Betonoza – określenie stosowane wobec przestrzeni publicznych, w których zastosowano beton i/lub wyroby betonowe w ilościach nadmiarowych, co często wiąże się z likwidacją miejskiej zieleni i tym samym jej zalet dla miasta (np. zacienienie, obniżenie temperatury)[1].

Stary Rynek we Włocławku przed rewitalizacją
Stary Rynek we Włocławku po rewitalizacji

Pojęcie to zostało wymyślone przez Jakuba Madrjasa, rozpowszechnione zaś przez Jana Mencwela, który podczas fali upałów w czerwcu 2019 zapoczątkował na Twitterze wrzucanie zdjęć miejskich rynków, gdzie w ramach rewitalizacji zieleń zastąpiono betonem[2][3][4] (dotyczy to także pomników przyrody)[5]. Pierwszy człon słowa łączy się z betonem, jako przeciwieństwem natury, zaś drugi z nazwami chorób (np. skleroza)[6].

Poza obiegiem medialnym, pojęcie jest obecne także w dyskursie eksperckim[7][8][9] oraz naukowym[6][10][11][12].

Zobacz też edytuj


Przypisy edytuj

  1. OJ UW - betonoza [online], nowewyrazy.uw.edu.pl [dostęp 2021-06-06].
  2. Marek Szymaniak, Betonoza trawi polskie miasta. Bez drzew, wyłożone kostką Bauma, w upały stają się rozgrzaną patelnią [online], Magazyn Spider's Web+, 25 października 2020 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-01].
  3. Akcja #betonoza. Sieć zalały zdjęcia miast bez zieleni. "Od patrzenia bolą oczy, zwiększa się upał" [online], polsatnews.pl, 12 czerwca 2019 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-05].
  4. Betonoza – „wizytówka” polskich miast [online], Miasto Jest Nasze, 12 czerwca 2019 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-15].
  5. Michał Nogaś, [NOGAŚ PO ZIELONEJ STRONIE] "Książki o ekologicznej urbanistyce, które pomogą nam uratować miasta" [online], wyborcza.pl, 16 lutego 2021 [dostęp 2021-06-06].
  6. a b Krystyna Waszakowa, O terminologii kognitywnej z perspektywy słowotwórstwa (na przykładzie polszczyzny), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” (LXXVI), 2020, s. 153, 157, ISSN 0032-3802 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-06].
  7. Tomasz Drzazgowski, Betonoza, antybetonoza, synteza [online], autoportret.pl, 5 maja 2020 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-14].
  8. Marek Grąbczewski, Psucie krajobrazu to dużo więcej niż wieżowce na plaży w Międzyzdrojach [online], Klub Jagielloński, 22 marca 2021 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-23].
  9. Radosław Żubrycki, Betonoza w polskich miastach, „Zawód:Architekt”, 68, Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, sierpień 2019, s. 62–65, ISSN 1898-486X [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01].
  10. Dorota Matuszko, Uff! jak gorąco! Jak poprawić klimat w mieście? [online], geo.uj.edu.pl, 2020, s. 9, 30 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-06].
  11. Dorota Dymek, Jolanta Jóźwik, Kształtowanie placów miejskich na przykładzie miast województwa lubelskiego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B”, LXXVI, journals.umcs.pl, 2021, s. 2, 24, DOI10.17951/b.2021.76.1-28 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-06].
  12. Agnieszka Marczak, Nasze życie wczasach zarazy. Kilka słów oprojekcie, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, 7, 2020, s. 323, DOI10.12775/ZWAM.2020.7.18, ISSN 2391-6869 [dostęp 2021-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-17].