupa Avengers, w składzie Tony Stark, Steve Rogers, Thor, Hulk, Natasha Romanoff i Clint Barton, atakuje bazę Hydry dowodzoną przez Wolfganga von Struckera, który prowadzi eksperymenty na ludziach z wykorzystaniem berła Lokiego. Muszą się zmierzyć z bliźniętami Maximoff, którzy są efektem tych eksperymentów: Pietrem, który ma nadludzką szybkość i Wandą, która potrafi manipulować umysłem i energią. Avengers pokonują Struckera, a Stark zabiera berło[3][4].

Stark i Banner odkrywają sztuczną inteligencję w klejnocie znajdującym się w berle i potajemnie używają go do stworzenia programu obrony Ziemi o nazwie „Ultron”. Program ten wierzy, że aby uratować Ziemię, musi zgładzić ludzkość. Eliminuje J.A.R.V.I.S.-a i atakuje Avengers w ich siedzibie. Następnie Ultron ucieka z berłem do bazy Hydry w Sokowii, gdzie planuje usprawnić swe ciało i zbudować armię robotów – dronów. Po zabiciu Struckera, rekrutuje on rodzeństwo Maximoff, które obwinia Starka za śmierć ich rodziców. Ultron razem z bliźniakami udaje się do Ulyssesa Klaue’a, handlarza bronią, który stacjonuje na statku u wybrzeży Afryki, aby zakupić od niego metal vibranium. Avengers próbują im przeszkodzić, ale Wanda wywołuje u nich wizje, wskutek czego Hulk wpada w furię. Aby go powstrzymać, Stark używa specjalnej zbroi[3][4].

Światowa reakcja na powstałe w wyniku furii Hulka zniszczenia i obawy związane z wizjami spowodowanymi przez Wandę powodują, że Avengers ukrywają się w domu Bartona. Thor wyrusza, aby skonsultować się z Erikiem Selvigiem. Wkrótce do domu Bartona przybywa Nick Fury i przekonuje zespół do dalszego działania. W Seulu Ultron zmusza doktor Helen Cho, aby przy użyciu specjalnej technologii, vibranium i klejnotu w berle, stworzyła mu nowe, doskonałe ciało. W momencie, kiedy Ultron przenosi się do nowego ciała, Wandzie udaje się odczytać jego myśli i odkryć jego plan unicestwienia ludzkości. Maximoff odłączają się od Ultrona. Rogers, Romanoff i Barton odnajdują Ultrona i wykradają jego syntetyczne ciało, ale Romanoff zostaje porwana przez Ultrona[3][4].

Avengers kłócą się między sobą, a Stark w tym czasie przesyła J.A.R.V.I.S.-a do syntetycznego ciała. Thor powraca i pomaga uruchomić ciało, wyjaśniając, że klejnot jest jednym z Kamieni Nieskończoności – najpotężniejszych obiektów istniejących we wszechświecie. J.A.R.V.I.S. w syntetycznym ciele przyjmuje imię Vision i razem z bliźniakami Maximoff towarzyszy Avengers w wyprawie do Sokowii, gdzie Ultron zbudował maszynę, która ma na celu podniesienie stolicy tego kraju do góry, a później rozbicie jej. Banner ratuje Romanoff, która budzi w nim Hulka. Avengers walczą z armią dronów. Nick Fury przybywa im na pomoc; towarzyszą mu Maria Hill, James Rhodes i agenci T.A.R.C.Z.Y., którzy pomagają w ewakuacji cywilów. Pietro umiera, ochraniając Bartona przed ostrzałem Ultrona z myśliwca. W wyniku tego Wanda konfrontuje się z Ultronem, a miasto spada. Iron Man i Thor przeciążają urządzenie i powodują, że miasto rozpada się na mniejsze fragmenty. Po wszystkim Hulk postanawia uciec Quinjetem, aby nie narażać Romanoff, a Vision konfrontuje się ostatecznie z Ultronem[3][4].

Ustanowiona zostaje nowa baza Avengers, prowadzona przez Fury’ego, Hill, Cho i Selviga, a Thor powraca do Asgardu. Stark i Barton postanawiają odejść, a Rogers i Romanoff przygotowują się do szkolenia nowych Avengers: Rhodesa, Visiona, Sama Wilsona i Wandy[3][4].

W scenie w trakcie napisów Thanos, niezadowolony z powodu niepowodzeń swoich pionków, zakłada Rękawicę Nieskończoności, by osobiście zebrać Kamienie Nieskończoności[3][4].

Obsada edytuj

Polski dubbing[5]
Mariusz Bonaszewski jako Tony Stark / Iron Man
Piotr Grabowski jako Thor
Grzegorz Damięcki jako Bruce Banner / Hulk
Paweł Ciołkosz jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka
Wiktoria Gorodeckaja jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa
Marcin Przybylski jako Clint Barton / Hawkeye
Tomasz Sapryk jako James „Rhodey” Rhodes / War Machine
Stefan Pawłowski jako Pietro Maximoff
Lidia Sadowa jako Wanda Maximoff
Grzegorz Kwiecień jako J.A.R.V.I.S. i Vision
Anna Dereszowska jako Maria Hill
Mateusz Damięcki jako Sam Wilson / Falcon
Magdalena Różczka jako Peggy Carter
Mirosław Zbrojewicz jako Heimdall
Leon Charewicz jako Erik Selvig
Adam Ferency jako Ultron
Krzysztof Stelmaszyk jako Nick Fury

W filmie wystąpili również: Thomas Kretschmann jako Wolfgang von Strucker, lider Hydry[24]; Henry Goodman jako List, naukowiec Hydry[25]; Andy Serkis jako Ulysses Klaue, przemytnik i handlarz bronią[26]; Julie Delpy jako Madame B, mentorka Romanoff z programu Red Room[27]; Linda Cardellini jako Laura Barton, żona Clinta[27]; Ben Sakamoto, Imogen i Isabella Poynton oraz Jaiden Stafford jako ich dzieci: Cooper, Lila i Nathaniel[28]; Claudia Kim jako Helen Cho, światowej sławy genetyk, która współpracuje z Avengers oraz Kerry Condon jako F.R.I.D.A.Y., system, który zastąpił J.A.R.V.I.S.–a[29].

W rolach cameo pojawili się: twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako weteran na przyjęciu Avengers[30] oraz w scenie po napisach Josh Brolin jako Thanos[27].

Robert Downey Jr.
(Tony Stark / Iron Man)
Chris Hemsworth
(Thor)
Mark Ruffalo
(Bruce Banner / Hulk)
Chris Evans
(Steve Rogers / Kapitan Ameryka)
Scarlett Johansson
(Natasha Romanoff / Czarna Wdowa)
Jeremy Renner
(Clint Barton / Hawkeye)
Don Cheadle
(James „Rhodey” Rhodes / War Machine)
Aaron Taylor-Johnson
(Pietro Maximoff)
Elizabeth Olsen
(Wanda Maximoff)
Paul Bettany
(Vision)
Cobie Smulders
(Maria Hill)
Anthony Mackie
(Sam Wilson / Falcon)
Hayley Atwell
(Peggy Carter)
Idris Elba
(Heimdall)
Stellan Skarsgård
(Erik Selvig)
James Spader
(Ultron)
Samuel L. Jackson
(Nick Fury)

Produkcja edytuj

Rozwój projektu edytuj

 
Joss Whedon, reżyser filmu

W październiku 2011 roku Kevin Feige zapowiedział, że Iron Man 3 będzie pierwszym filmem, który rozpocznie Fazę Drugą Filmowego Uniwersum Marvela, a jej zwieńczeniem będzie sequel Avengers[31]. W kwietniu 2012 roku Feige poinformował, że Joss Whedon może powrócić na stanowisko reżysera[32]. W maju, po sukcesie pierwszej części, Robert Iger, prezes Disneya zapowiedział, że kontynuacja jest w fazie przygotowania[33]. W sierpniu 2012 roku potwierdzono, że Whedon wyreżyseruje film i napisze scenariusz[34] oraz wyznaczono datę amerykańskiej premiery na 1 maja 2015 roku[35].

W lipcu 2013 roku, podczas San Diego Comic-Conu, ujawniono, że film będzie nosił tytuł Avengers: Age of Ultron[36]. Podtytuł został zaczerpnięty z komiksu Age of Ultron z 2013 roku[37], jednak sam film nie jest jego adaptacją. Historia postaci Ultrona została całkowicie zmieniona względem komiksów[38]. Whedon początkowo uwzględnił w scenariuszu, w scenie po napisach, Kapitan Marvel, jednak studio nie było w stanie obsadzić odpowiedniej aktorki na czas. Reżyser chciał również pokazać w tej scenie Spider-Mana, ale Marvel Studios i Sony Pictures Entertainment, które posiada prawa do tego superbohatera, nie zdołały się porozumieć się w tej kwestii[39]. Feige wyjawił również, że we wczesnych wersjach scenariusza quinjet z Hulkiem miał być namierzony pod koniec filmu w pobliżu Saturna, jednak wtedy studio nie planowało adaptacji komiksu Planet Hulk. W związku z tym zmieniono tę scenę, a quinjet został zlokalizowany na Ziemi. Studio podjęło później decyzję o adaptacji tej historii w filmie Thor: Ragnarok z 2017 roku[40].

Casting edytuj

W marcu 2013 roku Mark Ruffalo potwierdził, że powróci jako Bruce Banner w sequelu[8]. W czerwcu poinformowano, że Robert Downey Jr. rozszerzył swój kontrakt ze studiem na kolejne produkcje i potwierdzono jego udział w filmie[6]. W sierpniu poinformowano, że swoje role powtórzą Chris Evans jako Steve Rogers[10] i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[23]. Do obsady dołączył wtedy również James Spader jako główny antagonista, Ultron[22]. W następnym miesiącu potwierdzono powrót Chrisa Hemswortha do roli Thora[7] i Scarlett Johansson jako Natashy Romanoff[11]. W listopadzie ujawniono, że Aaron Taylor-Johnson i Elizabeth Olsen zagrają rodzeństwo Maximoff, Quicksilvera i Scarlet Witch[14], a Cobie Smulders ponownie wcieli się w Marię Hill[17]. W grudniu poinformowano, że powrócą Jeremy Renner jako Clint Barton[12] i Don Cheadle jako James Rhodes[13].

W styczniu 2014 roku Thomas Kretschmann dołączył do obsady jako Wolfgang von Strucker[24]. W następnym miesiącu ujawniono, że Paul Bettany zagra Visiona[15]. Aktor potwierdził pod koniec tego samego roku, że powróci również jako głos J.A.R.V.I.S.-a[16]. W marcu poinformowano, że Claudia Kim zagra filmie[41]. W lipcu Hayley Atwell potwierdziła swój powrót jako Peggy Carter[19]. W następnych miesiącach ujawniono, że Stellan Skarsgård powtórzy rolę Erika Selviga[21], a Idris Elba i Tom Hiddleston zagrają ponownie Heimdalla i Lokiego[20]. Ostatecznie sceny z udziałem Hiddlestona nie znalazły się w finalnej wersji filmu[42].

Zdjęcia i postprodukcja edytuj

Zdjęcia rozpoczęły się 11 lutego 2014 roku w Południowej Afryce, gdzie nakręcono sceny w dzielnicy biznesowej Johannesburga[43]. Na początku marca rozpoczęto główny okres zdjęciowy w Shepperton Studios w pobliżu Londynu pod roboczym tytułem After Party[43][44]. W studiu został stworzony między innymi plan wnętrz Avengers Tower[45]. Zdjęcia realizowano również w innych częściach Anglii[46]. Od 22 do 28 marca zdjęcia realizowano we Włoszech, w Fort Bard i w dolinie Aosty, które posłużyły w filmie jako Sokowia[47]. Od 30 marca do 14 kwietnia nakręcono sceny w Korei Południowej[48], w różnych miejscach Seulu[49][43]. Później zdjęcia przeniosły się z powrotem do Anglii, gdzie nakręcono sceny w Hawley Woods[50], Norwich[51], w Dover[52] i w Londynie[53]. Zamek w Dover posłużył jako baza Struckera[54]. Zdjęcia realizowano również w Ćottogram w Bangladeszu[55] i w Nowym Jorku[56]. Zdjęcia zostały zakończone 6 sierpnia[57]. Odpowiadał za nie Ben Davis[58]. Scenografią zajął się Charles Wood, a kostiumy zaprojektowała Alexandra Byrne[45].

