Bolesław Witkowski
Bolesław Witkowski (ur. 14 marca 1873 w Wałyczu, zm. ok. 4 listopada 1939 w lesie piaśnickim) – polski duchowny katolicki, proboszcz parafii w Mechowie, dziekan dekanatu puckiego, działacz społeczny i polityczny okresu zaborów i II Rzeczypospolitej, poseł na Sejm Ustawodawczy, ofiara zbrodni w Piaśnicy.
| Kanonik honorowy Kapituły Chełmińskiej w Pelplinie | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Dziekan dekanatu puckiego | |
| Okres sprawowania |
okres międzywojenny |
| Proboszcz parafii w Mechowie | |
| Okres sprawowania |
1905–1939 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
23 czerwca 1895 |
| Odznaczenia | |
| |
Młodość edytuj
Urodził się 14 marca 1873 w Wałyczu k. Wąbrzeźna. Uczęszczał do Collegium Marianum w Pelplinie, a następnie do gimnazjum w Chełmnie. Po zakończeniu nauki w szkole średniej wstąpił do seminarium duchownego w Pelplinie, gdzie ukończył studia teologiczne. 23 czerwca 1895 odebrał święcenia kapłańskie. Przez następne 10 lat pełnił posługę kapłańską jako wikariusz i administrator[1].
Działalność społeczna i polityczna w okresie zaborów i II RP edytuj
W 1905 roku ks. Witkowski objął probostwo parafii w Mechowie. Wkrótce dał się poznać jako aktywny społecznik i zdecydowany przeciwnik germanizacji. Zasłynął także jako skuteczny zielarz[2].
Na terenie powiatu puckiego ks. Witkowski zorganizował piętnaście placówek Czytelni Ludowych oraz liczne kółka rolnicze[1]. Zainicjował utworzenie polskiego Banku Ludowego w Pucku (1907), a następnie wszedł w skład jego pierwszego zarządu[3]. Był także założycielem i prezesem Towarzystwa Rolniczego w powiecie puckim[1]. Starał się przeciwdziałać przejmowaniu polskich gospodarstw przez Niemców[4]. Aktywna działalność społeczno-polityczna, a także talenty kaznodziejskie, zyskały mu szybko dużą popularność wśród miejscowej ludności kaszubskiej. W latach 1913–1918 ks. Witkowski był posłem na Sejm Pruski z okręgu Wejherowo-Puck-Kartuzy (z ramienia listy polskiej). Występował wówczas wielokrotnie w obronie praw narodowościowych i gospodarczych ludności polskiej. Po wybuchu rewolucji w Niemczech został prezesem Rady Ludowej na powiat pucki (1919)[1][4].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kontynuował działalność społeczno-polityczną. Był posłem na Sejm Ustawodawczy z ramienia Związku Ludowo-Narodowego (1920–1922). W latach 1920–1930 był także członkiem wydziału powiatowego i zastępcą starosty puckiego. Ponadto pełnił funkcję dziekana dekanatu puckiego oraz piastował godność kanonika honorowego Kapituły Chełmińskiej w Pelplinie. 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[5], którym w 1924 udekorował go przebywający z wizytą w Gdyni prezydent Stanisław Wojciechowski[1].
Aresztowanie i śmierć edytuj
Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji ks. Witkowski stał się jedną z pierwszych ofiar operacji „etnicznego oczyszczania przedpola”. Został aresztowany 23 września 1939 pod zarzutem rozpowszechniania pogłosek o rzekomym przełamaniu przez aliantów niemieckiego Wału Zachodniego[6]. Był przetrzymywany w więzieniu w Wejherowie. W nocy z 4 na 5 listopada 1939 został wraz z grupą skazańców wywieziony na stracenie do lasów piaśnickich[1]. Świadkiem jego śmierci była Elżbieta Ellwart (mieszkanka jednej z pobliskich wsi, która idąc leśnym skrótem trafiła przypadkiem na miejsce kaźni). Zeznała ona po wojnie, iż widziała na własne oczy zwłoki ks. Witkowskiego powieszone na jednym z drzew. Proboszcz miał być ubrany w długie szaty liturgiczne, które Niemcy kazali mu założyć podczas aresztowania[7]. Jego ciała nigdy nie odnaleziono. Prawdopodobnie zostało spalone podczas akcji zacierania śladów zbrodni, prowadzonej przez Niemców latem 1944 roku.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Zygmunt Milczewski: Wejherowo i powiat morski wrzesień 1939 – maj 1945. Rumia: Wydawnictwo „Rumina”, 1996, s. 65. ISBN 83-901579-5-0.
- ↑ Dzieje parafii. mechowo.pl. [dostęp 2014-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 listopada 2014)].
- ↑ Rys historyczny. bspuck.pl. [dostęp 2013-11-27].
- ↑ a b Barbara Bojarska: Piaśnica – miejsce martyrologii i pamięci. Z badań nad zbrodniami hitlerowskimi na Pomorzu. Wejherowo: Wydawnictwo BiT, 2009, s. 54. ISBN 978-83-927383-8-1.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 31.
- ↑ Elżbieta Grot: Ludobójstwo w Piaśnicy z uwzględnieniem losów mieszkańców powiatu wejherowskiego. W: Stanisław Janke (red.): Piaśnica oskarża. Wejherowo: Urząd Gminy Wejherowo, 2009, s. 36. ISBN 978-83-926619-1-7.
- ↑ Barbara Bojarska: op.cit. s. 48.