Bartolomé Sureda y Miserol
Bartolomé Sureda y Miserol (ur. 1769 w Palmie, zm. 10 maja 1850 tamże) – hiszpański inżynier, dyrektor fabryk porcelany, fajansu i sukna.
 Bartolomé Sureda y Miserol, Francisco Goya, 1804–1807 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Życiorys edytuj
Bartolomé Sureda (1769–1851) pochodził z Majorki, z niezamożnej rodziny cieśli. Uczył się rysunku w szkole w Palmie[1]. W wieku 18 lat wyjechał do Madrytu, aby studiować w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda. Poznał tam Agustína de Betancourta, wybitnego inżyniera i wynalazcę, który odkrył jego talent[2]. W 1793 roku Betancourt zabrał Suredę do Londynu, gdzie sfinansował jego dalsze studia. Sureda miał okazję poznać różne procesy przemysłowe, w tym techniki drukarskie takie jak akwatinta[3] i mezzotinta[4]. W 1796 roku wrócił do Hiszpanii, prawdopodobnie spotkał się z malarzem Franciskiem Goyą, z którym podzielił się wiedzą o technikach grawerskich. W 1800 otrzymał stypendium na wyjazd do Paryża, gdzie miał poznawać przemysłową produkcję tekstyliów i porcelany. W czasie pobytu w Paryżu poznał i ożenił się z Francuzką Thérèse Louise Chapronde Saint Armand[3], damą z oświeconej burżuazji[5]. Możliwe, że poznali się poprzez zegarmistrza Abrahama-Louisa Brégueta, który od lat przyjaźnił się z Thérèse Louise. Małżeństwo wyjechało do Madrytu w 1803 roku, kiedy Sureda otrzymał zadanie modernizacji Królewskiej Fabryki Porcelany Buen Retiro. W 1807 roku został dyrektorem tej manufaktury, być może z tej okazji został sportretowany przez Goyę[3]. W 1808 fabryka została zniszczona w czasie inwazji napoleońskiej, przez co Sureda wyemigrował do Francji, gdzie mieszkał razem z żoną do ostatnich miesięcy 1814 roku. Po powrocie do Hiszpanii osiedlił się na Majorce, gdzie założył fabrykę sukna czesankowego. Jednak w lutym 1817 został wezwany do Madrytu, by kierować fabryką sukna (Real Fábrica de Paños) w Guadalajarze. 26 marca 1821 został zastępcą dyrektora królewskiej fabryki fajansu (Real Fábrica de Loza de la Moncloa), a następnie, w 1822 roku, stałym dyrektorem. Cztery lata później został także dyrektorem królewskiej fabryki kryształu (Real Fábrica de Cristales de La Granja). Odszedł ze służby królewskiej 13 listopada 1829 i wrócił na swoją rodzinną Majorkę, gdzie poświęcił się malarstwu. Malował pejzaże, tematy religijne i sceny rodzajowe w stylu Goi. Zmarł 10 maja 1850[2].
Przypisy edytuj
- ↑ José Luis Morales y Marín: Goya. Catálogo de la pintura. Zaragoza: Real Academia de Nobles y Bellas Artes de San Luis, 1994, s. 282. ISBN 84-600-9073-6.
- ↑ a b Jonathan Brown, Richard G. Mann: Spanish Paintings of the Fifteenth through Nineteenth Centuries. The Collections of the National Gallery of Art Systematic Catalogue. Washington, D.C: Cambridge University Press, 1990, s. 12–13. ISBN 0-89468-149-4.
- ↑ a b c Xavier Bray: Goya: Los Retratos. Londres: Turner Libros, 2015, s. 149, 149. ISBN 978-84-1635-484-9.
- ↑ Elizabeth du Gué Trapier: Goya and His Sitters: A Study of His Style as a Portraitist. New York: Hispanic Society of America, 1964, s. 31–33.
- ↑ Bartolomé Sureda y Miserol. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2022-04-08]. (hiszp. • ang.).