Dodatkowe zdjęcia do filmu zrealizowano w styczniu 2015 roku w Pinewood Studios[59]. Montażem zajęli się Jeffrey Ford i Lisa Lassek[60]. Efekty specjalne przygotowały studia: Industrial Light & Magic, Trixter, Double Negative, Animal Logic, Framestore, Lola VFX, Territory Studio, Perception, Method Studios, Luma Pictures i The Third Floor, a odpowiadał za nie Christopher Townsend[61]. Industrial Light & Magic pracowało między innymi nad sceną snu Starka, wnętrzami Avengers Tower i quinjetem oraz sceną z Ultronem i bliźniakami[62]. Animal Logic stworzyło między innymi sceny z hologramami w laboratorium Avengers[63]. Lola VFX przygotowała część scen z Visionem[64], nad którym pracowało również Framestore. Studio to stworzyło także scenę leczenia Bartona i zbroję Iron Mana[65]. Method Studios pracowało nad sceną otwierającą film oraz sceną iluzji stworzonych przez Scarlet Witch[66]. The Third Floor stworzyło scenę walki na imprezie w Avengers Tower oraz sceny w Południowej Afryce i w Seulu[67].

Muzyka edytuj

W marcu 2014 roku poinformowano, że Brian Tyler skomponuje muzykę do filmu. Tyler wcześniej pracował przy filmach Iron Man 3 i Thor: Mroczny świat. Zastąpił on Alana Silvestriego, który pracował przy pierwszej części[68]. W lutym 2015 roku ujawniono, że Danny Elfman również napisze część muzyki do filmu[69]. Ścieżka dźwiękowa nagrana została w Abbey Road Studios w Londynie przez Philharmonia Orchestra na początku 2015 roku[70]. Album z muzyką Tylera i Elfmana, zatytułowany Avengers: Age of Ultron Original Motion Picture Soundtrack, został wydany cyfrowo 28 kwietnia 2015 roku, a w wersji CD 19 maja tego samego roku przez Hollywood Records[71].

W filmie wykorzystano ponadto utwory: „Casta Diva” z opery Norma, „Great Intentions” (Damato), „Liquid Spirit” (Gregory Porter), „I’ve Got No Strings” (Dickie Jones), „Full Dress Hop” (Gene Krupa), fragment z Kopciuszka Siergieja Prokofjewa oraz motyw przewodni z filmu Avengers skomponowany przez Silvestriego[72].

2015Avengers: Age of Ultron Original Motion Picture Soundtrack
Nr Tytuł utworu AutorDługość
1.„Avengers: Age of Ultron Title”B. Tyler0:43
2.„Heroes”D. Elfman2:07
3.„Rise Together”B. Tyler2:23
4.„Breaking and Entering”B. Tyler3:04
5.„It Begins”D. Elfman2:42
6.„Birth of Ultron”B. Tyler3:05
7.„Ultron-Twins”D. Elfman4:13
8.„Hulkbuster”B. Tyler4:32
9.„Can You Stop This Thing?”D. Elfman1:03
10.„Sacrifice”B. Tyler2:42
11.„Farmhouse”D. Elfman4:02
12.„The Vault”B. Tyler2:58
13.„The Mission”B. Tyler2:48
14.„Seoul Searching”B. Tyler2:48
15.„Inevitability-One Good Eye”D. Elfman5:07
16.„Ultron Wakes”D. Elfman1:43
17.„Vision”B. Tyler3:47
18.„The Battle”B. Tyler4:24
19.„Wish You Were Here”B. Tyler1:36
20.„The Farm”D. Elfman1:14
21.„Darkest of Intentions”B. Tyler2:26
22.„Fighting Back”B. Tyler2:33
23.„Avengers Unite”D. Elfman1:08
24.„Keys to the Past”B. Tyler1:48
25.„Uprising”B. Tyler2:32
26.„Outlook”B. Tyler2:38
27.„The Last One”B. Tyler2:14
28.„Nothing Lasts Forever”D. Elfman1:57
29.„New Avengers - Avengers: Age of Ultron”D. Elfman3:09
1:17:26

Promocja edytuj

 
Obsada podczas San Diego Comic-Conu 2014

Podczas San Diego Comic-Conu w lipcu 2013 roku Joss Whedon zaprezentował teaser filmu[73]. W marcu 2014 roku ABC wyemitowała godzinny program specjalny zatytułowany Marvel Studios: Assembling a Universe, który zawierał zapowiedź filmu i szkice koncepcyjne nowych postaci[74]. Kevin Feige, Robert Downey Jr., Chris Hemsworth, Mark Ruffalo, Chris Evans, Jeremy Renner, Aaron Taylor-Johnson, Elizabeth Olsen, Paul Bettany, Cobie Smulders, James Spader i Samuel L. Jackson pojawili się podczas kolejnego konwentu w San Diego, gdzie na panelu studia pokazano publiczności fragmenty filmu[75].

Premiera pierwszego zwiastuna zapowiedziana była na 28 października 2014 roku podczas emisji drugiego sezonu serialu Agenci T.A.R.C.Z.Y.[76] Jednak zwiastun ten wyciekł 22 października[77], wskutek czego kilka godzin później Marvel Studios udostępniło go oficjalnie w serwisie YouTube[78]. Został on obejrzany 34,3 miliona razy w ciągu 24 godzin[79]. W listopadzie ABC wyemitowało kolejny program specjalny zatytułowany Marvel 75 Years: From Pulp to Pop!, w którym zaprezentowano materiały zza kulis produkcji filmu[80]. Drugi zwiastun miał premierę 12 stycznia 2015 roku podczas transmisji College Football Playoff National Championship na ESPN[81]. Ostateczny zwiastun zaprezentowano 5 marca[82], który został obejrzany 35 milionów razy w ciągu 24 godzin[83].

Partnerami promocyjnymi filmu były firmy: Audi, Samsung, Hummel, Harley-Davidson, Under Armour[84], Hasbro, Lego, Hot Wheels, Funko, Sage Fruit, ConAgra, Crunchpak i Chobani[85]. Koszty kampanii marketingowej zostały oszacowane na 180 milionów dolarów[86].

W styczniu 2016 roku Warner Bros. Interactive Entertainment i Traveller’s Tales wydali grę komputerową, zatytułowaną Lego Marvel’s Avengers, w której jedną z misji stanowi adaptacja historii z filmu. Gra dostępna jest ona na urządzenia: Xbox One, Xbox 360, PlayStation 4, PlayStation 3, PlayStation Vita, Wii U, Nintendo 3DS i komputery osobiste[87].

