Bitwa pod Providien
Bitwa pod Providien – nierozstrzygnięte starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 1782, drugie w serii starć na Oceanie Indyjskim między eskadrami admirałów Hughesa i Suffrena.
| Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych | |||
 Fazy bitwy pod Provedien, jednostki brytyjskie - kolor czarny | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Terytorium |
wybrzeża Cejlonu | ||
| Wynik |
bez rozstrzygnięcia | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Sri Lanki  | |||
| 8°15′17,94″N 81°30′47,02″E/8,254983 81,513061 | |||
W marcu Hughes przewiózł posiłki z Madrasu do niedawno zdobytego Trincomalee. 30 marca dołączyły do niego dwa liniowce[1], wzmacniając jego flotyllę do 11 okrętów[2]. Suffren, który 22 marca wysadził desant, by wspomóc oblężenie Cuddalore (które skapitulowało 4 kwietnia[2]), wyszedł następnie na morze, mając nadzieję na przechwycenie brytyjskich okrętów płynących z Europy[1].
9 kwietnia obie eskadry spotkały się na morzu, na południe od Cejlonu; Hughes uważał za swoje główne zadanie wzmocnienie Trincomalee, nie dążył do bitwy, ani jej nie unikał, płynąc na północny wschód. 11 kwietnia zawrócił ku portowi, a 12 uformował linię bojową, uznając że francuska eskadra ma możliwość doścignięcia i uderzenia na jego tyłowe okręty. Suffren nakazał atak, a mając jeden okręt więcej, rozkazał, by ostatni liniowiec w szyku okrążył flotę brytyjską, biorąc ostatni liniowiec wroga w dwa ognie[1]. Atak dowódcy w zdecydowany sposób wsparły tylko dwa inne okręty[2]. W efekcie w centrum wywiązała się zażarta walka między dwoma okrętami brytyjskimi a trzema francuskimi, w której obie strony poniosły ciężkie straty. Reszta okrętów francuskich podjęła mało skuteczną walkę z dystansu. Przed czwartą po południu, Hughes zmienił kurs, obawiając się nadmiernego zbliżenia do brzegu i Francuzi mieli szansę zdobycia poważnie uszkodzonego „Monmoutha”, który znalazł się między szykami flot, ale drugi liniowiec, „Hero”, zdołał go wziąć na hol. Pod wieczór obie eskadry zakotwiczyły i przystąpiły do napraw, które trwały tydzień. 19 kwietnia Francuzi spróbowali sprowokować Brytyjczyków do walki, a gdy to się nie udało, odpłynęli, by osłonić płynące z Europy konwoje. Hughes zaś popłynął do Trincomalee i pozostał tam do czerwca[1].
Skład flot w bitwie pod Providien edytuj
Eskadra brytyjska[1]
- „Superb”, 74 działa, Dunbar Maclellan, adm. Edward Hughes
- „Hero”, 74 działa, James Hawker
- „Sultan”, 74 działa, James Watt
- „Burford”, 70 dział, Peter Rainier
- „Monarca”, 70 dział, John Gell
- „Eagle”, 64 działa, Ambrose Reddall
- „Exeter”, 64 działa, Charles Hughes, kom. Richard King
- „Magnanime”, 64 działa, Charles Wolseley
- „Monmouth”, 64 działa, James Alms
- „Worcester”, 64 działa, George Talbot
- „Isis”, 50, dział, Thomas Charles Lumley
Eskadra francuska[3]
- „Héros”, 74 działa, Suffren
- „Annibal”, 74 działa, de Tromelin
- „Orient, 74 działa, des Pallieres
- „Ajax”, 64 działa, Bouvet
- „Artésien”, 64 działa, Maurville
- „Brillant”, 64 działa, Saint-Felix
- „Bizarre”, 64 działa, de Lalandelle
- „Sévère”, 64 działa, Cillart
- „Sphinx”, 64 działa, du Chilleau
- „Vengeur”, 64 działa, Forbin
- „Flamand”, 50 działa, de Cuverville
- „Petit-Hannibal”, 50 dział, Morad du Galle
Wynik edytuj
Brytyjczycy stracili 137 zabitych i 430 rannych, Francuzi, odpowiednio 137 i 357. Straty na brytyjskich okrętach w centrum szyku przewyższały te na okrętach flagowych Nelsona i Collingwooda pod Trafalgarem[1]. Bitwa pozostała nierozstrzygnięta, głównie przez brak zdecydowania francuskich dowódców, którzy nie wsparli swego admirała[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Alfred Thayer Mahan: Major operations of the Royal Navy, 1762-1783. Boston: Little, Brown, and company, s. 552-554.
- ↑ a b c d Paweł Piotr Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich. T. 1: Wiek żagla. Warszawa: Wydawnictwo Puls, 1995, s. 392. ISBN 1-85917-030-7.
- ↑ Jean-Claude Castex: Dictionnaire des batailles navales franco-anglaises. Presses Université Laval, 2004, s. 315-319. ISBN 978-2-7637-8061-0. (fr.).