Bagicz
Bagicz (niem. Bodenhagen) – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Ustronie Morskie, położona pomiędzy Sianożętami i Kołobrzegiem.
| wieś | |
 Budynek dawnego dworca kolejowego w Bagiczu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2005) |
30 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-111[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZKL |
| SIMC |
0313986 |
Położenie na mapie gminy Ustronie Morskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego  | |
 54°11′35″N 15°42′01″E/54,193056 15,700278[1]
| |
Według danych urzędu gminy z 2005 roku wieś miała 30 mieszkańców[3].
Historia edytuj
Wieś edytuj
Pierwotnie Bagicz był nadbałtycką wsią lokowaną w 1753 roku na bagnistym terenie na skraju Lasu Kołobrzeskiego w miejscu średniowiecznej osady Boltenhagen.
Niewielka miejscowość nosząca od XVIII wieku nazwę Bodenhagen w 1935 roku została wysiedlona, a na jej miejscu decyzją władz III Rzeszy rozpoczęto budowę dużego kompleksu wojskowego o kryptonimie Kolberg Flugplatz na potrzeby mającego tam stacjonować pułku lotnictwa bombowego KG152, a od 1939 roku pułku lotnictwa bombowego KG1 "Hindenburg".
Z pierwotnych zabudowań wsi ostała się tylko stacja kolejowa Bagicz z przyległymi do niej budynkami.
Lotnisko edytuj
W roku 1935 rozpoczęła się budowa lotniska wojskowego. Używane było pierwotnie przez Luftwaffe, a od zakończenia II wojny światowej przez Armię Czerwoną. Po likwidacji jednostki wojskowej w 1992 roku tereny bazy zostały podzielone pomiędzy miasto Kołobrzeg i gminę Ustronie Morskie. Od 2012 roku lotnisko Kołobrzeg-Bagicz jest czynnym lotniskiem cywilnym.
Środowisko naturalne edytuj
Kępa wysoczyznowa Bagicza to obszar płaskiej wysoczyzny moreny dennej wznoszącej się na wysokość 6–9 m n.p.m. Podobne wysokości mają pagórki morenowe Podczela zamykające od południa nieckę słonych torfowisk Solnego Bagna. Uroczysko to od nadbałtyckiej plaży oddziela bardzo wąski i niski wał wydmowy (o wysokości 2–5 m n.p. plaży) grożący przerwaniem nie tylko przy wysokich stanach morza, lecz przede wszystkim przy podtopieniu przez podniesienie zwierciadła na torfowisku. Stojąca na torfowisku woda znajduje się na poziomie 0,7 do 1,2 m n.p.m., przesiąka przez podłoże wału i infiltruje w osady plaży. W lagunach plażowych gromadzi się woda podsiąkowa. Wielkość wysięków oceniano na 10 dm³/min., pole wysięków w koronie wału na długości 100 m.
Wzdłuż całego brzegu morskiego w okolicach Bagicza i Podczela zabudowane są drewniane ostrogi wychodzące od 50 do 100 m w morze. Wiele z nich jest poważnie uszkodzonych. Silnie zniszczony jest pas brzegowy na wysokości dawnego lotniska wynikający z istniejących tam dzikich zejść na plażę, kolektorów ściekowych, grodzi i niewiadomego przeznaczenia ścianek drewnianych i betonowych.
Obszar Bagicza został objęty obszarem chronionego krajobrazu Koszaliński Pas Nadmorski.
Archeologia edytuj
Od początku 1899 roku okolica wsi stała się miejscem odkryć pochówków dokonanych przez Gotów z kręgu kultury wielbarskiej[4].
Początkowo był to przypadek odosobnionego grobu kłodowego odkryty przez miejscowego rybaka. Wystający wskutek procesów abrazyjnych z niewysokiego klifu ograniczającego nadmorską plażę, mierzący 3 metry długości i 0,5 metra średnicy wydrążony pień dębu skrywał otulony w torfową ziemię prawie kompletny szkielet "księżniczki" czy "kobiety z Bagicza" wraz z elementami biżuterii. Na zlecenie niemieckiego Towarzystwa Pomorskiej Historii i Archeologii badanie znaleziska przeprowadzał wiosną 1899 w muzeum w Szczecinie radca medyczny i uznany wówczas badacz prehistorii Hugo Schumann wraz innym badaczem Almgrensem. Pochówek ten został wówczas wydatowany na II lub III w. n.e[4]. Znalezisko zostało powtórnie przebadane w l. 70./80. XX w. przez zespół archeologów pod kierownictwem Ryszarda Wołągiewicza[5] i po raz kolejny roku 2018 przez naukowców z Katedry Archeologii Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego[6].
