Boniowanie
Boniowanie – dekoracyjne opracowanie krawędzi oraz lica ciosu kamieni, podkreślające ich układ, ożywiające fasadę i nadające jej cechy monumentalności[1].
Rozróżnia się następujące typy boniowania, w zależności od:
- układu rowków: płytowe, pasowe;
- ukształtowania płyt: płaskie, wypukłe, zwierciadlane, diamentowe;
- faktury powierzchni: dzikie (rustyka), groszkowane, szlifowane, polerowane itp.
Technika boniowania była znana i stosowana w okresie starożytnego Rzymu, ale jej upowszechnienie nastąpiło w renesansie[2]. W średniowieczu stosowana była sporadycznie we francuskiej architekturze obronnej XII wieku. W tynku naśladowano wygląd muru z kamienia, przez wykonywanie profilowania naśladującego układ kamieni w murze, przy pomocy boni. Bonia to spoina podkreślająca układ kamieni lub rowek w tynku nadający elewacji monumentalny charakter. Boniowane mogły być całe elewacje albo tylko cokoły, naroża ścian, pilastry, obramowania otworów, filary itp.
Spotykane są także elewacje zdobione metodą sgraffito, w którym obraz nadaje powierzchni muru wygląd ściany boniowanej.
Boniowanie jest coraz częściej wykorzystywane przy wykończeniach elewacji. W odróżnieniu od techniki stosowanej w okresie średniowiecza, bonie używane są głównie na narożnikach budynków. Wykorzystywane w ten sposób pełnią charakter dekoracyjny. Wyróżnia się kilka rodzajów boniowania w dzisiejszym budownictwie:
- Układanie przyległe boni różnych rozmiarów na przemian;
- Układanie przyległe boni tej samej długości;
- Układanie boni w stałych odstępach;
- Układanie boni w centralnym miejscu elewacji.
-
Ściana zdobiona techniką sgraffito -
Boniowanie - ściana z kamienia -
Boniowanie wokół otworu okiennego - rustyka
Przypisy edytuj
- ↑ Mączeński 1956 ↓, s. 27,28.
- ↑ Mączeński 1956 ↓, s. 26.
Bibliografia edytuj
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 26. ISBN 83-85001-89-1.
- Zdzisław Mączeński: Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym. Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1956.