Komiksy powiązane / Przewodniki

3 lutego 2015 roku Marvel Comics wydało komiks powiązany Avengers: Age of Ultron Prelude – This Scepter’d Isle. Za jego scenariusz odpowiadał Will Corona Pilgrim, a za rysunki Wellinton Alves[88]. Natomiast 22 kwietnia ukazał się nieoficjalny komiks Avengers: Operation Hydra ze scenariuszem Pilgrima i rysunkami Andrei Di Vito[89].

28 września 2016 roku został wydany cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Avengers: Age Of Ultron, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów, oraz informacje produkcyjne[90]. 13 grudnia 2017 roku udostępniono drukiem wydanie zbiorcze, zatytułowane Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians, w którym znalazła się także treść tego przewodnika[91].

Wydanie edytuj

 
Jeremy Renner podczas światowej premiery w Los Angeles

Światowa premiera Avengers: Czas Ultrona odbyła się 13 kwietnia 2015 roku w Dolby Theatre w Los Angeles[92], natomiast europejska miała miejsce 21 kwietnia w Vue Cinema Westfield w Londynie[93]. W obu wydarzeniach uczestniczyła obsada i ekipa produkcyjna filmu, oraz zaproszeni specjalni goście. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[92][93].

Film zadebiutował dla szerszej publiczności 22 kwietnia, między innymi we Francji, Włoszech, Norwegii i Szwecji. Dzień później rozpoczęto wyświetlanie w Rosji, Australii, Danii, Holandii, Singapurze, Hongkongu i Nowej Zelandii, a 23 kwietnia w Wielkiej Brytanii i Irlandii[94]. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie pojawił się 1 maja[35]. W Polsce dostępny był od 7 maja[95]. W Chinach zadebiutował 12 maja, a w Japonii wyświetlany był od 4 lipca[94].

Film został wydany cyfrowo w Stanach Zjednoczonych 8 września 2015 roku przez Walt Disney Studios Home Entertainment, a 2 października tego samego roku na nośnikach DVD i Blu-ray[96]. W Polsce został on wydany 18 września tego samego roku przez Galapagos[97].

8 grudnia 2015 roku został wydany również w 13-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase Two Collection, która zawiera 6 filmów Fazy Drugiej[98], a 15 listopada 2019 roku w specjalnej wersji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga[99].

Odbiór edytuj

Box office edytuj

Avengers: Czas Ultrona, mając budżet wynoszący 250 milionów dolarów, w weekend otwarcia zarobił na świecie ponad 391 milionów dolarów, z czego ponad 191 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[100]. Na początku marca prognozy na weekend otwarcia w Stanach Zjednoczonych zakładały dochód w granicach 210–220 milionów dolarów[101]. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął ponad 1,4 miliarda dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie to ponad 459 milionów[100]. Ostatecznie zajął czwarte miejsce wśród najbardziej dochodowych filmów 2015 roku[102], a jego wynik spowodował, że Filmowe Uniwersum Marvela stało się najbardziej dochodową franczyzą prześcigając dotychczasowego lidera, serię filmów o Harrym Potterze[103].

Wśród największych rynków znalazły się: Chiny (240,1 miliona), Korea Południowa (72,3 miliona), Wielka Brytania (63 miliony), Meksyk (50,9 miliona), Brazylia (47,9 miliona), Francja (34,3 miliona), Rosja (34,3 miliona), Niemcy (31,2 miliona) i Australia (30,1 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił ponad 1,4 miliona dolarów[100]. Film obejrzało wtedy 254 tysiące widzów, co dało najlepszy wynik otwarcia wśród filmów o superbohaterach[104]. W sumie w Polsce uzyskał prawie 4 miliony dolarów[100].

Krytyka w mediach edytuj

Film spotkał się z przeważnie pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 76% z 370 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,8/10[105]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 49 recenzji wyniosła 66 punktów na 100[106]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+[107].

Scott Foundas z „Variety” stwierdził: „Jeśli tak wygląda apoteoza markowej rozrywki z wielkiego studia w 2015 roku, to mogło być znacznie gorzej. W przeciwieństwie do swojego tytułowego bohatera, Avengers: Age of Ultron zdecydowanie ma duszę”. Todd McCarthy z „The Hollywood Reporter” napisał, że film: „z powodzeniem spełnia swój główny priorytet, jakim jest stworzenie godnego przeciwnika dla superbohaterów i daje tym ostatnim kilka nowych rzeczy do zrobienia, ale tym razem sceny akcji nie zawsze spełniają oczekiwania, a kilku bohaterów pozostaje zawieszonych w dramatycznej próżni”. Eric Kohn z IndieWire stwierdził: „Wygląda to wszystko wspaniale, ale czy my już tu nie byliśmy wcześniej?”. Helen O’Hara z „Empire Magazine” napisała: „Większa i, tak, mroczniejsza niż poprzednia część, jest mniej radosna, ale za to bardziej spójna”. Peter Bradshaw z „The Guardian” stwierdził: „To superbohaterska kawalkada energii i zabawy”. Rosie Fletcher z magazynu „Total Film” napisał: „Na szczęście powracający reżyser Joss Whedon wie, jak stworzyć film o superbohaterach, a Marvel wie, jak go sprzedać”. Tim Grierson ze „Screen International” stwierdził: „Whedon i jego duża, utalentowana obsada, dostarczają tylu przygód, śmiechu i wizualnej rozrywki, że publiczność uzna, iż film wart jest wydanych na bilet pieniędzy”. Geoffrey Macnab z „The Independent” napisał: „Whedon wnosi do opowiadania głębię i dowcip, jakich nie znajdziecie w Transformersach”[95].

Janusz Wróblewski z tygodnika „Polityka” stwierdził: „Dystans twórców oraz czerpanie z obfitej mitologii popkultury, baśni, a nawet magii podnoszą niewątpliwie atrakcyjność filmu, wspieraną pytaniami o tożsamość walczących”[108]. Jakub Popielecki z portalu Filmweb napisał: „Nazwanie dojrzałym filmu, w którym grupa superbohaterów walczy ze złym robotem, może być nadużyciem, ale Whedon przynajmniej jest świadom schematów, na jakich pracuje”[109]. Darek Kuźma z portalu Onet.pl określił film jako: „(...) kolejne ważne filmowe wydarzenie w uniwersum Marvela i zarazem idealny letni przebój, który mimo silnej konkurencji w zbliżających się miesiącach będzie miał pełne prawo ubiegać się o miano najlepszego blockbustera 2015 roku”[110]. Ewa Wildner z serwisu Stopklatka.pl napisała z kolei: „Avengers: Czas Ultrona to czas detronizacji. Pozycję jako scenarzysty superbohatera traci Joss Whedon. Co ciekawe, królować przestaje również Robert Downey Jr./Tony Stark, który ustępuje miejsca najciekawszej i najlepiej rozwiniętej postaci drugiej części – Bruce’owi Bannerowi. Wreszcie sam film stracił w moich oczach pozycję lidera wśród produkcji sygnowanych znakiem Marvel Studios. Avengersi, zjednoczcie się w kolejnej części, by powstrzymać najbliższą zagładę – patrzenia z niebezpieczną obojętnością na scenę po napisach”[111].

