Bobrowice (powiat krośnieński)
Bobrowice (dawna niem. nazwa Bobersberg)[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Bobrowice, w Dolinie Dolnego Bobru, nad Bobrem i Kanałem Dychowskim. Siedziba gminy Bobrowice. Dawniej miasto.
| wieś | |
 Kościół pw. Podwyższenia Krzyża | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
74 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
877[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-627[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0907668 |
Położenie na mapie gminy Bobrowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 51°57′05″N 15°05′14″E/51,951389 15,087222[1]
| |
Historia edytuj
Pierwsza zachowana wzmianka o wsi Bobersberg pochodzi z 1329 roku i w tym czasie Henryk żagański oddał ziemie wraz z Bobrowicami w lenno Janowi Luksemburskiemu[4]. Wskutek podziału księstwa głogowskiego w 1378 roku, Bobrowice znalazły się w dzielnicy żagańskiej. Bartosz Wezenborg został wymieniony w 1454 roku jako pan Bobrowic. Źródła z 1429 roku, a następnie z 1459 poświadczają istnienie na terenie wsi zamku i wówczas okręg bobrowicki wraz z warownią został przez Otto Landsberga przekazany Henrykowi X[4]. Z kolei książę nadał te dobra rodzinie von Knobelsdorff. Źródła wspominały pod koniec XV stulecia o innych właścicielach dóbr na terenie wsi – rodzinie Storckwitzów, a na początku XV wieku Tschirnitzów[4]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Bobersberga[5]. W Bobrowicach w 1648 roku wybuchł pożar, który zniszczył całą osadę z wyjątkiem kościoła. Prawdopodobnie spalił się wówczas zamek. Pod koniec XVII wieku na wyższym miejscu zbudowano nowe osiedle. W 1735 roku założono Przedmieście Krośnieńskie, w którym osiedlili się saksońscy sukiennicy[4]. Osada liczyła na przełomie XVIII i XIX wieku 171 domów i około 1000 mieszkańców, a w połowie XIX wieku wzrosła do 1500. W 1809 r. Bobrowice odzyskały prawa miejskie, w 1945 r. ponownie je utraciły. Zachował się do dziś historyczny układ urbanistyczny ze starymi elementami zabudowy mieszkalnej[4]. Od 1945 do 1946 używano nazwy Bobrowiec, obecną nazwę wsi zatwierdzono administracyjnie 12 listopada 1946[6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bobrowice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Nie zachowała się tu niestety starsza budowla, która była zbudowana z cegły w późnym średniowieczu[8]. Stan murów zaczął się pogarszać, więc została rozebrana i w latach 1853–1857 wzniesiono tu nową świątynię protestancką, według projektu berlińskiego architekta Augusta Stullera[8]. Po przejęciu kościoła przez społeczność katolicką w okresie powojennym kilkakrotnie go remontowano. W latach siedemdziesiątych XX wieku wymieniono łupkowe pokrycie dachu na blachę ocynkowaną oraz posadzki i żyrandole wewnątrz. Zlikwidowano również empory boczne. Jest to neogotycka trójnawowa budowla bazylikowa z eliptyczną apsydą po wschodniej i czworoboczną wieżą oraz arkadowym krużgankiem po zachodniej stronie[8]. Jego korpus fest nakryły dachami dwuspadowymi i pulpitowymi. Smukłą wieżę z wnękami i zegarem wieńczy strzelisty hełm ostrosłupowy. We wnętrzu posiada strop belkowy, a nawy zostały wydzielone przez filary. Wspierają one pięć arkad. Przetrwały do dziś elementy jego zabytkowego wyposażenia: ambona, organy wykonane przez G. Heinze z Żar, ławki, fotel w prezbiterium, mechanizm zegara wieżowy i trzy dzwony[8].
- domy nr 19, 29, 144, 145, z XVIII-XIX w.[9]
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7199
- ↑ Wieś Bobrowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 71 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 228.
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 174. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 10. [dostęp 2013-01-22].
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 229.
- ↑ Stanisław Kowalski: Zabytki architektury województwa lubuskiego. Zielona Góra: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, 2010, s. 20. ISBN 978-83-931526-0-5.
Bibliografia edytuj
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 225-226. ISBN 978-83-919914-8-0.