BRDM (ros. БРДМ, Бронированная разведывательно-дозорная машина) – radziecki opancerzony samochód rozpoznawczy z okresu po II wojnie światowej

BRDM
Ilustracja
BRDM w Drzonowie
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Typ pojazdu

opancerzony samochód rozpoznawczy

Trakcja

kołowa

Załoga

5

Historia
Prototypy

luty 1956

Produkcja

1957–1966

Egzemplarze

ok. 10 000

Dane techniczne
Silnik

1 silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy GAZ-40P o mocy 90 KM (66,2 kW) przy 3400 obr./min.

Transmisja

mechaniczna

Poj. zb. paliwa

150 l

Pancerz

grubość: 10 mm

Długość

5,60 m

Szerokość

2,25 m

Wysokość

1,90 m
2,29 m (maksymalna z karabinem maszynowym)

Prześwit

0,31 m

Masa

5 100 kg (własna)
5 630 kg (bojowa)

Moc jedn.

16 KM/t (11,8 kW/t)

Osiągi
Prędkość

90 km/h (po drodze)
8–9 km/h (pływania)

Zasięg pojazdu

500 km (po drodze)

Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)

1,20 m

Ściany (wys.)

0,40 m

Kąt podjazdu

30º

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy SGMB kal. 7,62 mm
w późniejszych seriach także
karabin maszynowy DszK kal. 12,7 mm lub KPWT kal. 14,5 mm
wyrzutnia kierowanych rakiet przeciwpancernych
Wyposażenie
urządzenia do wykrywania skażeń, noktowizyjne
Użytkownicy

     aktualni

     byli

Historia edytuj

Po wprowadzeniu, na początku lat pięćdziesiątych, do uzbrojenia armii radzieckiej transporterów opancerzonych BTR-40 w toku ich użycia stwierdzono, że pomimo ich dobrych walorów taktyczno-technicznych nie spełniają jednak wymagań ówczesnego pola walki. Miały zwłaszcza trudności z pokonywaniem przeszkód wodnych. W związku z tym pod koniec 1954 roku, w biurze konstrukcyjnym W.A. Diedkowa, rozpoczęto opracowywania nowego samochodu opancerzonego. Jego głównym konstruktorem został W.K. Rubcow.

Początkowo miała to być wersja pływająca transportera BTR-40. Z tego powodu otrzymał on robocze oznaczenie BTR-40P. Do jego konstrukcji użyto wielu elementów i zespołów stosowanych w tym transporterze. Z uwagi jednak na szereg zmian jakie w nim wprowadzono, pojazd otrzymał ostatecznie nazwę BRDM (skrót od: Bronirowannaja Rozwiedywatielno-Dozornaja Maszyna, z ros. Opancerzony Pojazd Rozpoznawczo-Patrolowy). Miał on zdolność pływania i dodatkowe, chowane w kadłubie, koła nośne ułatwiające pokonywanie rowów i okopów. Zastosowano również centralny układ pompowania kół – co stało się później standardem w przypadku samochodów wojskowych.

Pierwszy prototyp nowego samochodu zbudowano w lutym 1956 roku, a już w roku następnym przystąpiono do ich produkcji seryjnej. Pierwsze serie nie miały opancerzenia góry przedziału bojowego, co zmieniono w późniejszym czasie.

Początkowo samochody BRDM uzbrojone były w jeden karabin maszynowy SGMB kal. 7,62 mm umieszczony na kadłubie. Później zmieniono go na wielkokalibrowy karabin maszynowy DSzK, a później KPWT.

Rozpoczęto również produkcję pojazdów uzbrojonych w wyrzutnie kierowanych pocisków przeciwpancernych. Zostały one wprowadzane do użycia na początku lat sześćdziesiątych.

Produkcję samochodów BRDM zakończono w 1966 roku po wprowadzeniu do produkcji nowego opancerzonego samochodu rozpoznawczego BRDM-2. Oprócz ZSRR samochód BRDM produkowany był na licencji, na Węgrzech. Zbudowano około 10 tysięcy tych pojazdów.

Budowane wersje opancerzonego samochodu rozpoznawczego BRDM
  • BRDM – wersja podstawowa, przeznaczona do oddziałów rozpoznawczych uzbrojona w karabin maszynowy
  • BRDM-W – wóz dowodzenia wyposażony w dodatkową radiostację
  • BDRM-RCh – wóz rozpoznania chemicznego wyposażony w urządzenia do wykrywania skażenia terenu (chemicznego, radiologicznego)
  • 2P27 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 2K16 (trzyprowadnicową) – pociski 3M6 Trzmiel
  • 2P32 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 2K8 (czteroprowadnicową) – pociski 3M11 Falanga
  • 2P110 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 9К14М – pociski 9M14 Malutka

Służba edytuj

Pierwsze opancerzone samochody rozpoznawcze BRDM trafiły do jednostek armii radzieckiej w 1957 roku do jednostek rozpoznawczych. Następnie otrzymały je również niektóre armie państw Układu Warszawskiego.

W Polsce początkowo używano ich w jednostkach rozpoznawczych związków pancernych. W tym także oddziałach rozpoznania chemicznego.

Duża ich liczba została sprzedana do państw afrykańskich i na Bliski Wschód, gdzie były używane w licznych lokalnych konfliktach.

Użytkownicy edytuj

Aktualni użytkownicy

Byli użytkownicy

Przypisy edytuj

  1. Angolan army armyrecognition.com
  2. Tchad forces terrestres équipements et véhicules armée tchadienne armyrecognition.com
  3. Congolese Army Military equipment and vehicle Democratic Republic of the Congo armyrecognition.com
  4. Ethiopia Land Forces military equipment and vehicles of Ethiopian army armyrecognition.com
  5. Tiraspol Hostel, Transnistria Army Tanks in center of Tiraspol!, Tiraspol Hostel, 13 kwietnia 2014 [dostęp 2017-08-07].

Bibliografia edytuj

  • Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
  • Siergiej Suworow: BMP 1 (BWP-1). Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 2009. ISBN 978-83-7219-312-4.

Linki zewnętrzne edytuj