Aversio – część mowy stanowiąca bezpośrednią apostrofę do audytorium (np. sędziów, przeciwnika, protektorów itp.), będąca chwilowym odejściem od głównego tematu. Może przybierać kilka form klasyfikowanych w retoryce jako osobne figury retoryczne, których wspólnym celem jest zaangażowanie słuchaczy w treść mowy i przykucie ich uwagi:

  • admonitio - upomnienia o charakterze moralizatorskim
  • comminatio - groźby lub przestrogi
  • obiurgatio - nagany
  • exsecratio - przekleństwa
  • deprecatio - prośby o pomoc
  • recrimintio - oskarżenia przeciwników
  • communicatio - odwołanie się do opinii audytorium
  • adhortatio - zachęty
  • pollicitatio - obietnice
  • optatio - wyrażenie pragnień
  • praemunitio - samousprawiedliwienia
  • dubitatio (in. aporia) - wyrażenie wątpliwości