Bertha von Suttner

austriacka pisarka i działaczka społeczna, noblistka pokojowa

Bertha Sophie Felicitas Freifrau von Suttner[1] z domu hrabianka[2] Kinsky von Wchinitz und Tettau (ur. 9 czerwca 1843 w Pradze, zm. 21 czerwca 1914 w Wiedniu)[1] – austriacka pisarka i dziennikarka. W 1905 roku jako pierwsza kobieta została wyróżniona Pokojową Nagrodą Nobla[3].

Bertha von Suttner
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1843
Praga

Data i miejsce śmierci

21 czerwca 1914
Wiedeń

Zawód, zajęcie

dziennikarka, pisarka

podpis

Życiorys edytuj

Bertha była córką zubożałego generała lejtnanta (niem. Feldmarschalleutnant) i guwernantki. W 1873 roku, gdy zaręczyła się z baronem Arthurem Gundaccarem von Suttner, jej rodzina sprzeciwiła się temu. Trzy lata później odpowiedziała na ogłoszenie Alfreda Nobla, który szukał sekretarki i gospodyni do swojej paryskiej rezydencji. Pracowała tylko tydzień, po czym wróciła do Wiednia i potajemnie poślubiła Arthura Suttnera.

Stała się jedną z wiodących postaci ruchu pacyfistycznego, gdy w 1889 roku opublikowano jej powieść Die Waffen nieder (Precz z orężem, pierwsze wyd. polskie 1898) i gdy dwa lata później przyłączyła się do organizacji austriackich pacyfistów. Tam zyskała międzynarodową sławę jako redaktorka międzynarodowego dziennika pacyfistycznego „Die Waffen nieder”, który nazwano jak jej książkę. Pracowała nad nim w latach 1892–1899.

W 1891 roku założyła Austriackie Towarzystwo Pokoju[2][4]. Pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Międzynarodowego Kongresu Pokoju w Hadze[4].

Na jej życie wpłynęły prace Henry'ego Thomasa Buckle, Herberta Spencera i Karola Darwina.

Korespondowała z zaprzyjaźnionym z Alfredem Noblem przez 20 lat[3] do jego śmierci w 1896 r. Według Norweskiego Komitetu Noblowskiego przyjaźń wynalazcy dynamitu z austriacką pisarką przyczyniła się do decyzji o ustanowieniu Pokojowej Nagrody Nobla pośród pozostałych dziedzin[5].

Portret Berthy von Suttner został umieszczony na austriackim banknocie o nominale 1000 szylingów z 1966 roku[6] oraz monecie 2 euro[7], gdy kraj ten przystąpił do strefy euro.

Przypisy edytuj

  1. a b Deutsche Biographie, Suttner, Bertha von - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-01-09] (niem.).
  2. a b The Nobel Peace Prize 1905 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-01-09] (ang.).
  3. a b Małgorzata Brzezińska, Bertha von Suttner – pacyfistka i przyjaciółka „króla dynamitu” [online], kobieta.wp.pl, 10 grudnia 2015 [dostęp 2023-01-09] (pol.).
  4. a b Jan Chodyra, Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 351.
  5. Pokojowa Nagroda Nobla – najważniejsze międzynarodowe wyróżnienie [online], dzieje.pl [dostęp 2023-01-09] (pol.).
  6. 1966 * Banknote Austria 1000 Schilling "Bertha Von Suttner" (p147a) UNC - Mynumi [online], www.mynumi.net [dostęp 2023-01-09].
  7. Moneta rara Da 2 Euro Austria ritratto scrittrice Bertha Von Suttner, Anno 2002 [online], eBay [dostęp 2023-01-09] (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj