Wikipedia

Błonie (województwo małopolskie)

wieś w województwie małopolskim

Błonie – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Tarnów[4][5].

Błonie
wieś
Ilustracja
Cmentarz wojenny nr 198
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tarnowski

Gmina

Tarnów

Liczba ludności (2022)

876[2]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

33-113[3]

Tablice rejestracyjne

KTA

SIMC

0832663

Położenie na mapie gminy wiejskiej Tarnów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Tarnów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Błonie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Błonie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Błonie”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Błonie”
Ziemia49°57′22″N 20°54′05″E/49,956111 20,901389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Części miejscowości edytuj

Integralne części wsi Błonie[6]
Identyfikator SIMC Nazwa miejscowości Rodzaj miejscowości
0832670 Kamionka część wsi
0832686 Kopalina część wsi
0832692 Osicze część wsi
0832700 Piekło część wsi
0832717 Szpatkówka część wsi
0832723 Wola Błońska część wsi

Toponimia edytuj

Miejscowość wzięła swą nazwę od łąki nad rzeką Dunajec. Słowo błonie oznacza bowiem rozległą równinę pokrytą łąką. W XVIII wieku przesunięto koryto rzeki na wschód odcinając tym samym wspomniane pastwiska od dworu. Znalazły się one po stronie Łukanowic. W zachowanym liście do władz z 1774 roku dzierżawca Błonia Kazimierz Petryczyn, wyrażał swoje obawy związane z przekopaniem nowego koryta dla Dunajca[7].

Charakterystyka i historia wsi edytuj

Wieś była własnością rodziny Błońskich herbu Biberstein[7]. W 1402 roku w źródłach pisanych pojawia się pierwsza wzmianka o tej wsi[7][8]. Nieco później przy granicy ze Zgłobicami powstała Wola Błońska[7]. Około 1470 roku w Błoniu znajdowały się dwa dwory, pierwszy Jana Błońskiego, drugi Tomasza Kazimirskiego, o tych samych herbach[7]. W XVII i na początku XVIII wieku wieś należała do rodu Łodzińskich[9]. W tym miejscu istniał wówczas przewóz przez Dunajec na promach z masztami i żaglami na drodze wiedeńskiej ku Lwowu[7]. W 1827 roku właścicielem wsi był Maciej Bukowski[10].
W 1868 roku właściciel Błonia, Adolf Jordan sprowadził z Paryża Rufina Piotrowskiego. Przez dwa lata mieszkał on we wsi i był nauczycielem domowym w miejscowym dworze[11]. W późniejszym czasie dwór pełnił funkcje letniskowe. W 1898 roku w tarnowskiej „Pogoni” pojawiło się ogłoszenie o dworskiej willi w Błoniu składającej się z czterech pokoi i kuchni w pobliżu sosnowego lasu do wynajęcia dla potrzebujących świeżego powietrza[7].
27 listopada 1882 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim Adam Jordan rodem z Błonia otrzymał stopień doktora praw[12]. W 1902 roku właścicielem wsi był Franciszek Jordan[10].

W 1906 roku diecezja tarnowska zakupiła parcelę i rok później w miejscu starej resztówki dworskiej wybudowano willę „Ave” z przeznaczeniem na letni wypoczynek dla alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie[7]. Obok niej powstała kaplica i gospodarstwo rolne[7]. W willi odbywały się zajęcia dydaktyczne podczas I wojny światowej, kiedy budynek seminaryjny w Tarnowie został zajęty przez wojsko i używany jako szpital oraz podczas okupacji niemieckiej w latach 1940–1941[7]. 22 maja 1941 roku pod zarzutem prowadzenia nielegalnego uboju[13] Gestapo aresztowało w Błoniu m.in. rektora Wyższego Seminarium Duchownego księdza Romana Sitkę[7]. W 1960 roku wybudowano nową kaplicę, która od 1980 pełni funkcję kościoła parafialnego[7][14].

Obecnie miejscowość słynie z wyrobu opłatków[15] i wędliny[16]. Zakład przetwórczo-handlowy WSD produkuje rocznie ponad milion opłatków[17].

Zob. Film prezentujący produkcję opłatków w Błoniu.

Zabytki edytuj

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[18].

Szkoła w Błoniu edytuj

W latach siedemdziesiątych XVIII w. istniał w Błoniu punkt nauczania, który znajdował się we dworze. Na początku XIX w. utworzono tutaj szkołę parafialną. W 1908 roku powstała szkoła tzw. 1-klasowa, która swego budynku doczekała się dopiero w 1937 roku. W czasie wojny, w latach 1944–1945 w szkole stacjonowało wojsko niemieckie. W latach 1946–1951 obok starego budynku rozpoczęto budowę nowego, murowanego, który stoi do dziś[9].

 
Nekrolog Głos Polski. 1872, nr 7 (15 sierpnia)

Osoby związane z miejscowością edytuj

  • Rufin Piotrowski – w latach 1868–1870 mieszkał i nauczał we dworze Adolfa Jordana w Błoniu[19].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 6838
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 69 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych: Urzędowy wykaz nazw miejscowości (2012,2015). Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części (xls) opublikowany, [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2017-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-29)]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l Nowiny Tarnowskiej Gminy nr 2 (121), Urząd Gminy Tarnów, ISSN 1897-2446.
  8. ↑ Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta: Tarnów dzieje miasta i regionu. Tom I - czasy przedrozbiorowe. 1981.
  9. ↑ a b Błonie [online], "Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Tarnów".
  10. ↑ a b Marcin Niewalda, Błonie, Bch - własność ziemska, historia posiadania, opis, zdjęcia [online], www.genealogia.okiem.pl [dostęp 2017-11-25].
  11. ↑ Barbara Sawczyk, Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Ocalić od zapomnienia... patroni tarnowskich ulic. Tom 2 [online].
  12. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-09-08].
  13. ↑ Ks. Stanisław Gurba, Represje Gestapo wobec alumnów Seminarium w Błoniu k. Tarnowa Ze wspomnień ks. prałata Adama Kaźmierczyka. [online], 2013.
  14. ↑ Tarnowski Gość Niedzielny - Parafia w Błoniu. [dostęp 2020-05-19].
  15. ↑ Urząd Miasta Tarnowa - Opłatki z Błonia na wigilijny stół. [dostęp 2015-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
  16. ↑ Pierwszy portal rolny - Tarnów: gospodarstwo seminaryjne już po raz drugi wystąpiło o dopłaty unijne. [dostęp 2015-12-13].
  17. ↑ Gazeta Krakowska - Opłatki z Błonia zamawiają proboszczowie z całej Polski. [dostęp 2015-12-13].
  18. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
  19. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-07-26].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Błonie_(województwo_małopolskie)&oldid=72558145”