Bachórzec
Bachórzec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Dubiecko[4].
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) |
944[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-752[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RPR |
| SIMC |
0600237[4] |
Położenie na mapie gminy Dubiecko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |
 49°49′33″N 22°19′55″E/49,825833 22,331944[1]
| |
.jpg)
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 884.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0600243 | Działki | część wsi |
| 0600250 | Gamratka | część wsi |
| 0600266 | Haliga | część wsi |
| 0600272 | Łazy | część wsi |
| 0600289 | Makuchowa Góra | część wsi |
| 0600295 | Miasteczko | część wsi |
| 0600303 | Pasieka | część wsi |
| 0600310 | Podłazie | część wsi |
| 0600326 | Połanki | część wsi |
| 0600332 | Stawki | część wsi |
Historia edytuj
Historyczne nazwy: Bachorzec, Bochurzec (1391), Bachorzec (1589), Bachorca (1603), Bachorzec (1745), ukr. Вахіrec (1860). Nazwa osady pochodzi od nazwy sąsiedniej miejscowości Bachórz z sufiksem -ec, która to pochodzi od podstawy bachor-, w postaci obocznej też *bochur-, co w terminologii fizjograficznej (też w języku staropolskim) oznacza bagno i błoto[6].
Od powstania do końca XVI wieku wieś należała do Kmitów. (m.in. do Piotra Kmity, wojewody krakowskiego[7], oraz innego Piotra Kmity, dziedzica Wiśnicza, także do Mikołaja Kmity, a następnie do Stadnickich, którzy mieli siedzibę w Dubiecku, oraz Wapowskich. Kolejnymi właścicielami (od 1648 do 1944) byli Krasiccy, po których pozostał pałacyk wybudowany w 1808. W 1808 urodził się tu Edmund Krasicki (1808–1894), syn Ksawerego Franciszka Krasickiego i Julii Teresy Wandalin-Mniszech. W 1839 na świat we wsi przyszedł jego syn Ignacy Krasicki (1839–1924), który był właścicielem Bachórca[8].
Właścicielami Bachórca byli: Ksawery Krasicki (do około 1838 do lat 70.)[9], Edmund Krasicki (od około 1838 do lat 70.)[10][11][12], Ignacy Krasicki (lata 80.)[13], Elżbieta Krasicka (lata 90.)[14].
Przed 1640 funkcjonował tu zbór kalwiński, a do 1760 wieś należała do parafii łacińskiej w Dubiecku. W latach 1760–1763 wybudowano modrzewiowy kościół w stylu podkarpackiego baroku, a w latach 60. XX w. wzniesiono nowy murowany kościół.
Od 1340 do 1772 wieś przynależała do Ziemi Sanockiej, województwo ruskie, następnie do 1914 – powiat przemyski (tzw. sanockie Podole) w prowincji austriackiej Galicja.
O Bachórcu pisał Wincenty Pol w „Senatorskiej zgodzie”.
W 1884 w Bachórcu urodził się Józef Sosnowski, major piechoty Wojska Polskiego.
Zabytki edytuj
- drewniany barokowy kościół parafialny pw. św. Katarzyny (1760–1763), wzniesiony z fundacji Antoniego z Siecina Krasickiego. Remontowany był: w XIX wieku (m.in. zyskał neobarokowy wystrój malarski wnętrza) oraz po uszkodzeniach I i II wojny światowej. Od 1961 nieużytkowany. W 2000 wyremontowany i zrekonstruowany. Zaliczany jest do zabytków Szlaku architektury drewnianej.
- ruiny zespołu dworskiego Krasickich ze starszą XVIII-wieczną oficyną przebudowaną w XX stuleciu oraz nowszym dworem z 1808. Folwark dworski został przejęty przez władze komunistyczne w 1944[15].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 1590
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 10 [dostęp 2022-01-23]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 10 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Nazwy miejscowe Polski, Tom I, (A-B), s. 54, 1996, ISBN 83-85579-34-6
- ↑ Adam Boniecki, Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno-Wydawnicze 1907, cz. 1, t. 10, s. 191.
- ↑ † Świętego Państwa Rzymskiego hrabia Ignacy Krasicki. „Ziemia Przemyska”. Nr 1, s. 2, 3 stycznia 1925.
- ↑ Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1838. Lwów: 1838, s. 220.
- ↑ Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1839. Lwów: 1839, s. 239.
- ↑ Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 7.
- ↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 1.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 11.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 4.
- ↑ Z kraju. Przemyśl. Koniec obszarników przemyskich. „Rzeczpospolita”. Nr 93, s. 4, 4 listopada 1944.
Bibliografia edytuj
- Olbromski Mariusz, J.Urszula Olbromska, Dorota Zahel, Rodem z Dubiecka... rodem z Bachórca... Ignacy Krasicki – książę poetów. Marcin Krasicki – wspomnienie domu rodzinnego. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, 2006
Linki zewnętrzne edytuj
- Bachórzec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 77.