Nagrody i nominacje edytuj

Rok Ceremonia Kategoria Nominowani Rezultat Przypis
2015 Teen Choice Awards Ulubiony film fantasy / science-fiction Avengers: Czas Ultrona Nominacja [112]
Ulubiony aktor w filmie science-fiction / fantasy Chris Hemsworth Nominacja
Robert Downey Jr. Nominacja
Ulubiona aktorka w filmie science-fiction / fantasy Scarlett Johansson Nominacja
Przełomowa rola kinowa Elizabeth Olsen Nominacja
Ulubiona postać kradnąca sceny Chris Evans Wygrana
Australian Academy of Cinema and Television Arts Najlepsze efekty specjalne lub animacje Christopher Townsend, Ryan Stafford, Paul Butterworth, Matt Estela Nominacja [113]
Behind the Voice Actors Awards Najlepsza główna rola głosowa w filmie fabularnym – nagroda publiczności James Spader Wygrana [114]
Najlepsza główna rola głosowa w filmie fabularnym James Spader Nominacja
Hollywood Music In Media Awards Najlepsza oryginalna ścieżka dźwiękowa w filmie sci-fi / fantasy Brian Tyler, Danny Elfman Nominacja [115]
IGN Summer Movie Awards Najlepszy film na podstawie komiksów Avengers: Czas Ultrona Nominacja [116]
2016 People’s Choice Awards Ulubiony film Avengers: Czas Ultrona Nominacja [117]
Ulubiony film akcji Nominacja
Ulubiony aktor w filmie akcji Chris Hemsworth Wygrana
Robert Downey Jr. Nominacja
Ulubiony aktor Nominacja
Ulubiona aktorka Scarlett Johansson Nominacja
Ulubiona aktorka w filmie akcji Nominacja
Annie Awards Najlepsze indywidualne osiągnięcie: efekty animowane w filmie aktorskim Michael Balog, Jim Van Allen, Florent Andorra, George Kaltenbrunner (scena zniszczenia Sokowii) Wygrana [118]
Najlepsze indywidualne osiągnięcie: animacja postaci w filmie aktorskim Jakub Pistecky, Gang Trinh, Craig Penn, Mickael Coedel i Yair Gutierrez (za Hulka) Nominacja
Peter Tan, Boonyiki Lim, Sachio Nishiyama, Byounghee Cho, Roy Tan (za Ultrona) Nominacja
VES Awards Najlepiej animowana postać w filmie aktorskim Avengers: Czas Ultrona Nominacja [119]
Najlepsze modele w fotorealistycznym filmie i animacji Nominacja
Najlepsze symulacje w fotorealistycznym filmie Nominacja
Kids’ Choice Awards Ulubiony film Avengers: Czas Ultrona Nominacja [120]
Najlepszy aktor filmowy Chris Evans Nominacja
Chris Hemsworth Nominacja
Robert Downey Jr. Nominacja
Najlepsza aktorka filmowa Scarlett Johansson Nominacja
Saturn Awards Najlepsza adaptacja komiksu Avengers: Czas Ultrona Nominacja [121]
Najlepszy aktor drugoplanowy Paul Bettany Nominacja
Najlepsze kostiumy Alexandra Byrne Wygrana
Najlepsze efekty specjalne Paul Corbould, Chris Townsend, Ben Snow, Paul Butterworth Nominacja
MTV Movie Awards Najlepszy film Avengers: Czas Ultrona Nominacja [122]
Najlepsza obsada Nominacja
Najlepszy bohater Chris Evans Nominacja
Najlepszy czarny charakter James Spader Nominacja
Najlepsza kreacja wirtualna Nominacja
Najlepsza scena walki Mark Ruffalo kontra Robert Downey Jr. Nominacja
BMI Film & TV Awards Najlepsza muzyka filmowa Brian Tyler, Danny Elfman Wygrana [123]
Hugo Awards Najlepsza prezentacja dramatyczna (długa forma) Avengers: Czas Ultrona Nominacja [124]
Taurus World Stunt Awards Najlepsza sekwencja z samochodem Lee Millham Nominacja [125]

Kontynuacje edytuj

8 października 2014 roku podczas MarvelEvent, gdzie przedstawiono skład filmów III Fazy MCU, studio zapowiedziało dwuczęściową kontynuację, początkowo zatytułowaną Avengers: Infinity War Part 1 i Avengers: Infinity War Part 2[126]. W kwietniu 2015 roku poinformowano, że Anthony i Joe Russo wyreżyserują oba filmy[127], a w maju, że scenariusz do nich napiszą Christopher Markus i Stephen McFeely[128]. Zdjęcia do filmów były realizowane jeden po drugim[129]. Pierwszy film, Avengers: Wojna bez granic, miał premierę w 2018 roku, a w rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr., Chris Hemsworth, Mark Ruffalo, Chris Evans, Scarlett Johansson, Benedict Cumberbatch, Don Cheadle, Tom Holland, Chadwick Boseman, Paul Bettany, Elizabeth Olsen, Anthony Mackie, Sebastian Stan, Danai Gurira, Letitia Wright, Dave Bautista, Zoe Saldana, Karen Gillan, Bradley Cooper, Benedict Wong, Gwyneth Paltrow, Josh Brolin i Chris Pratt[130]. Drugi, ostatecznie zatytułowany Avengers: Koniec gry, zadebiutował w 2019 roku, a do głównych ról powrócili: Downey Jr., Evans, Ruffalo, Hemsworth, Johansson, Cheadle, Gillan, Gurira, Wong, Cooper, Paltrow i Brolin, a dołączyli do nich Jeremy Renner, Paul Rudd, Brie Larson i Jon Favreau[131].

W lipcu 2022 roku zostały zapowiedziane na 2025 rok dwie kontynuacje, Avengers: The Kang Dynasty i Avengers: Secret Wars[132]. W czerwcu 2023 roku The Kang Dynasty i Secret Wars zostały przesunięte na 2026 i 2027 rok[133]. W grudniu zrezygnowano z podtytułu The Kang Dynasty[134].

