Batis
Batis – rodzaj ptaków z rodziny krępaczków (Platysteiridae).
| Batis | |||
| Boie, 1833[1] | |||
.jpg) Przedstawiciel rodzaju – krępnik rdzawopierśny (B. fratrum) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Batis | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Muscicapa capensis Linnaeus, 1766 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Morfologia edytuj
Długość ciała 8–13 cm, masa ciała 5–15 g[4].
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1833 roku niemiecki zoolog Friedrich Boie w artykule poświęconym klasyfikacji ptaków opublikowanym w czasopiśmie Isis von Oken[1]. Boie wymienił kilka gatunków z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) krępnik rdzawoskrzydły (B. capensis)[5].
Etymologia edytuj
- Batis: gr. βατις batis, βατιδος batidos ‘jedzący larwy lub robaki ptak’ wspomniany przez Arystotelesa; nadal niezidentyfikowany, choć później wiązany z trznadlami, pokrzewkami czy kląskawkami. Znaczenie epitetu dla tej grupy afrykańskich ptaków jest niejasne – być może Boie zakładał, że krępnik rdzawoskrzydły zdradza pewne podobieństwo pod względem głosu do kląskawki lub zamieszkuje cierniste krzaki (gr. βατος batos ‘cierń’)[6].
- Pachyprora: gr. παχυς pakhus ‘gruby’; πρωρα prōra ‘część przednia’[7]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Muscicapa capensis Linnaeus, 1766.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[8]:
- Batis diops F.J. Jackson, 1905 – krępnik żałobny
- Batis margaritae Boulton, 1934 – krępnik puszysty
- Batis mixta (Shelley, 1889) – krępnik krótkosterny
- Batis crypta Fjeldså, Bowie & Kiure, 2006 – krępnik ciemny
- Batis dimorpha (Shelley, 1893) – krępnik górski
- Batis capensis (Linnaeus, 1766) – krępnik rdzawoskrzydły
- Batis fratrum (Shelley, 1900) – krępnik rdzawopierśny
- Batis molitor (Küster, 1850) – krępnik czarnopierśny
- Batis senegalensis (Linnaeus, 1766) – krępnik uwieńczony
- Batis orientalis (von Heuglin, 1870) – krępnik akacjowy
- Batis soror Reichenow, 1903 – krępnik czarnowstęgi
- Batis pririt (Vieillot, 1818) – krępnik szaroboczny
- Batis minor von Erlanger, 1901 – krępnik ciemnogłowy
- Batis erlangeri Neumann, 1907 – krępnik białobrewy
- Batis perkeo Neumann, 1907 – krępnik malutki
- Batis minulla (Bocage, 1874) – krępnik białogardły
- Batis minima (J. Verreaux & E. Verreaux, 1855) – krępnik gaboński
- Batis ituriensis Chapin, 1921 – krępnik czarnogrzbiety
- Batis poensis Alexander, 1903 – krępnik czarnogłowy
Przypisy edytuj
- ↑ a b F. Boie. Fernere Bemerkungen über Classification Vögel. „Isis von Oken”. Jahrgang 1833, s. 880, 1833. (niem.).
- ↑ C.J. Sundevall: Methodi naturalis avium disponendarum tentamen. Försök till fogelklassens naturenliga uppställnung. Stockholm: Samson & Wallin, 1872, s. 23. (szw. • łac.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Batises, woodshrikes, bushshrikes, vangas [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-17] (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Wattle-eyes and Batises (Platysteiridae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Batis, DOI: 10.2173/bow.platys1.01 [dostęp 2023-06-17] (ang.).
- ↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or Perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 4: Cichlomorphæ: Part I. Containing the families Campophagidæ and Muscicapidæ. London: Printed by order of the Trustees, 1879, s. 133, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Batis [dostęp 2023-06-17].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pachyprora [dostęp 2023-06-17].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Platysteiridae Sundevall, 1872 - krępaczki - Wattle-eyes and Batises (wersja: 2022-08-21), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-17].
Bibliografia edytuj
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).