Wikipedia

Bodziszek łąkowy

gatunek rośliny

Bodziszek łąkowy (Geranium pratense L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bodziszkowatych. Rodzimym obszarem jego występowania jest Europa i Azja, ale rozprzestrzeniony jest też poza obszarem swojego naturalnego występowania i uprawiany jest w wielu krajach świata[4]. W Polsce roślina średnio pospolita na całym niżu, częściej występuje na południu[5].

Bodziszek łąkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bodziszkowce

Rodzina

bodziszkowate

Rodzaj

bodziszek

Gatunek

bodziszek łąkowy

Nazwa systematyczna
Geranium pratense L.[3]
Sp. pl. 2:681. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Morfologia edytuj

 
Kwiat
 
Narys kwiatowy
 
Owoc
 
Liść
Łodyga
Wznosząca się, rozgałęziona, i pokryta włoskami gruczołowymi. Osiąga wysokość do 80 cm. Pod ziemią roślina posiada krótkie kłącze[6].
Liście
Nerkowate, dłoniasto-dzielne, pocięte niemal do samej nasady. Składają się z 7 wąskich odcinków Liście odziomkowe długoogonkowe, w środkowej części łodygi krótkoogonkowe, u góry siedzące. Wszystkie liście gruczołowato owłosione[6].
Kwiaty
Wyrastają po dwa na szczycie łodygi i jej odgałęzień. Mają średnicę do 3 cm, ich kielich składa się z 5 trwałych ostro zakończonych działek. Korona składa się z 5 dużych jajowatych fioletowej lub niebieskiej barwy płatków, które są orzęsione u nasady. W środku kwiatu pojedynczy słupek z pięciodzielnym znamieniem i wydłużoną szyjką oraz 10 pręcików w dwu okółkach. Nitki pręcików mają nasady trójkątne i rozszerzone. Miodniki znajdują się u nasady pręcików zewnętrznego okółka[6][7].
Owoc
Rozpadająca się, 5-dzielna rozłupnia zakończona dzióbkiem. Rozłupki gruczołowato owłosione, posiadające skręcającą się łukowato lub ślimakowato ość[8].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Bylina, hemikryptofit[5]. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty przedprątne, zapylane przez owady[9]. Roślina samosiewna. Kwiaty bodziszka wykonują swoiste ruchy; w pączku są pochylone w dół, podczas kwitnienia ich szypułka się wyprostowuje, po zapyleniu skręca w dół, a w czasie dojrzewania nasion znów wyprostowuje się, wyrzucając nasiona[6].
Siedlisko
Wilgotne i średnio wilgotne łąki, przydroża, rowy, zarośla. Roślina azotolubna. W górach występuje po regiel dolny[8].
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Arrhenatherion, Ass. Filipendulo-Geranietum[10].

Zastosowanie edytuj

W medycynie ludowej roślina była uznawana za leczniczą. Jej ziele zawiera m.in. gorycz, kwas elagowy, kwas galusowy, garbniki. Stosowano ją jako środek ściągający[8].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2012-07-04].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-25].
  5. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. ↑ a b c d D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  7. ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ a b c Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe. Warszawa: Oficyna Wyd. MULTICO, 2006. ISBN 978-83-7073-397-1.
  9. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  10. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bodziszek_łąkowy&oldid=72986428”