Kolejnych odkryć w pobliżu Bagicza dokonano w II poł. l. 30. XX wieku podczas budowy lotniska wojskowego. Odnaleziono wówczas groby ciałopalne wraz z popielnicami z przełomu okresu przedrzymskiego i wczesnorzymskiego: trzy należące do kultury wielbarskiej oraz jeden do wcześniejszej kultury oksywskiej. Badania ratownicze przeprowadził Otto Dibbelt – pasjonat lokalnej historii i założyciel pierwszego kołobrzeskiego muzeum[4].
W odległości około 1 km od miejsca uprzednich odkryć, korzystając z techniki skanowania laserowego odnaleziono w 2017 roku niewystępujące w dotychczasowej literaturze ani w ewidencji stanowisk archeologicznych cmentarzysko kurhanowe kultury wielbarskiej. Nekropolia, na której na powierzchni ok. 5 ha stwierdzono 57 pochówków, położona jest na obszarze leśnym ok. 2,5 km od brzegu morza. Wykonanie map przy wykorzystaniu lidara zlecone zostały przez Katedrę Archeologii US. Badania terenowe prowadzone są od 2017 roku przez dr Martę Chmiel-Chrzanowską z tej samej KA IH US[7][6].
Niezależnie od powyższych badań, w lutym 2018[8], Robert Maziarz założyciel i właściciel Muzeum „Patria Colbergiensis” w Kołobrzegu[9] odkrył w ścianie nadmorskiego klifu w rejonie odnalezienia 120 lat wcześniej grobu "księżniczki", kolejny pochówek społeczności kultury wielbarskiej (ciałopalny). Badania ratunkowe zostały przeprowadzone także przez dr Chmiel-Chrzanowską[4][6].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 1682
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 10 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ 9. Warunki i jakość życia mieszkańców. W: "Inplus" Doradztwo Inwestycyjne: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ustronie Morskie. Urząd Gminy Ustronie Morskie, 2007-12, s. 63.
- ↑ a b c d Umarli wędrują ku morzu. Tajemnica Bodenhagen [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2022-09-30] (pol.).
- ↑ Ryszard Wołągiewicz, Pochówek w kłodzie dębowej z II w n.e., „Materiały Zachodniopomorskie” (26), 1980, s. 39-56.
- ↑ a b c Fenomen Kultury Wielbarskiej. Kulturowe oblicza życia i śmierci – Katedra Archeologii [online], archeologia.usz.edu.pl [dostęp 2022-09-30].
- ↑ Marta Chmiel-Chrzanowska Cicho zmarli leżą – badania na cmentarzysku kurhanowym kultury wielbarskiej w Bagiczu, gm. Ustronie Morskie, pow. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie
- ↑ Goci pod Kołobrzegiem? Czy będzie sensacyjne odkrycie? [online], Niezależne Media, 8 czerwca 2018 [dostęp 2022-09-30] (pol.).
- ↑ Robert Maziarz – Szalony kolekcjoner i jego muzeum – Prestiż – Magazyn Koszaliński [online], prestizkoszalin.pl [dostęp 2022-09-30] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Przedwojenne akta dotyczące Bodenhagen znajdują się w Archiwum Państwowym w Szczecinie w zespole Magistrat Kolberg, Własność miejska. Bagicz, nr zespołu: 65/202/0/448 – 464, Bagicz (Bodenhagen) 1750-1881; 17 j.a. 5.
- Elżbieta Dobracka: 6.1.1 Geomorfologia i zarys budowy geologicznej. W: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Kołobrzegu. Kołobrzeg: Urząd Miasta Kołobrzegu, 2001-12-04.