Azja Wschodnia

region geograficzny

Azja Wschodnia Mapa Azji Wschodniej

Powierzchnia 11 839 074 km²[a]
Liczba ludności 1 575 784 500[b]
Gęstość zaludnienia 133 osób na km²
Kraje i terytoria  Chińska Republika Ludowa
 Hongkong
 Japonia
 Makau
 Mongolia
 Korea Północna
 Korea Południowa
 Tajwan
Języki i rodziny języków chiński, japoński, koreański i wiele innych
Nominalny PKB (2010) 12,836 bilionów USD
PKB per capita (2010) 8155 USD
Strefy czasowe Od UTC +7:00 (zachodnia Mongolia) do UTC +9:00 (Japonia i Półwysep Koreański)
Stolice Pekin
Korea Północna Pjongjang
Korea Południowa Seul
Tajpej
Japonia Tokio
Mongolia Ułan Bator
Inne większe miasta Korea Południowa Pusan
Kanton
Hongkong Hongkong
Gaoxiong
Makau Makau
Japonia Osaka
Szanghaj
Japonia Jokohama

Azja Wschodnia – region Azji, którego obszar i granice można określić w ujęciu geograficznym[1] lub kulturowym[2]. W ujęciu geograficznym i geopolitycznym obejmuje obszar o powierzchni około 12 000 000 km², czyli około 28 procent kontynentu Azji, obszar o około 15 procent większy niż obszar Europy.

Azja Wschodnia
ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

东亚

Pismo tradycyjne

東亞

Hanyu pinyin

Dōngyà

Wade-Giles

Tung-ya

Jyutping

Dung¹ aa³

Pe̍h-ōe-jī

Tang-a

Nazwa japońska
Kanji

東亜

Transkrypcja Hepburna

Tō-a

Hiragana

とうあ

Nazwa koreańska
Hangul

동아 

Hancha

東亞

Transkrypcja poprawiona

Dong-a

Transkrypcja MCR

Tong A

Ponad 1,5 mld ludzi, około 38% ludności Azji czyli blisko 23% wszystkich ludzi na świecie żyje w regionie geograficznym Azji Wschodniej[3]. To ponad dwa razy więcej niż wynosi ludność Europy. Region jest jednym z największych na świecie obszarów gęsto zaludnionych, średnia gęstość zaludnienia wynosi 133 mieszkańców na kilometr kwadratowy i jest około trzy razy wyższa od średniej światowej, która wynosi 45 osób/km², mimo tego że Mongolia ma najniższą gęstość zaludnienia spośród wszystkich niepodległych państw[c]. Według podziału na regiony świata stosowanego przez ONZ pod względem zaludnienia zajmuje ona drugie miejsce, ustępując tylko Azji Południowej.

W historii regionu wyraźnie daje się zauważyć, że wiele społeczeństw Azji Wschodniej było częścią chińskiego kręgu kulturowego, w którym słownictwo oraz pisownia często pochodziły od klasycznego języka chińskiego i chińskiego pisma. Czasami używane jest też określenie Azja Północno-Wschodnia – w odniesieniu do obszaru obejmującego Japonię, Koreę Północną i Koreę Południową[4].

Główne religie to buddyzm (głównie mahajana), konfucjanizm i neokonfucjanizm, taoizm, chińskie religie ludowe w Chinach, shintō w Japonii, szamanizm w Korei, Mongolii i inne rdzenne kulty ludności północnej części Azji Wschodniej[5][6], a także chrześcijaństwo[7] w Korei Południowej. Kalendarz chiński jest źródłem, od którego pochodzi wiele innych wschodnioazjatyckich kalendarzy.

Dane geograficzne edytuj

Ludność edytuj

Państwo lub
terytorium
Powierzchnia w km² Liczba ludności Gęstość zaludnienia
osoby/km²
HDI (2010) Stolica
  Chińska Republika Ludowa 9 671 018 1 342 612 968 138 0,663 Pekin
  Hongkong 1104 7 055 071 6390 0,862
  Japonia 377 944 127 470 000 337 0,884 Tokio
  Makau 29 541 200 18 662 brak danych
  Mongolia 1 564 116 2 736 800 2 0,622 Ułan Bator
  Korea Północna 120 540 23 906 000 198 brak danych Pjongjang
  Korea Południowa 100 140 50 062 000 500 0,877 Seul
  Republika Chińska na Tajwanie 36 191 23 119 772 639 0,943 Tajpej

Gospodarka edytuj

Państwo lub
terytorium
Produkt krajowy brutto
(PKB) – nominalny
w milionach USD (2010)
PKB per capita
w USD (2010)
PKB realny
w milionach USD (2010)
PKB realny per capita
w USD (2010)
  Chińska Republika Ludowa 5 745 133 4283 10 084 369 7518
  Hongkong 226 485 31 799 322 486 45 277
  Japonia 5 390 897 42 325 4 308 627 33 828
  Makau 26 184 47 607 23 582 42 876
  Mongolia 5807 2111 10 256 3727
  Korea Północna 27 820 1159 40 000 1800
  Korea Południowa 986 256 20 165 1 457 063 29 791
  Republika Chińska na Tajwanie 426 984 18 303 810 487 34 743

Zobacz też edytuj

 
Porównanie regionów Azji według podziału stosowanego przez ONZ:

     Azja Północna

     Azja Środkowa

     Azja Zachodnia

     Azja Południowa

     Azja Wschodnia

     Azja Południowo-Wschodnia

Uwagi edytuj

  1. Powierzchnia obliczona jako suma powierzchni krajów wchodzących w skład Azji Wschodniej.
  2. Liczba ludności obliczona jako suma liczby ludności poszczególnych krajów wchodzących w skład Azji Wschodniej.
  3. Zobacz: Lista państw świata według gęstości zaludnienia

Przypisy edytuj

  1. East Asia. [w:] encarta [on-line]. Microsoft. [dostęp 2008-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-31)]. Cytat: East Asia – the countries, territories, and regions of China, Hong Kong, Japan, North Korea, South Korea, Macau, and Taiwan.
  2. "East Asian cultural sphere".: "The East Asian cultural sphere evolves when Japan, Korea, and what is today Vietnam all share adapted elements of Chinese civilization of this period (that of the Tang dynasty), in particular Buddhism, Confucian social and political values, and literary Chinese and its writing system." (ang.) [dostęp 2011-01-22]
  3. GeoHive – Population of continents, regions and countries. (ang.).
  4. "Northeast Asia. Council on Foreign Relations. [dostęp 2011-01-22]. (ang.).
  5. Chongho Kim, "Korean Shamanism", 2003 Ashgate Publishing
  6. Andreas Anangguru Yewangoe, "Theologia crucis in Asia", 1987 Rodopi
  7. Korea, South. [w:] The World Factbook [on-line]. Central Intelligence Agency. [dostęp 2023-07-28].

Linki zewnętrzne edytuj