Przypisy edytuj

  1. Avengers: Age Of Ultron. British Board of Film Classification. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  2. a b New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
  3. a b c d e f Joss Whedon, Avengers: Czas Ultrona, Walt Disney Studios Motion Pictures.
  4. a b c d e f O’Sullivan2016 ↓.
  5. Film „Avengers: Czas Ultrona”: obsada polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. [dostęp 2015-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-28)]. (pol.).
  6. a b Robert Downey Jr. To Return As Marvel’s Iron Man. marvel.com. [dostęp 2013-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  7. a b Marc Malkin, Brett Malec: Chris Hemsworth Talks „Awkward” Naked Movie Scenes, Snow White Sequel With Kristen Stewart. E! Entertainment. [dostęp 2013-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-10)]. (ang.).
  8. a b Dave Trumbore: Mark Ruffalo Says We’ll See Hulk Again in Avengers 2, But No Plans for a Stand-Alone Movie. Collider. [dostęp 2013-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-08)]. (ang.).
  9. Eric Eisenberg: The Avengers: Age Of Ultron To Bring Back Lou Ferrigno As Hulk’s Voice. Cinema Blend. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-12)]. (ang.).
  10. a b Mike Fleming Jr: Chris Evans To Helm ‘1:30 Train’ Before Reprising Captain America In ‘Avengers 2’. Deadline Hollywood. [dostęp 2013-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-24)]. (ang.).
  11. a b Rachel Maresca: Scarlett Johansson flaunts curves in new magazine photo shoot, reveals details on ‘The Avengers’ sequel. New York Daily News. [dostęp 2013-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  12. a b Steve Weintraub: Jeremy Renner Talks America Hustle, Collaborating with David O. Russell, the Way he Likes to Work, 2015 Projects, and More. Collider. [dostęp 2013-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)]. (ang.).
  13. a b Arienne Thompson: Don Cheadle mellow, ‘barely awake’ after Globes news. USA Today. [dostęp 2013-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  14. a b c Official: Elizabeth Olsen & Aaron Taylor-Johnson Join 'Avengers: Age of Ultron. marvel.com. [dostęp 2013-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  15. a b Borys Kit: Paul Bettany to Play the Vision in 'Avengers: Age of Ultron’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  16. a b Alex Ritman: Dubai Film Fest: Paul Bettany Talks 'Avengers 2' and Watching Jennifer Connelly Inject Herself. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  17. a b Matt Goldberg: Cobie Smulders Confirms She’ll Return to Play Maria Hill in The Avengers: Age of Ultron. Collider. [dostęp 2013-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  18. Germain Lussier: The Gang’s All Here in the Official ‘Avengers: Age of Ultron’ Poster [Updated]. /Film. [dostęp 2015-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  19. a b B.Alan Orange: Hayley Atwell Says Agent Carter Is Back in Avengers 2. Movie Web. [dostęp 2014-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  20. a b Craig McLean: Idris Elba interview: Marvel movies are ‘torture’. The Daily Telegraph. [dostęp 2014-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  21. a b Skarsgard fine with Avengers nudity. Irish Independent. [dostęp 2014-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  22. a b Exclusive: 'Avengers: Age of Ultron’ Casts James Spader as the Film’s Legendary Villain. marvel.com. [dostęp 2013-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  23. a b Brian Truitt: Sunday Geekersation: Jackson unleashes the Fury. USA Today. [dostęp 2013-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  24. a b Borys Kit: ‘Dracula’ Actor to Play Villain in 'Avengers: Age of Ultron’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  25. Anne Joseph: Henry Goodman: ‘I wanted to be a very fine British actor’. The JC. [dostęp 2017-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  26. Get to Know the ‘Avengers’ as They Assemble for New Adventure. Philippine Daily Inquirer. [dostęp 2015-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  27. a b c Matt Zoller Seitz: Review: ‘Avengers: Age of Ultron’. RogerEbert.com. [dostęp 2015-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  28. Avengers: Infinity War – Predicting All 76 Characters. What Culture. [dostęp 2018-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-26)]. (ang.).
  29. That Irish accent in Avengers Age of Ultron is actress Kerry Condon!. Irish Examiner. [dostęp 2015-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-29)]. (ang.).
  30. Ryan Leston: Stan Lee Confirms Avengers: Age Of Ultron Cameo. Yahoo!. [dostęp 2014-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-20)]. (ang.).
  31. Georg Szalai: ‘Avengers’ Producer Hints at Sequel at New York Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2011-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  32. Steve Weintraub: Kevin Feige Talks Thor 2, Iron Man 3, Captain America 2, the Avengers Sequel, 2014/2015 Releases, and More!. Collider. [dostęp 2012-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-21)]. (ang.).
  33. David Lieberman: Disney Announces 'Avengers 2' In Development. Deadline Hollywood. [dostęp 2012-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  34. Marc Graser: Joss Whedon to write, direct ‘Avengers’ sequel. Variety. [dostęp 2012-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  35. a b Borys Kit: Disney Sets Release Date for 'Avengers 2'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2012-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-28)]. (ang.).
  36. Marc Storm: SDCC 2013: Joss Whedon Reveals Avengers: Age of Ultron. marvel.com. [dostęp 2013-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-10)]. (ang.).
  37. Ali Plumb: Exclusive: Marvel Chief Kevin Feige Talks Avengers: Age Of Ultron. Empire Magazine. [dostęp 2013-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  38. Chris Hewitt: Joss Whedon Talks Avengers: Age Of Ultron. Empire Magazine. [dostęp 2015-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  39. Ryan Gajewski: Joss Whedon on Fighting With Marvel Over 'Avengers: Age of Ultron’: „It Got Really, Really Unpleasant”. The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  40. Umberto Gonzalez: Marvel’s Kevin Feige: Hulk Almost Wasn’t in ‘Thor: Ragnarok’. The Wrap. [dostęp 2017-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  41. Kim Ji-soo: Soo-hyun to star in ‘Avengers’ sequel. The Korea Times. [dostęp 2014-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  42. Josh Wigler: Joss Whedon Explains Why There’s No Loki In 'Avengers: Age Of Ultron. MTV. [dostęp 2015-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  43. a b c ‘The Avengers: Age of Ultron’ Updates: Working title confirmed, Filming underway in South Africa, & the first Italian Casting Call is revealed. OLV. [dostęp 2014-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-05)]. (ang.).
