Bełk (województwo świętokrzyskie)
Bełk – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Imielno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-313[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0239391[5] |
Położenie na mapie gminy Imielno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
 50°33′04″N 20°25′00″E/50,551111 20,416667[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1016368 | Kępiotka | przysiółek |
| 0239416 | Kwasków | kolonia |
| 0239400 | Opłotki | część wsi |
| 0239422 | Szczery Bór | przysiółek |
Historia edytuj
Wieś rodowodem sięga XIV wieku. W dokumentach z 1356 roku występuje pod nazwą „Belchecz”, a w 1581 roku pod nazwą „Belk”. W 1356 roku Klemens, dziedzic Sopichowa (Sepiehów, Serapichów), sprzedał wieś „Belchecz* (Bełczek) w ziemi sandomierskiej Andrzejowi z Wawrowic (Kodeks Małopolski, I, 287)[8].
Do końca XVII wieku historia wsi Bełk, jest analogiczna z historią Mierzwina i Grudzyn. Pod koniec wspomnianego wieku Mierzwin i Grudzyny wyszły z rąk Oraczewskich herbu Szreniawa, natomiast Bełk pozostał dalej w rękach Adama Oraczewskiego. W 1777 roku właścicielem wsi został Szymon Malczewski herbu Tarnawa. Kolejnym dziedzicem (1784) dóbr ziemskich Bełk (Bełek) był Paweł Malczewski[9], jednak jeszcze w 1801 roku występują w aktach ziemskich w Bełku Antonina z Oraczewskich Klimaszewska i Ludwika z Oraczewskich Jasińska.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku wieś liczyła 20 domów i 121 mieszkańców[8]. Za udział w powstaniu listopadowym, rząd rosyjski skonfiskował w 1835 roku części majątku ziemskiego Bełk należne Wilhelmowi i Sewerynowi Malczewskim, a ich wydalił z kraju. W 1836 roku Wojciech i Józefa z Majewskich Brzescy kupili 1/10 części Bełku od I. Błeszyńskiej, a skonfiskowane części Malczewskich nabyli od rządu rosyjskiego w 1838 roku[10]. W 1843 roku, na licytacji połowę majątku ziemskiego Bełk kupili Wolfgang i Józefa z Brzeskich Derychowie.
W 1864 roku wieś Bełk wraz z gruntami i budynkami stała się własnością jej mieszkańców na mocy ukazu o uwłaszczeniu chłopów. W 1866 roku Józefa Derychowa nabyła od swojej matki (Józefy Brzeskiej) pozostałą część folwarku w Bełku. W 1874 roku folwark w Bełku stał się własnością Brygidy Wieliczko, zaś w 1882 roku kupił go Ignacy Gogolewski. Sześć lat później, w 1888 roku nabył folwark Michał Goldhar, który sprzedał go w 1899 roku Wojciechowi Majewiczowi[10]. Według danych z 1888 roku ówczesny Bełk posiadał 1037 morgów i 238 prętów ziemi, do tego folwark Kwasków liczący 74 mórg i 17 prętów oraz folwark Czechów. W początkach XIX wieku folwark w Bełku rozparcelowano.
Mieszkający we wsi Bełku wierni wyznania rzymskokatolickiego należą do parafii z siedzibą w Grudzynach[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 3706
- ↑ Wieś Bełk w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-02-25], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 17 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Imielno. Urząd Gminy Imielno. [dostęp 2015-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ a b Bełk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 100.
- ↑ a b Czaykowski 2006 ↓, s. 226.
- ↑ a b Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 16.
Bibliografia edytuj
- Seweryn Borkiewicz, Zygmunt Linowski, Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: Związek Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 16 [dostęp 2019-06-19].
- Franciszek Czaykowski: Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784. Warszawa: 2006. ISBN 83-7181-333-3.
- ↑ Karolówka 2.), folwark, powiat jędrzejowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 853.