Bloomsday
Bloomsday (irl. Lá Bloom) – coroczne święto obchodzone 16 czerwca dla uczczenia irlandzkiego pisarza Jamesa Joyce’a i upamiętnienia jego twórczości, a przede wszystkim powieści Ulisses, której akcja w większości rozgrywa się 16 czerwca 1904 roku. Główne obchody święta odbywają się w Dublinie w Irlandii, miejscu akcji powieści.
 Bloomsday 2004 na ulicach Dublina | |
| Dzień | |
|---|---|
| Państwa | |
| Upamiętnia |
życie i twórczość Jamesa Joyce’a |
Tego dnia odbywają się sympozja akademickie, inscenizacje i czytanie Ulissesa oraz wędrówki po pubach. Uczestnicy często ubierają się w kostiumy z początku XX wieku i wędrują po Dublinie ulicami, którymi chodził bohater powieści Bloom[1].
Historia edytuj
Nazwa Bloomsday pochodzi od nazwiska głównego bohatera powieści – Leopolda Blooma. 16 czerwca był dniem, w którym Joyce po raz pierwszy umówił się na randkę ze swoją przyszłą żoną Norą[2].
Pierwszy Bloomsday miał miejsce w pięćdziesiątą rocznicę wydarzeń w powieści, w 1954 roku. W ten dzień John Ryan i Brian O’Nolan zorganizowali podróż ścieżkami przedstawionymi w powieści. Dołączyli do nich Patrick Kavanagh, Anthony Cronin, A.J. Leventhal (archwista Trinity College) oraz reprezentant interesów rodziny, kuzyn Jamesa – Tom Joyce. Ryan zaangażował dwie taksówki konne podobne do tych używanych w książce. W trakcie swojej wędrówki ulicami i pubami Dublina odgrywali oni role z powieści: Cronin był Stephenem Dedalusem, O’Nolan jego ojcem Simonem, John Ryan dziennikarzem Martinem Cunninghamem, a A.J. Leventhal Leopoldem Bloomem. Uczestnicy wycieczki, będąc już pod wpływem alkoholu, po pewnym czasie pokłócili się, przerywając tym samym swoją wędrówkę[3][4][5].
W 1967 roku w Bailey Pub w centrum miasta John Ryan zainstalował drzwi do 7 Eccles Street, będące książkowymi drzwiami Leopolda Blooma[6].
W Bloomsday w 1982 roku, w stulecie urodzin Joyca stacja radiowa RTÉ wyemitowała trwające 29 i pół godziny słuchowisko Ulisses, w którym wystąpiło ponad 30 aktorów[7][8]. Nagranie jest dostępne na 32 płytach CD[9].
W 2004 roku, w setną rocznicę wydarzeń, odbył się festiwal „ReJoyce Dublin 2004” trwający od 1 kwietnia do 31 sierpnia. W niedzielę, w przeddzień setnej rocznicy wydarzeń przedstawionych w książce, na O’Connell Street zebrało się 10 000 osób[10]. Uczestniczącym w tym wydarzeniu podawano pełne irlandzkie śniadanie składające się z kiełbasy, bekonu, tostów, fasolki oraz white pudding i black pudding przy akompaniamencie muzyki, przedstawień teatru ulicznego oraz czytania fragmentów powieści[11][12].
Obchody na świecie edytuj
Podobne imprezy organizowane są od 1994 roku w Szombathely na Węgrzech, będącym fikcyjnym miejscem urodzenia ojca Blooma[13]. Bloomsday odbywa się również w Filadelfii[14], Nowym Jorku i w kilku innych miastach Stanów Zjednoczonych i Brazylii oraz Europy i Australii[15].
Odniesienia edytuj
- Akcja filmu Richarda Linklatera Przed wschodem słońca z 1995 roku rozgrywa się 16 czerwca[16].
- Poeci Ted Hughes i Sylvia Plath wzięli ślub 16 czerwca 1956 roku[17].
- Wiele odniesień znajduje się w powieści South of Broad Pata Conroya[18].
- W noweli Dublinesca Enrique Vila-Matas[19].
- W filmie Mela Brooksa z 1968 roku Producenci główny bohater nazywa się Leo Bloom.
- W 1984 roku zespół muzyczny Minutemen wydał album Double Nickels on the Dime, w którym znajduje się utwór 16 June.
- Akcja odcinka In the Name of The Grandfather serialu Simpsonowie z 2009 roku rozgrywa się w Irlandii, są w nim odniesienia do Bloomsday.
- Utwór z 2009 roku zespołu U2 pt. Breathe odnosi się do fikcyjnych wydarzeń 16 czerwca.
Przypisy edytuj
- ↑ What the Blooming hell is going on today?. thejournal.ie, 2012-06-12. (ang.).
- ↑ Making a Man of Joyce. nybooks.com, 1993-10-21. (ang.).
- ↑ Bloomsday – The History and Tradition. jamesjoyce.ie, 2012-11-02. (ang.).
- ↑ Peter Costello: Flann O’Brien: An Illustrated Biography. ISBN 978-0-7475-0129-9.
- ↑ Peter Costello: Flann O’Brien: An Illustrated Biography. ISBN 978-0-7475-0129-9.
- ↑ The History of the Bailey. baileybarcafe.com. [dostęp 2013-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-22)]. (ang.).
- ↑ 1982 Recordings. Raidió Teilifís Éireann. (ang.).
- ↑ Cast of the 1982 Recordings. Raidió Teilifís Éireann. (ang.).
- ↑ Reading Ulysses. Raidió Teilifís Éireann. (ang.).
- ↑ Shane Hickey: 10,000 will meet to scoff rolls in O’Connell Street. The Independent, 2004-05-28. (ang.).
- ↑ Bloomsday 2012 & Ulysses’ 90th. bloomsday2012.org. [dostęp 2013-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)]. (ang.).
- ↑ Blooms Day celebrations in Dublin. dublinks.com. [dostęp 2013-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ Egy alternatív összművészeti fesztivál Szombathelyen. szombathely.varosom.hu. (węg.).
- ↑ Bloomsday at the Rosenbach. visitphilly.com. [dostęp 2013-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-07)]. (ang.).
- ↑ James Joyce & Bloomsday -- Organizations & Activities Around the World. bloomsday2012.org. [dostęp 2013-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)]. (ang.).
- ↑ Before Sunrise. reverseshot.com. (ang.).
- ↑ Michael Frank: Plath and Hughes: Good Times, Bad Times and All the Rest of It. The New York Times, 2005-09-23. (ang.).
- ↑ South of Broad: eNotes Synopsis. enotes.com. (ang.).
- ↑ Eileen Battersby: After Bloomsday comes. .. Ribasday?. The Irish Times, 2012-06-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Bloomsday na oficjalnej stronie Jamesa Joyce’a
- Bloomsday Central na stronie Rosenbach Museum & Library. rosenbach.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-25)].