Bąkojad żółtodzioby
Bąkojad żółtodzioby[3] (Buphagus africanus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bąkojadów (Buphagidae). Występuje w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Buphagus africanus[1] | |||
| Linnaeus, 1766 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bąkojad żółtodzioby | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Podgatunki i zasięg występowania edytuj
Wyróżnia się następujące podgatunki[4]:
- B. a. africanus Linnaeus, 1766 – Mauretania i Senegal do północno-zachodniej Etiopii, na południe do północno-wschodniej Południowej Afryki
- B. a. langi Chapin, 1921 – Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga i zachodnia Angola
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 19–22 cm, masa ciała 55–70 g. Zgodnie z polską nazwą, gatunek ten posiada masywny, żółty dziób z czerwonym zakończeniem. Tęczówki czerwone. Wierzch ciała ciemny, szarobrązowy, spód ciała i kuper płowe.
Ekologia i zachowanie edytuj
- Środowisko
Lasy liściaste i cierniste zarośla. Zazwyczaj w pobliżu wody lub stad dużych zwierząt.
- Pożywienie
Żywi się pasożytami dużych, roślinożernych zwierząt (żyraf, krów): kleszczami, wszami, pchłami i muchówkami. Korzyść ta jest obopólna, więc zwierzęta tolerują siedzące na nich bąkojady, które często na nich nocują. Prócz tego zjadają tkankę i krew z ich ran.
- Lęgi
Okres lęgowy przypada na porę deszczową. Gniazdo mieści się w dziupli, naturalnej lub wykutej przez dzięcioły. Jest ona broniona przed innymi bąkojadami, także papugami i szpakami. Wysokość ulokowania gniazda to 2–15 m nad ziemią; wyściółkę stanowią trawy, sierść, gałązki i okazjonalnie pióra. Matka składa 2 lub 3 białe albo kremowe jaja. Inkubacja trwa 13 dni, zazwyczaj wysiadują oba ptaki z pary. Pisklęta są karmione przez oboje rodziców oraz pomocników. Są w pełni opierzone po 25 dniach od wyklucia.
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje bąkojada żółtodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w parkach narodowych i innych obszarach chronionych. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Buphagus africanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Buphagus africanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Buphagidae Lesson, 1828 - bąkojady - Oxpeckers (wersja: 2017-05-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-03].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-03]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 433. ISBN 978-83-01-15733-3.
- Nicole Bouglouan: Yellow-billed Oxpecker. Oiseaux-Birds. [dostęp 2013-05-05].
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosu gatunku w serwisie xeno-canto.org