B’nai B’rith
B’nai B’rith (BBI) (hebr. בני ברית; ang. B’nai B’rith International; pol. Synowie Przymierza) – najstarsza nieprzerwanie działająca żydowska organizacja na świecie. Powstała w 1843 w Nowym Jorku. Główna siedziba znajduje się w Waszyngtonie w Stanach Zjednoczonych.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
13 października 1843 |
| Członkowie |
500 000[potrzebny przypis] |
| Powiązania |
Anti-Defamation League |
| Strona internetowa | |
B’nai B’rith jest zaangażowana w szeroko pojmowaną działalność na rzecz wspierania społeczności żydowskich na świecie i w Izraelu. Organizacja angażuje się w opiekę społeczną, wspieranie działalności szpitali, pomaganie ofiarom klęsk żywiołowych, utrzymywanie domów starców dla osób o niskich dochodach oraz przyznaje stypendia dla żydowskich studentów. Dodatkowo promuje prawa do istnienia państwa żydowskiego i sprzeciwia się antysemityzmowi. Prowadzi działalność na rzecz poprawy warunków życia Żydów w ponad 50 państwach na całym świecie[1].
Historia edytuj
Organizacja The Independent Order of B’nai B’rith została założona 13 października 1843 w Nowym Jorku z inicjatywy niemieckiego Żyda Henry’ego Jonesa i 11 jego współpracowników[2]. Była jedną z wielu żydowskich organizacji, które powstały w tym okresie w Stanach Zjednoczonych[3]. Rozpoczęła swoją działalność od utworzenia męskiego stowarzyszenia wzajemnej pomocy. Kilka lat później powstała podobna kobieca wspólnota, istniejąca pod nazwą Order of True Sisters[4]. Oba stowarzyszenia miały jasno określone cele działalności i wzywały do przestrzegania tradycyjnych wartości judaizmu, które były realizowane w europejskich społecznościach żydowskich: „odwiedzanie i pomaganie chorym” oraz „pomoc i ochrona wdowom i sierotom”[3]. Założyciele mieli nadzieję, że wartości tych będą przestrzegali wszyscy amerykańscy Żydzi.
Bardzo szybko organizacja zaangażowała się w działalność polityczną, opowiadając się po stronie obrony praw żydowskich na całym świecie. Na przykład w 1851 wystosowała petycję do Sekretarza Stanu Daniela Webstera domagając się skończenia z niesprawiedliwym traktowaniem szwajcarskich Żydów podczas prowadzonych negocjacji handlowych. Około 1882 działalność organizacji rozprzestrzeniła się na cały świat – najpierw do Niemiec, a następnie do tureckiej Palestyny, Rosji, Francji i Wielkiej Brytanii. Pierwsza loża poza Stanami Zjednoczonymi została stworzona w 1875 roku w Kanadzie a pierwsza loża w Europie powstała w 1882 roku w Berlinie. W Katowicach loża „Concordia” powstała w roku 1883, a „Austria” w Bielsku w roku 1889. W 1897 zezwolono na członkostwo kobiet. Do 1920 r. B’nai B’rith uzyskała mocną pozycję polityczną, lobbując na rzecz poprawy warunków życia Żydów na całym świecie[5].
W odpowiedzi na przypadek zlinczowania żydowskiego biznesmena Leo Franka[6] B’nai B’rith utworzyła w 1913 stowarzyszenie Anti-Defamation League (ADL) zwalczające wszelkie objawy antysemityzmu w Stanach Zjednoczonych[7]. Stowarzyszenie prowadziło swoją działalność poprzez odwoływanie się do rozumu i sumienia, a jeśli to nie wystarczało, to poprzez postępowania sądowe. W 1923 na University of Illinois powstała Fundacja Hillel, zajmująca się zbieraniem funduszy na stypendia dla żydowskich studentów. W tym samym roku powstała organizacja żydowskiej młodzieży szkolnej B’nai B’rith Youth Organization (BBYO), a następnie dla młodszych chłopców Aleph Zadik Aleph (AZA) i dla dziewcząt B’nai B’rith Girls (BBG).
Zarówno papież Jan Paweł II jak i Benedykt XVI (18 grudnia 2006) przyjmowali delegacje B’nai B’rith.
Struktura organizacyjna edytuj
Organizacja jest zorganizowana na wzór ruchu wolnomularskiego, gdyż składa się z lóż, chociaż nie uważa się za organizację masońską. Na jej czele znajduje się Prezydium Wielkiej Loży B’nai B’rith[8]. Główna siedziba mieści się w Waszyngtonie w Stanach Zjednoczonych. Przy głównym biurze znajduje się muzeum organizacji (B’nai B’rith Klutznick National Jewish Museum). Co trzy lata odbywa się międzynarodowa konferencja.
Członkiem może zostać osoba fizyczna, która ma i deklaruje tożsamość żydowską, świecką bądź religijną, opartą na pochodzeniu żydowskim (z ojca lub matki) lub po konwersji na judaizm. Godłem B’nai B’rith jest menora, a hasłem „dobroczynność, miłość bratnia i zgoda”.
Obecnie w Europie działa jeden dystrykt B’nai B’rith Europa z siedzibą w Brukseli, który powstał z połączenia w 1999 roku dystryktu XV – Wielka Brytania i Irlandia oraz dystryktu XIX – kontynent europejski. Było to spowodowane możliwością odgrywania poważniejszej roli w ramach Unii Europejskiej, przy której jest oficjalnie afiliowana. Organizacja posiada oddział w Polsce.
Działalność edytuj
Jednym z priorytetów B’nai B’rith jest ochrona interesów Izraela na arenie międzynarodowej i utrzymywanie kontaktów pomiędzy Żydami żyjącymi w Diasporze a Żydami w Izraelu. Anti-Defamation League aktywnie walczy z antysemityzmem. Razem z American Israel Public Affairs Committee (AIPAC) realizuje projekt podróży młodych amerykańskich Żydów do Izraela, podczas których pracują oni w kibucach i uczą się w izraelskich szkołach.
W Izraelu B’nai B’rith koncentruje swoją działalność na utrzymywaniu szkół „Hoap le-noap”, w których uczą się nowo przybyli imigranci. Poza tym organizacja prowadzi liczne konferencje, seminaria, wykłady oraz publikuje liczne opracowania i informacje dla potrzeb społeczności żydowskich na całym świecie.
Odznaczenia edytuj
B’nai B’rith okazjonalnie wyróżnia osoby zasłużone za działalność na rzecz narodu żydowskiego i państwa Izrael. Wśród osób wyróżnionych znajdują się: Dawid Ben Gurion, John F. Kennedy, Golda Meir, Stephen Harper, Helmut Kohl, John Howard i Angela Merkel.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ About Us. [w:] B’nai B’rith [on-line]. [dostęp 2011-03-01]. (ang.).
- ↑ B’nai B’rith Roots. [w:] B’nai B’rith [on-line]. [dostęp 2011-03-01]. (ang.).
- ↑ a b Alfred M. Lilienthal: The Changing Role of B’nai B’rith's Anti-Defamation League. [w:] The Washington Report on Middle East Affairs [on-line]. 1993. [dostęp 2011-03-01]. (ang.).
- ↑ Lance J. Sussman: New York Jewish History. [w:] The New York State Archives [on-line]. [dostęp 2011-03-01]. (ang.).
- ↑ Hasia Diner: The Jews of the United States, 1654 to 2000. University of California Press, 2004, s. 191. [dostęp 2011-03-01]. (ang.).
- ↑ Our History. [w:] Anti-Defamation League [on-line]. [dostęp 2018-10-15].
- ↑ Infographic: B'nai B'rith Timeline of Major Achievements. [w:] B'nai B'rith International [on-line]. [dostęp 2018-10-15]. (ang.).
- ↑ Norbert Wójtowicz: Żydowski Niezależny Zakon „Synów Przymierza” (B'nei B'rith) podczas kampanii antymasońskiej 1938 roku. Almanach Historyczny, 2007. (pol.).