Wikipedia

Bai Xianyong

Bai Xianyong (chiń. upr. 白先勇; chiń. trad. 白先勇; pinyin Bái Xiānyǒng; Wade-Giles Pai Hsien-yung, ur. 11 lipca 1937 w Guilin) – współczesny pisarz tajwański.

Bai Xianyong
白先勇
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1937
Guilin

Dziedzina sztuki

literatura

Bai Xianyong
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

白先勇

Pismo tradycyjne

白先勇

Hanyu pinyin

Bái Xiānyǒng

Wade-Giles

Pai Hsien-yung

Życiorys edytuj

Syn kuomintangowskiego generała Baia Chongxi (1893-1966). W trakcie chińskiej wojny domowej uciekł wraz z matką i rodzeństwem do Hongkongu, by w 1952 roku dołączyć do ojca na Tajwanie[1][2]. Studiował anglistykę na Tajwańskim Uniwersytecie Narodowym w Tajpej[2]. W latach 1958-1963 związany z grupą młodych literatów skupionych wokół czasopisma Xiandai wenxue, na łamach którego debiutował opowiadaniem Jin da nainai[1].

W 1963 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie studiował literaturoznawstwo na University of Iowa. Po obronieniu dyplomu w 1965 roku objął posadę profesora na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, gdzie wykładał do 1994 roku[2]. Do jego najważniejszych dzieł należą powieści Taibei ren (1971), opisująca losy zwolenników Kuomintangu którzy uciekli z komunistycznych Chin na Tajwan oraz Niezi (1983), osadzona w środowisku gejów z Tajpej[2]. Jest też autorem zbiorów opowiadań Niuyue ke i Zhijiage zhi si, rozgrywających się w środowisku chińskiej diaspory w USA[1]. Twórczość Bai Xianyonga, operująca zaczerpniętymi z nurtu zachodniego modernizmu środkami narracyjnymi, wywarła znaczny wpływ na powojenną prozę tajwańską[1].

Wczesne lata edytuj

W czasie wojny z Japonią (1937-1945) wraz z rodziną przebywał w Chongqing. W roku 1946 przeniósł się do Szanghaju, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej Nanyang Model (南洋模范小学(inne języki)), potem do Kowloon Tong (九龙塘) w Hongkongu. W wieku 7 lat zdiagnozowano u niego gruźlicę, co sprawiło, że nie mógł uczęszczać do szkoły i znaczną część dzieciństwa spędził w samotności. Dopiero w 1952 roku po klęsce Kuomingtangu (中国国民堂) przeniósł się na Tajwan.

Lata późniejsze edytuj

W 1957 roku rozpoczął studiowanie literatury angielskiej, a po dwóch latach opublikował swoje pierwsze opowiadanie "Złota babcia" 《金大奶奶》w czasopiśmie Wenxue zazhi《文学杂志》[3]

Wraz z przyjaciółmi w roku 1961 założył własne czasopismo - "Literatura współczesna" 《现代文学》, w którym zamieszczał znaczną część swoich dzieł[4].

Po śmierci matki w 1962 roku, opisanej w autobiograficznym artykule ”Patrząc nagle wstecz"《蓦然回首》[5], wyjechał do Stanów Zjednoczonych, aby na Uniwersytecie Iowa badać literaturę[6]. W tym też czasie po raz ostatni widział się ze swoim ojcem.

Po uzyskaniu tytułu magistra rozpoczął pracę jako nauczyciel języka i literatury chińskiej na Uniwersytecie Santa Barbara w Kalifornii[7].

W 2004 roku zbiór jego prac „Młodość” 《青春》 został opublikowany przez Guangxi Normal University Press(inne języki) w Chinach kontynentalnych. Zawarte w nim dzieła to m.in. "Tęsknota"《念想》i "Pawilon kolorowych piwonii" 《姹紫嫣红牡丹亭》.

17 grudnia 2015 r. otrzymał od prezydenta Republiki Chińskiej Ma Ying Jiu 马英九 medal Jingxing II klasy[8].

Od 2017 roku jest profesorem katedry Bowena na Chińskim Uniwersytecie w Hongkongu.

Tematyka prac edytuj

Bai Xianyong zasłynął jako autor powieści "Niezi" 《孽子》(1983), która jako jedna z pierwszych podejmowała tematykę homoseksualizmu w społeczeństwie tajwańskim.[9]

"Niezi" 《孽子》jest pierwszą chińską powieścią, która przedstawia zmagania życiowe w społeczności homoseksualistów wywodzących się ze szczególnego środowiska społeczno-historycznego. Opowiada ona historię młodych, homoseksualnych osób mieszkających w Tajpej w latach 70. XX w. W dużej mierze historia jest opowiedziana z punktu widzenia młodzieńca wyrzuconego z domu ojca. To opowieść o przetrwaniu i domaganiu się nowych form tożsamości, jak i o dyskryminacji społecznej. Jej bohaterowie nie tylko podważają opresyjne dyskursy, ale także synowską pobożność. W ten sposób przeciwstawiają się sile narzuconej przez społeczeństwo głównego nurtu. W tradycji konfucjańskiej rodzina jest postrzegana jako najbardziej fundamentalna jednostka społeczna, dlatego też przedstawiona w powieści relacja ojciec-syn jest równie istotnym motywem[10].

