Białe piekło

niemiecki film niemy (reż. Arnold Fanck, Georg Wilhelm Pabst; 1929)
(Przekierowano z Białe Piekło na Piz Palü)

Białe piekło (niem. Die weiße Hölle vom Piz Palü) – niemiecki film niemy z 1929 roku w reżyserii Arnolda Fancka i Georga Wilhelma Pabsta. W rolach głównych wystąpili Leni Riefenstahl i Ernst Udet.

Białe piekło
Die weiße Hölle vom Piz Palü
Ilustracja
Plakat filmu
Gatunek

film górski

Rok produkcji

1929

Data premiery

11 października 1929

Kraj produkcji

Niemcy

Język

niemiecki

Czas trwania

150 min (wersja oryginalna)

Reżyseria

Arnold Fanck
Georg Wilhelm Pabst

Scenariusz

Arnold Fanck
Ladislaus Vajda

Główne role

Leni Riefenstahl
Ernst Udet
Ernst Petersen

Muzyka

Willy Schmidt-Gentner

Zdjęcia

Sepp Allgeier
Richard Angst
Hans Schneeberger

Montaż

Arnold Fanck
Hermann Haller

Dystrybucja

H. R. Sokal-Film GmbH

Fabuła edytuj

Żona alpinisty dr Johannesa Kraffta (Gustav Diessl) umiera na skutek upadku w głąb szczeliny lodowca. Do wypadku dochodzi częściowo wskutek niedbalstwa doktora. Dziesięć lat później nowożeńcy Karl Stern (Ernst Petersen) i Maria Majoni (Leni Riefenstahl) przybywają do alpejskiej chaty w okolicy Sankt Moritz (kanton Gryzonia). Poznają tam doktora Kraffta, który cierpi na obsesję na punkcie śmierci swojej żony i ciągle poszukuje jej w górach. Razem wybierają się w góry aby wejść na Piz Palü, nie wiedzą jednak, że nadciąga burza. Zostają uwięzieni w górach ze Sternem, który złamał nogę, postanawiają, że tą noc spędzą na niewielkiej półce skalnej. Dr Krafft przekazuje swój płaszcz Karlowi, w następstwie wychłodzenia umiera nie doczekawszy poranka. Ostatecznie pilot Ernst Udet (grany przez samego siebie), który jest przyjacielem Karla i Marii, odnajduje parę. Zawiadamia także ratowników, którzy ostatecznie ratują ich, bezpiecznie sprowadzając z powrotem do doliny.

Obsada edytuj

  • Gustav Diessl jako dr Johannes Krafft
  • Leni Riefenstahl jako Maria Majoni
  • Ernst Petersen jako Karl Stern
  • Ernst Udet jako on sam
  • Mizzi Götzel jako Maria Krafft, żona doktora Johannesa Kraffta
  • Christian Klucker jako Otto Spring, przewodnik górski
  • Kurt Gerron jako gość nocnego klubu[1]

Produkcja edytuj

Film był kręcony od stycznia do czerwca 1929 roku w Masywie Bernina w Alpach. Praca nad filmem została podzielona na dwóch reżyserów. Arnold Fanck był odpowiedzialny za reżyserię filmu w górach, a Wilhelm Pabst reżyserował sceny w budynkach oraz ponadto doradzał Fanckowi. Scenografia została zaprojektowana przez Ernö Metzner, zdjęcia do filmu wykonali Sepp Allgeier, Richard Angst i Hans Schneeberger. Fanck kontynuował pracę z Riefenstahl i Udetem w filmach Burza nad Mont Blanc i S.O.S. Eisberg.

Dystrybucja edytuj

 
USA, 1930

Film miał swoją premierę 11 października 1929 roku w Wiedniu. W Niemczech miał on premierę 1 listopada tego samego roku w Stuttgarcie. Jednak oficjalną premierę w Niemczech miał 15 listopada 1929 roku w Berlinie. W ciągu pierwszych czterech tygodni wyświetlania został obejrzany przez ponad 100.000 widzów w UFA Palast w Berlinie, w tamtym czasie było to największe i najważniejsze kino w Niemczech.

W 1930 roku została wydana międzynarodowa wersja dźwiękowa filmu po angielsku. W 1935 roku pojawiła się niemiecka wersja dźwiękowa z muzyką autorstwa Giuseppe Becce. Film został skrócony w tej wersji do 90 minut. Po dojściu nazistów do władzy w 1933 roku, żydowsko brzmiące nazwisko „Karl Stern” zmieniono na „Hans Brandt”. Wszystkie sceny z żydowskim aktorem Kurtem Gerronem, który zginął w Auschwitz w 1944 roku, zostały wycięte w tym wydaniu. W 1950 roku nakręcono remake filmu pt. Föhn w reżyserii Rolfa Hansena, z główną rolą Hansa Albersa i Liselotte Pulver.

Oryginalna wersja filmu była zaginiona do 1996 roku. Obraz został odnowiony w 1997 roku przez Niemieckie Federalne Archiwum Filmowe. Oryginalna muzyka autorstwa Willyego Schmidta-Gentnera pozostaje nadal zaginiona[2].

Przyjęcie edytuj

Film został dobrze przyjęty zarówno przez krytyków, jak i przez publiczność. Wielu historyków filmowych uważa ten film za największy sukces Fancka oraz największy sukces aktorski Riefenstahl. W roku premiery obraz zajął drugie miejsce na liście najbardziej kasowych filmów w Niemczech[3].

Przypisy edytuj

  1. Filmportal.de. „Die weiße Hölle von Piz Palü
  2. Stummfilmmusiktage (January 2005). Die weiße Hölle von Piz Palü (D 1929). [dostęp 2013-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].
  3. Bach, Steven (2006). Leni- The Life and Work of Leni Riefenstahl. Abacus

Linki zewnętrzne edytuj