Benjamin Bilse
Johann Ernst Benjamin Bilse[1] (ur. 17 sierpnia 1816 w Legnicy, zm. 13 lipca 1902 tamże)[1] – niemiecki dyrygent i kompozytor, popularyzator muzyki symfonicznej, legniczanin.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
dyrygent i kompozytor |
| Odznaczenia | |
         
| |
Ojcem jego był Benjamin Bilse prowadzący zajazd na przedmieściu Legnicy. Matką była Anna Rozyna z domu Stier. Ojciec zmarł w 1831 roku[potrzebny przypis], pozostawiając żonę z pięciorgiem dzieci. Benjamin Bilse naukę muzyki rozpoczął w 1830 roku w wieku 14 lat. Muzyki uczył go ówczesny legnicki muzyk miejski Ernst Friedrich Scholz[2]. Pod jego kierunkiem Bilse zdobył umiejętność gry na skrzypcach i gry w zespole. Grał również na harfie, rogu i trąbce. Prawdopodobnie ojciec jego też był muzykiem i dał mu podstawy wykształcenia. Już w dzieciństwie Benjamin Bilse posiadał spore umiejętności muzyczne[potrzebny przypis]. Dzięki pomocy dwóch zamożnych legniczan udał się na studia do Wiednia. W Wiedniu studiował dyrygenturę i naukę gry na skrzypcach. Uczył go znany wirtuoz pochodzenia węgierskiego Joseph Böhm. W czasie studiów grywał w orkiestrze Johanna Straussa[2], jako pierwszy skrzypek, zarabiając w ten sposób na życie[potrzebny przypis]. Po powrocie w wieku 26 lat ze studiów zaczął ubiegać się o posadę dyrektora miejskiej orkiestry[2]. Stanowisko to objął 1 października 1842 roku. Rok później, gdy Friedrich Wilhelm Tschirch został powołany na stanowisko organisty i kantora w głównym kościele w Legnicy, rozpoczął z nim współpracę[potrzebny przypis]. W tym okresie Bilse skompletował pełną i dobrze wyszkoloną orkiestrę symfoniczną. Ponieważ magistrat miejski początkowo finansował tylko 6 koncertów rocznie, sam wypłacał honoraria muzykom za pozostałe koncerty. W tym celu musiał się podejmować dobrze płatnych kontraktów. Koncertował wszędzie, w Legnicy i okolicy, grał w śląskich i czeskich uzdrowiskach. Gdy w 1844 roku otwarto linię kolejową Wrocław - Berlin, wykorzystał możliwość szybkiego przemieszczania się z orkiestrą[2].
Popularność zdobyta, jako kompozytor i dyrygent, dorównuje sławie największych mistrzów XIX wieku, jak np. Johann Strauss[potrzebny przypis]. Bilse koncertował w całej Europie[2]. W 1882 r. 54 muzyków odeszło z jego zespołu i założyło własną orkiestrę nazwaną Ehemalige Bilsesche Kapelle (Dawna Orkiestra Bilsego), która stała się wkrótce znana jako Berliner Philharmoniker. Bilse usiłował odbudowywać zespół, ale ostatecznie w 1884 r. wrócił do rodzinnego miasta[2].
Przez wiele lat wraz z legnicką orkiestrą grywał w Dolinie Szwajcarskiej w Warszawie, w tym także polskie utwory[2]. Był zaprzyjaźniony ze Stanisławem Moniuszką. Komponował utwory na orkiestrę, m.in. tańce.
Odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi Orderu Korony Wendyjskiej, 1875 (Meklemburgia)[3]
- Order Świętego Stanisława III Klasy, 1876 (Rosja)[3]
- Krzyż Kawalerski I Klasy Orderu Alberta, 1876 (Saksonia)[3]
- Krzyż Kawalerski I Klasy Orderu Fryderyka, 1876 (Wirtembergia)[3]
- Krzyż Kawalerski II Klasy Orderu Zasługi św. Michała, 1876 (Bawaria)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Hohenzollernów, 1880 (Prusy)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Danebroga, 1881 (Dania)[3]
- Order Orła Czerwonego III Klasy z Kokardą, 1885 (Prusy)[3]
- Order Lwa Zeryngeńskiego (Badenia)
- Order Medżydów (Turcja)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Biografia Benjamina Bilse na stronie domowej [online], bilse-gesellschaft.de [dostęp 2012-02-29] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Jak legnicka orkiestra podbiła Europę. Ceniono jej koncerty bardziej od Straussa [online], wroclaw.wyborcza.pl [dostęp 2019-02-18] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Kultusministerium: Personalakten von Künstlern, Schriftstellern etc., 2023 Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz (archivdatenbank.gsta.spk-berlin.de)
Linki zewnętrzne edytuj
- Benjamin Bilse – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Benjamin Bilse w bazie AllMusic (ang.)
- Strona domowa
- Benjamin Bilse – nuty w bibliotece Polona