  44. Lee Hyo-won: Marvel Finalizes Details for 'Avengers 2' Shoot in Seoul. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-05)]. (ang.).
  45. a b Brett White: „Avengers” Fun Facts Reveal New Scarlet Witch, Hulkbuster Details. CBR.com. [dostęp 2015-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-19)]. (ang.).
  46. Phil de Semlyen: Joss Whedon Talks Avengers: Age Of Ultron. Empire Magazine. [dostęp 2014-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  47. Massimiliano Riccio: The Avengers 2, primi ciak a Bard. In Valle ci sono già Occhio di Falco, Scarlet Witch e Quicksilver. Aosta Sera. [dostęp 2014-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-16)]. (wł.).
  48. Kim Da-ye: Filming draws pros, cons; no traffic jam. The Korea Times. [dostęp 2014-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  49. Seoul Braces for Disruptions for Filming of ‘Avengers’ Sequel. Chosun Ilbo. [dostęp 2014-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  50. Natalie Garland: Avengers movie stars battle it out in Hawley Woods. Get Hampshire. [dostęp 2014-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  51. Mike Reyes: Watch Thor Call Down Lightning In Avengers 2 Set Video. Cinema Blend. [dostęp 2014-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-04)]. (ang.).
  52. Phil Hayes: Exclusive: Scarlett Johansson, Robert Downey Jnr, Samuel L Jackson and Chris Hemsworth filming New Avengers movie ‘at Dover Castle’. Dover Express. [dostęp 2014-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  53. Adam B.Vary: What’s At Stake For Thor, Captain America, And The „Avengers” Franchise. Buzz Feed News. [dostęp 2014-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  54. Avengers: Age of Ultron (2015). Kent Film Office. [dostęp 2015-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-12)]. (ang.).
  55. Cameron Conaway: WATCH: The State of Our World in a 1-Second Clip. The Huffington Post. [dostęp 2012-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-28)]. (ang.).
  56. Rob Keyes: ‘Ant-Man’ Not Shooting in Edgar Wright’s Homeland But Will Embrace His Style. Screen Rant. [dostęp 2014-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  57. Hannah Shaw-Williams: 'The Avengers: Age of Ultron’ Filming Wraps, Joss Whedon Celebrates. Screen Rant. [dostęp 2014-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  58. Beth Marchant: DP Ben Davis on Camera Choices for Avengers: Age of Ultron. Studio Daily. [dostęp 2015-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-04)]. (ang.).
  59. Max Evry: Avengers: Age Of Ultron Reshoots Set for January. Coming Soon. [dostęp 2014-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (ang.).
  60. Tim Grierson: 'Avengers: Age of Ultron’: Review. Screen Daily. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-09)]. (ang.).
  61. Ian Failes: Casting the vendors on Avengers. FX Guide. [dostęp 2015-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  62. Vincent Frei: Avengers – Age of Ultron: Ben Snow – VFX Supervisor – ILM. Art of VFX. [dostęp 2015-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  63. Exclusive Age of Ultron Interview with Paul Butterworth (Animal Logic). SG Society. [dostęp 2020-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-21)]. (ang.).
  64. Trevor Hogg: Lola VFX Brings New Vision to ‘Avengers: Age of Ultron’. Animation World Network. [dostęp 2015-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-27)]. (ang.).
  65. Borys Kit: Avengers: Age of Ultron. Framestore. [dostęp 2020-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)]. (ang.).
  66. Borys Kit: Method Studios delivered 314 VFX shots for Avengers: Age of Ultron. Animation Boss. [dostęp 2015-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-18)]. (ang.).
  67. Dan Sarto: The Third Floor Helps Visualize ‘Avengers: Age of Ultron’. Animation World Network. [dostęp 2015-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-30)]. (ang.).
  68. Brian Tyler to Score ‘Avengers: Age of Ultron’. Film Music Reporter. [dostęp 2014-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  69. Danny Elfman to Compose Additional Music for ‘Avengers: Age of Ultron’. Film Music Reporter. [dostęp 2015-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
  70. Avengers: Age Of Ultron – Composer Brian Tyler on recording the soundtrack at Abbey Road Studios. SoundCloud. [dostęp 2015-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-29)]. (ang.).
  71. Marc Storm: Marvel’s 'Avengers: Age of Ultron’ Original Soundtrack Available Digitally April 28. marvel.com. [dostęp 2015-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-08)]. (ang.).
  72. The Avengers: Age of Ultron. Soundtrack.net. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-12)]. (ang.).
  73. Kevin P.Sullivan: ‘Ultron’ Teaser And More: A Deep Dive Into Comic-Con Footage. MTV. [dostęp 2013-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
  74. James Hibberd: ABC to air Marvel special with 'Avengers: Age of Ultron’ sneak peek. Entertainment Weekly. [dostęp 2014-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-04)]. (ang.).
  75. Lucas Siegel: SDCC 2014: Marvel Studios Panel Ant-Man Villain Revealed, Thanos Appears, GotG 2 Release Date. Newsarama. [dostęp 2014-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  76. Arron Couch: 'Avengers: Age of Ultron’ Trailer to Air During ‘Agents of SHIELD’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
  77. Warren Murray: Avengers: Age of Ultron film trailer released by Marvel after leak. The Guardian. [dostęp 2014-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-06)]. (ang.).
  78. Aaron Couch: Watch the Official 'Avengers: Age of Ultron’ Trailer Right Now. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
  79. Ryan Penagos: The Avengers Shatter Another Record. marvel.com. [dostęp 2014-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  80. Eric Goldman: Marvel: 75 Years, From Pulp to Pop! Review. IGN. [dostęp 2014-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-28)]. (ang.).
  81. Chris Arrant: Next Avengers: Age of Ultron Trailer Coming Soon. Newsarama. [dostęp 2015-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-16)]. (ang.).
  82. Graeme McMillan: New 'Avengers: Age of Ultron’ Trailer „Unlocked” by Fans. The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
  83. Anousha Sakoui, Christopher Palmeri: Disney’s New ‘Avengers’ Film Could Smash Record, Forecaster Says. Bloomberg. [dostęp 2015-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-27)]. (ang.).
  84. Brands in Avengers: Age of Ultron (2015). Concave Brand Tracking. [dostęp 2015-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-24)]. (ang.).
  85. Marc Graser: Marvel’s Merchandise Plan for ‘Avengers: Age of Ultron:’ ‘Make the Big Bigger’. Variety. [dostęp 2015-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  86. Anthony D’Alessandro: Why ‘Captain America: Civil War’ Is Poised To Be This Summer’s Top-Grossing Live-Action Film: B.O. Postmortem. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-24)]. (ang.).
