Bohumir Šmeral
Bohumir Šmeral (ur. 25 października 1880 w Třebíču, zm. 8 maja 1941 w Moskwie[1]) – czeski komunista, czechosłowacki i międzynarodowy działacz ruchu robotniczego.
.jpg) Bohumír Šmeral w latach 20. XX wieku | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 października 1880 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 maja 1941 |
| Zawód, zajęcie |
polityk |
Życiorys edytuj
Był synem nauczyciela. W 1897 zapisał się do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej. W 1904 uzyskał doktorat z nauk prawnych. W latach 1906–1918 redagował organ centralny ČSSD, Právo lidu. W 1909 wybrano go do Centralnego Komitetu Wykonawczego partii. Od 1911 do 1917 był członkiem Prezydium Centralnego Komitetu Wykonawczego i przewodniczącym w latach 1914–1917. Od 1911 do 1918 był posłem socjaldemokratycznym do austriackiego Reichsratu. Był współorganizatorem październikowego strajku generalnego w 1918 na ziemiach czeskich. W 1919 został liderem grupy zwanej Lewicą Marksistowską (rewolucyjne skrzydło swojej partii). W 1920 odwiedził ZSRR i spotkał się z Leninem. Po powrocie do Pragi opublikował w 1920 książkę „Prawda o Rosji Sowieckiej”, w której starał się uwypuklić międzynarodowe znaczenie rewolucji październikowej[1]. Radykalny socjalizm w jego rozumieniu nazywano „šmeralizmem”[2].
W maju 1921 był jednym z inicjatorów powstania Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Od 1921 do 1929 działał w komitecie centralnym tej partii. W 1936 został ponownie wybrany do komitetu centralnego. Był z ramienia komunistów posłem do Zgromadzenia Narodowego Czechosłowacji w latach 1920–1929 i senatorem w Zgromadzeniu Narodowym w latach 1935–1938. Od 1922 do 1935 zasiadał też w Komitecie Wykonawczym Międzynarodówki Komunistycznej i był członkiem Prezydium Komitetu Wykonawczego. W 1935 został członkiem Międzynarodowej Komisji Kontroli Kominternu. W 1938 przeniósł się do Moskwy, gdzie pracował dla Kominternu[1].
Pochowano go w kolumbarium pomnika narodowego na Vítkově w Pradze, ale prochy komunistów usunięto stamtąd w latach 1989–1990 i przekazano rodzinom[3].
W 1980 upamiętniono go monetą stukoronową[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Bohumir Smeral [online], TheFreeDictionary.com [dostęp 2021-11-22].
- ↑ Nancy M. Wingfield, Wheaton, Bernard: Radical Socialism in Czechoslovakia. Bohumil Šmeral, the Czech Road to Socialism and the Origins of the Czechoslovak Communist Party (1917–1921), „Bohemia”, 30 (1), 1989, s. 197–198, DOI: 10.18447/BoZ-1989-823 [dostęp 2021-11-22] (niem.).
- ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 1 lipca 2011 [dostęp 2021-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-01].
- ↑ AION CS, 128/1980 Sb. Vyhláška federálního ministerstva financí o vydání pamětních stříbrných stokorun k 100. výročí naroz... [online], Zákony pro lidi [dostęp 2021-11-22] (cz.).