Jest to jedna z najważniejszych współczesnych prac chińskich ukazująca motyw homoseksualizmu z innej perspektywy. Porusza takie tematy jak wyrażanie tożsamości homoseksualnej, rozwiązanie problemów społecznych i konfliktów rodzinnych oraz specyficzną relację pomiędzy ojcem i synem.

Szczególnie ważne jest ujęcie historii na Tajwanie w latach 70. XX wieku. W tym okresie Tajwan był środowiskiem zinstytucjonalizowanego patriarchatu i homofobii. Gdzie pod presją tradycyjnego społeczeństwa i jego konwencjonalności, Chińscy homoseksualiści są wyrzutkami i często wstydzą się ujawnienia swojej orientacji.[11]

Autor sam przyznał się otwarcie do własnej orientacji[12]. Można zatem domniemywać, że ujęte w powieści elementy relacji pomiędzy ojcem i synem mogą być opisem własnych uczuć i przeżyć.

Taipei People - “Ludzie z Taipej"[13] (臺北 人, 1971), to przełomowe dzieło chińskiego modernizmu, które łączy w sobie elementy tradycyjnej literatury chińskiej i eksperymentalne techniki modernistyczne.

Główne dzieła autora edytuj

  • 《夜曲》── "Nokturn" opublikowany w dodatku „Human” do China Times, 1979.
  • 《孽子》── powieść „Niezi”《孽子》 zaczęła ukazywać się w pierwszym numerze wznowionego numeru „Literatury nowoczesnej” 《现代文学》 w 1977 roku.
  • 《秋思》── „Autumn thoughts” - opublikowane w China Times, 1971. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.
  • 《国葬》── „Pogrzeb państwowy” - 43. numer literatury współczesnej, 1971. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.
  • 《花桥荣记》── opublikowane w 42. numerze literatury współczesnej, 1970. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.
  • 《冬夜》── 41. numer literatury współczesnej, 1970. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.
  • 《孤恋花》── 40. numer literatury współczesnej, 1970. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.
  • 《满天里亮晶晶的星星》── 38. wydanie Modern Literature, 1969. Zawarte w „Ludzie z Tajpej”.。
  • 《骨灰》—— zawarte w „The New Yorker”.
  • 《Danny Boy》──zawarte w „The New Yorker”
  • 《Tea of two》── zawarte w „The New Yorker”

Adaptacje twórczości Bai Xianyonga edytuj

  • Jade Love (玉卿嫂) (1986) reż. Chang Yi
  • The Last Night of Madam Chin (金大班的最后一夜) (1984) reż. Ching-Jui Pai
  • Outcasts (孽子) (1986) reż. Yu Jianping
  • My Rice Noodle Shop (花桥荣记) (1998) reż. Yang Xie

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Bai Xianyong, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-05-23].
  2. ↑ a b c d Li-hua Ying: Historical Dictionary of Modern Chinese Literature. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 7-9. ISBN 978-0-8108-5516-8.
  3. ↑ 白先勇《金大奶奶》：3種視角下，演繹了「豪門闊太」悽慘的命運 [online] [dostęp 2021-01-16] (chiń. klas.).
  4. ↑ 白先勇：《现代文学》的回顾与前瞻_读书_凤凰网 [online], book.ifeng.com [dostęp 2021-01-16].
  5. ↑ 白先勇：《蓦然回首》
  6. ↑ Bai Xianyong, 1937- | Courses in Chinese Language and Culture [online] [dostęp 2021-01-16] (ang.).
  7. ↑ Bai Xianyong [online], www.cuhk.edu.hk [dostęp 2021-01-16].
  8. ↑ 總統主持104年文化界人士授勳典禮 [online], www.president.gov.tw [dostęp 2021-01-16] (chiń. klas.).
  9. ↑ 白先勇, 孽子, 1983.
  10. ↑ Gregory Lee, The China Quarterly No. 124, China and Japan: History, Trends and Prospects, 1990, s. 748.
  11. ↑ PAR表演藝術》, 見證台灣文化演進的奇異旅程-從小說到劇場的《孽子》, styczeń 2014.
  12. ↑ 网易文化频道--白先勇谈同性爱 [online], culture.163.com [dostęp 2021-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-11].
  13. ↑ 白先勇, 台北人, 1971.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bai_Xianyong&oldid=70315096”