  87. Spencer Perry: Lego Marvel’s Avengers Delayed to January 2016. Superhero Hype. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  88. Chris Arrant: Marvel’s Surprise, Official Age of Ultron Prequel Has Wanda & Pietro Spoilers. Newsarama. [dostęp 2015-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-11)]. (ang.).
  89. Avengers: Operation Hydra (2015) #1. marvel.com. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  90. Guidebook To The Marvel Cinematic Universe – Marvel’s Avengers: Age Of Ultron (2016) #1. marvel.com. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  91. Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians HC (Hardcover). marvel.com. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)]. (ang.).
  92. a b Avengers: Age of Ultron World Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2015-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  93. a b Avengers: Age of Ultron European Premiere, London. Average Socialite. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  94. a b Vladimir Kozlov: Disney Moves Up 'Avengers: Age of Ultron’ Russia Release. The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
  95. a b „Avengers: Czas Ultrona” – pierwsze recenzje. Stopklatka.pl. [dostęp 2015-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-27)]. (pol.).
  96. Patrick Cavanaugh: James Spader Brings Ultron to Life in New Featurette. marvel.com. [dostęp 2015-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-28)]. (ang.).
  97. Powrót superbohaterów! Avengers: Czas Ultrona już na Blu-ray 3D, Blu-ray i DVD!. Paradoks. [dostęp 2015-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (pol.).
  98. Marvel Cinematic Universe Phase Two Box Set Coming Exclusively to Amazon December 8. marvel.com. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-04)]. (ang.).
  99. Gina Carbone: MCU Infinity Saga Box Sets Quickly Sold Out, And Fans Complain They’re Damaged. Cinema Blend. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)]. (ang.).
  100. a b c d Avengers: Age of Ultron. Box Office Mojo. [dostęp 2020-12-29]. (ang.).
  101. Mike Reyes: The Early Avengers 2 Box Office Predictions Are Insanely High. Cinema Blend. [dostęp 2015-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
  102. Mike Fleming Jr: No. 4 ‘Avengers: Age Of Ultron’ – 2015 Most Valuable Movie Blockbuster Tournament. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  103. Marvel Cinematic Universe Is Now Highest Grossing Movie Franchise In The World. Comic Book. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-21)]. (ang.).
  104. Adam Siennica: Box Office: Rekordowe otwarcie „Avengers: Czas Ultrona” w Polsce. NaEkranie.pl. [dostęp 2015-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  105. Avengers: Age of Ultron. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-12-29]. (ang.).
  106. Avengers: Age of Ultron. Metacritic. [dostęp 2020-12-29]. (ang.).
  107. Anthony D’Alessandro: ‘Ultron’s $191.3M Bow Spikes Weekend’s Total B.O. To 51% Over 2014 – Final Monday Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2015-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  108. Janusz Wróblewski: W służbie ludzkości. Polityka. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  109. Jakub Popielecki: Czas Whedona. Filmweb. [dostęp 2015-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-30)]. (pol.).
  110. Darek Kuźma: „Avengers: Czas Ultrona”: Whedon znów na szczycie [Recenzja]. Onet.pl. [dostęp 2015-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)]. (pol.).
  111. Ewa Wildner: „Avengers: Czas Ultrona” [recenzja]. Stopklatka.pl. [dostęp 2015-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-15)]. (pol.).
  112. Teen Choice Awards 2015 Winners: Full List. Variety. [dostęp 2015-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-22)]. (ang.).
  113. Garry Maddox: 5th AACTA Awards: the full list of nominees. The Sydney Morning Herald. [dostęp 2015-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-25)]. (ang.).
  114. 2015 BTVA Voice Acting Awards. Behind the Voice Actors. [dostęp 2016-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-28)]. (ang.).
  115. Scott Feinberg: Hollywood Music in Media Awards: Sam Smith, Lady Gaga, Brian Wilson Among Nominees (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-25)]. (ang.).
  116. Best Comic Book Adaptation. IGN. [dostęp 2016-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-11)]. (ang.).
  117. People’s Choice Awards 2016: Full Winners List. Variety. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-06)]. (ang.).
  118. Carolyn Giardina: 2016 Annie Awards: The Complete Winners List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-20)]. (ang.).
  119. Carolyn Giardina: VES Awards Winners: ‘Star Wars’ Takes Top Prize. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  120. Stacey Grant: Here are the Nominees for The 2016 Kids’ Choice Awards. MTV. [dostęp 2016-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
  121. Matthew Mueller: Saturn Awards 2016 Nominees Announced. Comic Book. [dostęp 2016-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-28)]. (ang.).
  122. Maane Khatchatourian: MTV Movie Awards 2016: Complete List of Nominees. Variety. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  123. Composer James Newton Howard Honored as BMI Icon at 2016 Film/TV Awards. BMI. [dostęp 2016-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  124. Carolyn Kellogg: Finalists for 2016 Hugo Awards are named. Los Angeles Times. [dostęp 2016-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-29)]. (ang.).
  125. 2016 Taurus World Stunt Awards. Taurus World Stunt Awards. [dostęp 2016-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-31)]. (ang.).
  126. Rebecca Ford, Borys Kit: Marvel Reveals Complete Phase 3 Plans, Dates 'Black Panther,' 'Inhumans,' ‘Avengers: Infinity War’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  127. Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel’s ‘Avengers: Infinity War’ Event. marvel.com. [dostęp 2015-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (ang.).
  128. Devin Faraci: Markus & McFeely Will Write Infinity War. Birth.Movies.Death. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-09)]. (ang.).
  129. Adam Chitwood: ‘Avengers: Infinity War’ and ‘Avengers 4’ Are Being Shot Separately, Says Kevin Feige. Collider. [dostęp 2017-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)]. (ang.).
  130. Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
  131. Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  132. Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
  133. Pamela McClintock, Aaron Couch: ‘Avatar 3’ Pushed a Year to 2025, Two ‘Star Wars’ Movies Head for 2026 and ‘Avengers’ Films Delayed. The Hollywood Reporter, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-13)]. (ang.).
  134. Aaron Couch, Borys Kit: Marvel Drops Jonathan Majors After Assault, Harassment Verdict. The Hollywood Reporter, 2023-12-18. [dostęp 2023-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-18)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj