Börte Czono

Börte Czono, Szary Wilk (mong. Бөртэ Чоно) – legendarny wódz mongolski, najstarszy przodek klanu Bordżygin, założyciel klanu Czono (Nukuz). Datuje się, że mógł żyć między VIII, a IX wiekiem naszej ery.

Symbolika

Imię Börte Czono jest tłumaczone jako „Niebiesko-szary Wilk”, w literaturze często jest to jednak skracane jako „Szary Wilk”. Istnieje wiele interpretacji symbolicznych tej postaci. Zgodnie z tradycją dawnych Mongołów wilk jest symbolem płci męskiej.

Istnieje interpretacja łącząca postacie Börte Czono i jego żony z symbolami nieba i ziemi. Te postacie również są czasami nazywane pierwszymi ludźmi.

Historia

Tajna Historia Mongołów

Według Tajnej Historii Mongołów Börte Czono urodził się obarczony przeznaczeniem. Jego żoną była Gua Maral, Biała Łania. Razem z nią pokonał rzekę Tenggis i osiedlił się u źródła rzeki Onon na górze Burchan Chaldun. Jego synem był Batsagan (Badaczichan).

Potomkowie Börte Czono stanowili zaczątek wielu wpływowych klanów mongolskich, lecz za najważniejszy z nich uznaje się klan Bordżygin, z którego wywodził się Czyngis-Chan. Pomimo powiązania Szarego Wilka z tym klanem, nie był on jego biologicznym przodkiem, co wynikało z faktu, że jego założyciel, Bodonczar Munchag, urodził się w wyniku romansu Alan Gua z nieznanym mężczyzną innego rodu.

Datowanie

Na podstawie domniemanego roku narodzenia Batsagana – 2. rok ery Zhenyuan, 786 r. kalendarza gregoriańskiego, mongolski historyk, Hödöögiji Perlee, ustalił, że najbardziej prawdopodobną datą narodzin Börte Czono był 758 r. Jednakże nie należy traktować tej daty jako definitywnej.

Zobacz też

• Tajna Historia Mongołów
• Czyngis-Chan
• Bodonczar Munchag

Bibliografia

• Tajna Historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku.

Linki zewnętrzne

• The Secret History of the Mongols: A Mongolian Epic Chronicle of the Thirteenth Century Igor de Rachewiltz, Canberra 2015