Bibiela
 |
Ten artykuł od 2023-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Bibiela (niem. Bibiella) – sołectwo[2], część miasta[3] Miasteczko Śląskie.
| Sołectwo Miasteczka Śląskiego | |
 Pozostałości zabudowań po Kopalni Bibiela (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Data założenia |
1825 |
| W granicach Miasteczka Śląskiego |
1 stycznia 1973[1] |
| Powierzchnia |
0,47 km² |
| Populacja • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
42-610 |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
Położenie na mapie Miasteczka Śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
 50°30′14″N 19°00′45″E/50,503889 19,012500
| |
Położona wśród lasów, rozpościera się wzdłuż jednej ulicy – Starowiejskiej. Znajduje się tu szkoła powszechna, kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Fatimskiej oraz ubojnia drobiu.
W latach 1973–75 i od 30 grudnia 1994 w granicach Miasteczko Śląskiego. W latach 1975–1994 w granicach Tarnowskich Gór. Wieś historycznie leży na Górnym Śląsku.
Dworek myśliwski edytuj
.jpg)
W przyleśnej dróżce znajduje się dworek myśliwski. Został zbudowany w 1890 r. przez rodzinę Henckel von Donnersmarck, która była właścicielem okolicznych lasów. W latach 70. został przejęty przez PZPR dla ówczesnego I sekretarza E. Gierka. W otoczeniu znajdował się basen oraz duży ogród.
Kopalnia edytuj
Na obszarze leśnym zwanym „Pasiekami” są pozostałości zatopionych kopalń rudy żelaza i rudy cynku oraz ołowiu. Odkryto je przed 1860 r. a w 1889 r. powstały dwie kopalnie podziemne, eksploatujące te surowce mineralne. Dnia 17 stycznia 1917 r. doszło do nagłego zalania kopalni, gdy w jednej ze sztolni natrafiono na duży napływ wody. Wszyscy górnicy zdołali się uratować, ale woda zalała wszystkie maszyny. Podjęte próby odpompowania kopalni zakończyły się niepowodzeniem[4].
Szkoła powszechna edytuj
W sołectwie znajduje się zabytkowa szkoła powszechna. Budynek zbudowany około 1867 r. początkowo był budynkiem granicznym, w latach późniejszych służył jako publiczna szkoła, mieszkanie nauczyciela oraz częściowo kaplica. Obecnie znajdują się w nim mieszkania socjalne oraz świetlica. Na przodzie budynku w 2013 odsłonięto tablicę upamiętniającą działalność księdza Franciszka Blachnickiego założyciela ruchu odnowy kościoła Światło-Życie, który w 1954 r. zorganizował pierwszą oazę dla ministrantów. Tablica została poświęcona przez biskupa gliwickiego Jana Kopca.
Kościół edytuj
Kościół filialny parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Brynicy pw. Matki Boskiej Fatimskiej w Bibieli, przy ul. Starowiejskiej 40. Wybudowany w 1995 roku.
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o Bibieli pochodzą z 1683, wówczas w żyglińskiej metryce wymienia się "Szymona Bibielę z Bibieliny" właściciela młyna. Powszechnie uważa się, że od niego właśnie przywykło się nazywać tak wieś. Młyn wcześniej wspomnianej rodziny zlikwidowano w 1729, a w zabudowaniach założono leśniczówkę. W ten sam czas na młynarskich polach utworzono folwark i zostało wzniesione pare zabudowań na rzecz robotników. Powstanie kolonii Bibiela datuje się na 1825, bo przez założenie 10 gospodarstw rolnych otrzymała samorząd i wieś posiadała własnego sołtysa. W 1889 nieopodal na pasiekach powstały dwie duże kopalnie rudy, działały one niedaleko "Konsolidierte Floras-Glück-Grube" oraz "Bibiela Grube" istniały do 1917. Mieszkańcy wsi w plebiscycie przeprowadzonym na górnym śląsku w 1921r. za Polską opowiedzieło się 98 osób, za Niemcami 58 osób. Wieś została wcielona do Polski w czasie trzeciego powstania śląskiego.
Przyroda edytuj
We wsi i okolicy jest także kilka pomnikowych drzew: 9 prawie 200-letnich lip, 4 dęby szacowane na 550 lat, a jeden o wiek młodszy.
Przypisy edytuj
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Organy. UM w Małym Miasteczku. [dostęp 2008-12-19]. (pol.).
- ↑ Identyfikator TERYT: 0943820.
- ↑ Jarosław „Jaro” Nowak, Adam „Zioło” Pawlik: Nurkowanie po 100 latach. Tajemnice zatopionej kopalni „Bibiela”. Centrum Nurkowe „Anaconda”, 2011. [dostęp 2016-08-02]. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Bibiela, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 203.
- Bibiela, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2020-11-09].