Bitwa w Sosnowcu
Bitwa w Sosnowcu − bitwa powstania styczniowego stoczona nocą z 6 na 7 lutego 1863 roku między polskimi oddziałami powstańców płk. Apolinarego Kurowskiego i rosyjskim posterunkiem na dworcu sosnowieckim.
| powstanie styczniowe | |||
 Tablica upamiętniająca bitwę na fasadzie dworca głównego w Sosnowcu | |||
| Czas |
6–7 lutego 1863 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo wojsk powstańczych | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Guberni Królestwa Polskiego (1904)  | |||
 50°17′N 19°08′E/50,283333 19,133333
| |||
Oddziały powstańcze Kurowskiego z Ojcowa wyruszyły 5 lutego nad ranem w stronę Olkusza. Oddział składał się z jazdy, kosynierów i strzelców w sile ok. 150 osób. W Przegini powstańców zasiliła jeszcze grupa ok. 100 ludzi. Po noclegu w Olkuszu powstańcy skierowali się do Sławkowa i po odpoczynku wyruszyli do Maczek, gdzie dołączyło kilku górników.
W Maczkach kolejarze uzbroili pociąg złożony z dwóch lokomotyw i dziesięciu wagonów towarowych, które obudowano podkładami kolejowymi. O godzinie 21:00 oddział wyjechał z Maczek przez Ząbkowice i Dąbrowę do Sosnowca. O godzinie 2:00 w rejonie Sielca piechota i kawaleria opuściły pociąg i ruszyła pieszo do dworca i sąsiadującej z nim komory celnej[1].
Na stacji powstańcy zaatakowali obsadzoną przez rosyjskich pograniczników komorę celną. Po kilku szturmach powstańcy wdarli się do budynku, a Rosjanie uciekli. Uciekających Rosjan miała zamknąć w kotle powstańcza kawaleria, jednak większość uciekinierów zdołała zbiec, głównie za granicę pruską lub do Modrzejowa. Po przybyciu niedobitków z Sosnowca oddział ten jednakże też przekroczył granicę pruską[1].
Powstańcy zdobyli w Sosnowcu 40 koni, broń i 97 tys. rubli. Połowa pieniędzy została odesłana Rządowi Narodowemu[1]. W efekcie akcji w Sosnowcu przez dwa tygodnie okolice Zagłębia Dąbrowskiego były kontrolowane przez administrację powstańczą[2], a na budynkach publicznych były wywieszone polskie flagi[1].
Upamiętnienie edytuj
- W 1863 r Władysław Ludwik Anczyc napisał wiersz: „Sosnowce” opisujący bitwę w Sosnowcu. Wiersz został opublikowany w tomiku poezji: „Pieśni zbudzonych i inne poezje”[3]. Tekst wiersza został wykorzystany w teledysku Sosnowce ukazującym inscenizację bitwy o Sosnowiec. Opracowanie literackie utworu i warstwę muzyczną dla teledysku stworzył Zbigniew Teper[4].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Piotr Świątecki: PIERWSZY POLSKI POCIĄG PANCERNY. [w:] Gmina. Magazyn samorządowy [on-line]. [dostęp 2013-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (pol.).
- ↑ Janusz Latos: Kolejarze w powstaniu styczniowym. [w:] Kurier Kolejowy [on-line]. 2013-01-30. [dostęp 2013-10-26]. (pol.).
- ↑ Władysław Ludwik Anczyc, Pieśni zbudzonych i inne poezye, 1916, s. 46-50.
- ↑ Redaktor Naczelny, Teledysk ku czci Powstańców Styczniowych [online], Sosnowiec online, 6 lutego 2016 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
Bibliografia edytuj
- sosnowiec.pl: Powstanie styczniowe i bitwa o Sosnowiec [dostęp 2011-05-13].