Wikipedia

Bohdan Korzeniewski

polski reżyser teatralny

Bohdan Korzeniewski (ur. 12 kwietnia 1905 w Siedlcach, zm. 5 września 1992 w Warszawie) – polski reżyser, krytyk i historyk teatru, tłumacz, pisarz i pedagog.

Bohdan Korzeniewski
Ilustracja
Bohdan Korzeniewski
Data i miejsce urodzenia

12 kwietnia 1905
Siedlce

Data i miejsce śmierci

5 września 1992
Warszawa

profesor nauk o sztukach pięknych
Specjalność: historia teatru
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1946 – historia teatru
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1958

Dyrektor naczelny i artystyczny
Teatr

Teatr Narodowy

Okres zatrudn.

1952–1954

Dziekan Wydziału Reżyserii
Uczelnia

PWST w Warszawie

Okres spraw.

1956–1979

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Krzyż Armii Krajowej Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Józefa, urzędnika sądowego, i Stanisławy z domu Borell, nauczycielki. Początkową naukę pobierał w domu[1]. W 1925 ukończył Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze w Siedlcach i zdał maturę, a w 1930 Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas studiów należał do Akademickiego Związku Młodzieży Socjalistycznej. W latach 1932–1938 z przerwami pracował w Bibliotece Narodowej. W latach 1933–1934 przebywał we Francji na stypendium ufundowanym przez Fundusz Kultury Narodowej. Od 1934 wykładał historię teatru w PIST, co kontynuował na tajnych kompletach w czasie okupacji niemieckiej. Wraz z Leonem Schillerem był współzałożycielem podziemnej Tajnej Rady Teatralnej. Więziony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, skąd został jako jeden z nielicznych zwolniony dzięki zabiegom międzynarodowym. Powstanie warszawskie spędził w Warszawie, głównie w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie był zatrudniony. Za zgodą władz niemieckich w styczniu 1945 ratował dobytek BUW.

Po wojnie działał w komisji weryfikującej aktorów, grających w dozwolonych przez okupanta, a potępianych przez władze podziemne jawnych spektaklach z lekkim repertuarem. Przypomniał to w felietonie opublikowanym w maju 2004 w „Tygodniku Powszechnym” Czesław Miłosz, zowiąc to tropieniem czarownic.

Od 1946 był profesorem PWST, wieloletnim dziekanem Wydziału Reżyserii. Łączył tę pracę z funkcjami dyrektora i kierownika artystycznego wielu teatrów, m.in. Narodowego i Polskiego w Warszawie. W 1947 doktoryzował się na podstawie rozprawy Wojciech Bogusławski w latach powstawania Teatru Narodowego. W latach 1948–1980, głównie w teatrach warszawskich i krakowskich, wyreżyserował samodzielnie i we współpracy, dokonał inscenizacji, adaptacji lub opracowań, a także opiekował się łącznie 67 wystawieniami sztuk teatralnych. Były to głównie dramaty klasyczne, z których wydobywał i ukazywał we współczesnym sobie kontekście wartości intelektualne, racjonalizm, satyrę i szyderstwo. Do dziś za jedną z najgłośniejszych jego prac uważany jest debiut reżyserski z 1948 – wystawienie sztuki Szkoła żon Moliera. We wspomnieniach aktorów, np. Andrzeja Łapickiego, jawił się jako człowiek, który zawsze dbał o staranną, poprawną polszczyznę, piękno myśli i formę wypowiedzi.

W 1956 razem z Antonim Bohdziewiczem wyreżyserował pierwszą powojenną ekranizację Zemsty Aleksandra Fredry. Wystawił też trzy sztuki w Teatrze Telewizji. Tłumaczył dzieła literatury rosyjskiej i francuskiej, m.in. Moliera.

Od 1956 współredaktor – ze Zbigniewem Raszewskim – Pamiętnika Teatralnego. W latach 1955–1970 pełnił funkcje prezesa Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego, a od 1970 – prezesa honorowego.

23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[2].

Dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Ewa z domu Rostkowska (1910–1983)[3], polonistka, z którą miał córkę Małgorzatę (zm. 1977) i syna Tomasza[1]. Drugą żoną została Anna Kuligowska-Korzeniewska.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu komunalnym w Piasecznie (sektor F3-10-13)[3].

Dorobek twórczy edytuj

  • literacki

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Małgorzata Szejnert, Sława i Infamia. Rozmowa z Bohdanem Korzeniewskim - cz. 1 [online], niniwa22.cba.pl [dostęp 2023-12-15].
  2. ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  3. ↑ a b Cmentarz Komunalny w Piasecznie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], piaseczno.grobonet.com [dostęp 2023-12-15].
  4. ↑ a b Bohdan Korzeniewski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-10-23] (pol.).
  5. ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1458 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  6. ↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1254 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  8. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazany jako Korzeniowski Bohdan.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bohdan_Korzeniewski&oldid=72230414”