Baruch Wesel właściwie Bendix Ruben Gumpertz (ur. 1690, zm. 1753 w Brzegu Dolnym) – naczelny rabin krajowy Śląska[1].

Baruch Wesel
Data urodzenia

1690

Data i miejsce śmierci

1753
Brzeg Dolny

Zawód, zajęcie

rabin

Życiorys edytuj

Wesel dzięki staraniom dziadka Eliasza Gomperza (tak zwany Żydem dworskim króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I) oraz ojca Rubena (bogaty kupiec w Berlinie) został członkiem bejt dinu, sądu rabinackiego we Wrocławiu w 1724 roku. Napisał wówczas komentarz-pochwałę do Szaarrej Ttfilah Solomona Salmana Hanau[2]. W 1728 roku polski Sejm Czterech Ziem mianował go rabinem we Wrocławiu, w tym samym roku Baruch Wesel napisał wstęp do wydania Pięcioksiągu w słynnej żydowskiej drukarni w Brzegu Dolnym[3].

Pomimo otrzymania sporego spadku po dziadku, wpadł w kłopoty finansowe. Władze austriackie zakwalifikowały go do wysokiej, drugiej klasy podatkowej. Z powodu niezapłacenia tych podatków został wtrącony do więzienia, utracił także tytuł i pensję rabina. Został karnie usunięty z miasta w 1738 roku, pozwolono mu zamieszkać poza jego murami, prawdopodobnie przy dzisiejszej ulicy Pawła Włodkowica[4].

Po zajęciu Wrocławia przez Prusy Wessel wysłał do Fryderyka II poemat pochwalny w formie akrostychu po hebrajsku i niemiecku. Fryderyk II w dekrecie wyznaczył go na rabina Wrocławia i zezwolił wraz z innymi jedenastoma rodzinami na osiedlenie się we Wrócławiu[4].

Dzięki jego staraniom władze zezwoliły na założenie cmentarza żydowskiego we Wrocławiu, co, pomimo zebranych funduszy na kupno ziemi, zostało uczynione po jego śmierci. Został pochowany na cmentarzu żydowskim w Brzegu Dolnym[1].

Dziesięć jego responsów zostało opublikowanych w 1745 roku pod tytułem Mekor Barukh i ponownie opublikowanych z dodatkami przez jego syna Mojżesza w 1771 roku[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-04-06].
  2. a b Wesel, Baruch Bendet ben Reuben | Encyclopedia.com [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2023-04-06].
  3. WESEL, BARUCH BENDET BEN REUBEN – JewishEncyclopedia.com [online], www.jewishencyclopedia.com [dostęp 2023-04-06].
  4. a b r, Rabini we Wrocławiu [online], Jerzy Kichler, 26 lipca 2012 [dostęp 2023-04-06] (ang.).