Azendozaur (Azendohsaurus) – rodzaj roślinożernego archozauromorfa żyjącego w późnym triasie na obecnych terenach Afryki. Gatunek typowy rodzaju, Azendohsaurus laaroussi, został opisany na podstawie kości zębowej zawierającej zęby oraz izolowanych zębów. Później przypisano do niego także inne znalezione w Maroku szczątki, złożone z kręgów piersiowych, kości obręczy barkowej oraz przednich i tylnych kończyn. Początkowo na podstawie podobieństw do zębów fabrozaura i likorina uznany za roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego, jednak późniejsi autorzy sugerowali, że jest on prozauropodem. Nowsze badania wskazują jednak, że Azendohsaurus nie należy do dinozaurów ani w ogóle archozaurów, lecz jest bazalnym archozauromorfem[1][2], być może blisko spokrewnionym z trilofozaurami[3]. Stosunkowo kompletne szczątki pochodzące z przełomu środkowego i późnego triasu Madagaskaru, opisane w 2010 roku jako Azendohsaurus madagaskarensis, potwierdzają status azendozaura jako bazalnego archozauromorfa, u którego występowały niektóre cechy uznawane wcześniej za diagnostyczne dla zauropodomorfów[4]. Szczątki A. laaroussi pochodzą z datowanych na karnik osadów formacji Argana w górach Atlas, w pobliżu wioski Azendoh w regionie Marrakesz-Tansift-Al-Hauz. Z tej samej formacji pochodzą odciski stóp przypisywane ptasiomiednicznym i teropodom. Azendozaur osiągał prawdopodobnie około 1,8 m długości.

Azendozaur
Azendohsaurus
Dutuit, 1972
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Rodzaj

azendozaur

Gatunki
  • A. laaroussi Dutuit, 1972 (typowy)
  • A. madagaskarensis Flynn et al., 2010

Przypisy edytuj

  1. Randall B. Irmis, William G. Parker, Sterling J. Nesbitt, Liu Jun. Early ornithischian dinosaurs: the Triassic record. „Historical Biology”. 19 (1), s. 3–22, 2007. DOI: 10.1080/08912960600719988. (ang.). 
  2. John J. Flynn, Sterling J. Nesbitt, J. Michael Parrish, Lavosa Ranivoharimanana, André R. Wyss. A new species of basal archosauromorph from the Late Triassic of Madagascar. „Journal of Verebrate Paleontology”. 28 (3, suppl.), s. 78A, 2008. (ang.). 
  3. Sterling J. Nesbitt, John J. Flynn, Adam C. Pritchard, J. Michael Parrish, Lovasoa Ranivoharimanana i André R. Wyss. Postcranial osteology of Azendohsaurus madagaskarensis (?Middle to Upper Triassic, Isalo Group, Madagascar) and its systematic position among stem archosaur reptiles. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 398, s. 1–126, 2015. (ang.). 
  4. John J. Flynn, Sterling J. Nesbitt, J. Michael Parrish, Lavosa Ranivoharimanana, André R. Wyss. A new species of Azendohsaurus (Diapsida: Archosauromorpha) from the Triassic Isalo Group of southwestern Madagascar: cranium and mandible. „Palaeontology”. 53 (3), s. 669–688, 2010. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2010.00954.x. (ang.).